Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα έκανε σηµαντικά άλµατα στην οικονοµία, µε την ανάκτηση της επενδυτικής βαθµίδας και τη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήµατος, ολοκληρώνοντας µια εθνική προσπάθεια αναδίπλωσης έπειτα από µια πολύ βαθιά κρίση την προηγούµενη δεκαετία.
Πλέον, βλέπουµε την Ελλάδα να τρέχει µε τους υψηλότερους ρυθµούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Αυτό είναι ένα σηµαντικό επίτευγµα, που πρέπει να διαφυλαχθεί. Βλέπουµε µε ενδιαφέρον ότι αρκετοί κλάδοι έχουν επανέλθει στην κερδοφορία και υπεραποδίδουν, ενώ αρκετές ελληνικές εταιρείες µεγεθύνονται µέσα από εξαγορές, συγχωνεύσεις, εξωστρέφεια και επενδύσεις.
Η χώρα µας έχει πετύχει στοιχήµατα που δεν ήταν ούτε εύκολα ούτε αυτονόητα. Τα τελευταία χρόνια, η βελτίωση του επιχειρηµατικού περιβάλλοντος και η αποκατάσταση της εµπιστοσύνης στην οικονοµία, ως αποτέλεσµα και της ανάκτησης της επενδυτικής βαθµίδας, λειτούργησαν ενθαρρυντικά στην υλοποίηση επενδύσεων. Επιπλέον, είναι σηµαντικό ότι πλέον έχει διαµορφωθεί µια ικανή ψηφιακή οικονοµία, η οποία και αυτή µε τη σειρά της προσελκύει αξιοσηµείωτες επενδύσεις, τόσο σε υποδοµές όσο και σε υπηρεσίες.
Πρόκειται για στρατηγικής σηµασίας τοµέα, που µπορεί να συµβάλει στον ψηφιακό µετασχηµατισµό και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας, καθώς και να στρώσει το έδαφος για µεγαλύτερη ενασχόληση µε τις εκθετικές τεχνολογίες νέας γενιάς.
Παρά τα µεγάλα άλµατα και τις εξαιρετικές επιδόσεις, η οικονοµία συνεχίζει να παρουσιάζει ελλείµµατα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Για να αντιστραφεί αυτό, είναι επιβεβληµένο να συνεχιστεί η προσπάθεια για µεγάλες θεσµικές µεταρρυθµίσεις σε τοµείς όπως η δικαιοσύνη, η δηµόσια διοίκηση, η µείωση της γραφειοκρατίας, η ολοκλήρωση του χωροταξικού πλαισίου και του εθνικού κτηµατολογίου, και η ενίσχυση της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτοµίας.
Η συνέχιση των µεταρρυθµίσεων θα αποτελέσει το υπόβαθρο για περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας της χώρας, καθώς και για ενίσχυση του επενδυτικού κλίµατος, προσελκύοντας έτσι σηµαντικές νέες ξένες επενδύσεις. Επιπλέον, τεράστια είναι η σηµασία της αύξησης της ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας των επιχειρήσεων και της διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου των δραστηριοτήτων τους.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα πέτυχε σηµαντική άνοδο των εξαγωγών, χάρη και στο ευνοϊκότερο διεθνές περιβάλλον. Ωστόσο, η ύφεση που καταγράφεται στις οικονοµίες των βασικών εµπορικών µας εταίρων έχει ως συνέπεια µια κάµψη αυτής της εξαιρετικής επίδοσης, η οποία υποδεικνύει ότι θα πρέπει να συνεχιστεί η καλή δουλειά που έχει γίνει και να καταβληθεί προσπάθεια για είσοδο των ελληνικών προϊόντων και σε νέες αγορές.
Περισσότερες ξένες επενδύσεις και µεγαλύτερη εξωστρέφεια θα επιταχύνουν τη µετάβασή µας προς ένα νέο παραγωγικό µοντέλο, η σηµασία του οποίου έχει τονιστεί και µε το παραπάνω όλα τα προηγούµενα χρόνια. Και περισσότερα διεθνώς εµπορεύσιµα προϊόντα και υπηρεσίες, µεγαλύτερη διαφοροποίηση δραστηριοτήτων και µικρότερη εξάρτηση των επιχειρήσεων από το κράτος, µπορούν να συµβάλουν στον στόχο για ένα πιο ανθεκτικό και βιώσιµο αύριο για την οικονοµία.
Αυτό το τριπλό στοίχηµα, «µεταρρυθµίσεις - επενδύσεις - νέο µοντέλο», είναι ο δρόµος που οφείλει να πάρει η χώρα για να περάσει στο επόµενο επίπεδο.
Η Ελλάδα έχει επιτύχει σηµαντική πρόοδο και µπορεί να κάνει ακόµη περισσότερα, ώστε να είναι κατάλληλα προετοιµασµένη για το αύριο. Και έχει πολλούς λόγους για να το κάνει. Τα επόµενα χρόνια, θα εκπνεύσει το πρόγραµµα του Ταµείου Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο έχει σηµαντικό αποτύπωµα στην ανάπτυξη της οικονοµίας και το ΑΕΠ. Το συγκεκριµένο ενδεχόµενο είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε πτώση του ρυθµού ανάπτυξης της οικονοµίας των τελευταίων ετών.
Μπροστά σε αυτά τα δεδοµένα, σχεδόν όλες οι µεγάλες επιχειρήσεις της χώρας υλοποιούν καλοσχεδιασµένες στρατηγικές για την προσαρµογή τους σε αυτό το αχαρτογράφητο αύριο: ψηφιοποίηση, ενεργειακή µετάβαση, διαφοροποίηση χαρτοφυλακίου µε σταθερές ροές εσόδων, εταιρικός µετασχηµατισµός, εξωστρέφεια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η σηµερινή τους κερδοφορία γίνεται επένδυση στο αύριο, τη βιωσιµότητα και την ανθεκτικότητά τους. Με τον τρόπο τους, µας δείχνουν και τον δρόµο που πρέπει να πάρουµε ως χώρα.
Το διεθνές περιβάλλον χαρακτηρίζεται από απανωτές κρίσεις, οι οποίες προκαλούν µε τη σειρά τους αβεβαιότητα και επηρεάζουν τα µεγάλα διεθνή θέµατα, που αφορούν και τη χώρα µας, όπως η πράσινη µετάβαση, η µάχη κατά της κλιµατικής κρίσης, η τύχη της παγκοσµιοποίησης και η εξέλιξη των εκθετικών τεχνολογιών.
Το καλό παράδειγµα του µετασχηµατισµού των ελληνικών επιχειρήσεων είναι και ο δρόµος που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα συνολικά, µε δυναµικές πρωτοβουλίες, οι οποίες θα βοηθήσουν στη διαφύλαξη της προόδου που έχει συντελεστεί και στη θωράκιση της Ελλάδας απέναντι στις προκλήσεις, τωρινές και µελλοντικές.
Έχουµε πετύχει πολλά και µπορούµε να επιτύχουµε ακόµη περισσότερα, συνεχίζοντας την προσπάθεια για ανάπτυξη και προκοπή.
* O κ. Μάριος Ψάλτης είναι CEO της PwC Ελλάδας