Καθώς προχωράμε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας, η Ελλάδα συνεχίζει να ξεχωρίζει για την οικονομική της πρόοδο τα τελευταία χρόνια.
Από το τέλος του 2019, η οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας είναι διπλάσια από τον μέσο όρο της ευρωζώνης, ενώ η ανεργία έχει μειωθεί πιο γρήγορα απ’ ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ε.Ε. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η Ελλάδα έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη βελτίωση στην Ευρώπη στον Δείκτη Ρυθμιστικών Πολιτικών Αγοράς, ενώ το Economist Intelligence Unit προβλέπει ότι η χώρα μας θα παραμείνει στις κορυφαίες 10 χώρες στον κόσμο με το καλύτερο επιχειρηματικό περιβάλλον τα επόμενα πέντε χρόνια. Παράλληλα, οι επενδύσεις και οι εξαγωγές μας αυξάνονται, ενώ η μεταποίηση καταγράφει άνοδο περίπου 25%.
Τα παραπάνω επιτεύχθηκαν σε ένα διεθνές περιβάλλον συνεχών προκλήσεων και κρίσεων. Από τον κορωνοϊό, την ενεργειακή κρίση και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μέχρι την πολιτική αστάθεια και τη δημοσιονομική υπερεπέκταση που παρατηρούμε πλέον σε κάποιες αναπτυγμένες χώρες. Η μάχη της βιώσιμης ανάπτυξης είναι διαρκής.
Η θετική πορεία της χώρας μας αποτυπώνεται και στις αγορές. Οι ελληνικές μετοχές παρουσιάζουν ισχυρές αποδόσεις, ενώ οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων βρίσκονται πλέον κάτω από αυτές της Ιταλίας και, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη και από της Γαλλίας.
Η χώρα, όμως, έμεινε πίσω κατά τη δεκαετία της κρίσης. Το μέσο οικογενειακό εισόδημα δεν είναι ακόμα εκεί που θα το θέλαμε. Παρά την πρόοδο των περασμένων ετών, υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος να διανύσουμε. Ο στόχος της σύγκλισης με την Ευρώπη παραμένει.
Προς τον στόχο αυτό, η κυβέρνηση συνεχίζει την εφαρμογή πολιτικών δομικών μεταρρυθμίσεων, δημοσιονομικής σταθερότητας και μείωσης φόρων.
Μεταξύ άλλων, οι ασφαλιστικές εισφορές μειώνονται περαιτέρω από το 2025, φτάνοντας σωρευτικά τις -5,4 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ έχει προγραμματιστεί και νέα μείωση 0,5 μονάδων για το 2027. Παράλληλα, παρέχονται επιπλέον φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις στην έρευνα, την τεχνολογία και την καινοτομία, καθώς και για την ανάπτυξη ελληνικών επιχειρήσεων μέσω συγχωνεύσεων, δικαιοχρήσεων και εξαγορών.
Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής παραμένει προτεραιότητα. Με τη διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με την ΑΑΔΕ -κάτι που ελάχιστες χώρες έχουν υλοποιήσει- επεκτείνουμε τους ψηφιακούς ελέγχους, αξιοποιούμε μεγάλα δεδομένα και ενισχύουμε τη χρήση του myDATA, όπου οι επιχειρήσεις καταχωρούν τα παραστατικά τους.
Καθώς θα αυξάνονται τα έσοδα από τη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, θα δημιουργείται και δημοσιονομικός χώρος για επιπλέον παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση της περαιτέρω μείωσης φόρων.
Η αποεπένδυση του ΤΧΣ από τον τραπεζικό τομέα σχεδόν ολοκληρώθηκε, ενώ η χορήγηση δανείων διατηρείται σε υγιή επίπεδα. Όμως, η χορήγηση στεγαστικών δανείων παραμένει αναιμική.
Πολλά έργα ψηφιοποίησης βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ το 2025 αναμένεται να ολοκληρωθεί και το εθνικό κτηματολόγιο.
Οι ευκαιρίες από την πράσινη μετάβαση είναι πολλές. Η Ελλάδα βρίσκεται δεύτερη παγκοσμίως στο ποσοστό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και η εθνική μας στρατηγική προβλέπει σημαντική περαιτέρω ανάπτυξη. Παράλληλα, ενισχύουμε τη διασύνδεση με άλλες χώρες, υποστηρίζοντας τη στρατηγική μας να καταστήσουμε την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο.
Εφαρμόζονται, επίσης, ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις για την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, όπως η νέα δικαστική χαρτογράφηση της χώρας.
Το νέο σύστημα καθορισμού του κατώτατου μισθού μετά το 2027 εγγυάται προβλεψιμότητα και σταθερότητα για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μειώνοντας την αβεβαιότητα και ενισχύοντας τη μακροοικονομική αξιοπιστία της χώρας προς τον στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης.
Στόχος μας είναι και η αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου Αθηνών στις αναπτυγμένες αγορές, κάτι που έχει σημαντικές πιθανότητες να επιτευχθεί το επόμενο έτος. Η κυβέρνηση προωθεί και νομοσχέδιο για την αναβάθμιση των κεφαλαιαγορών στη χώρα μας.
Το μεσοπρόθεσμο σχέδιο της Ελλάδας χαρακτηρίζεται από σταθερότητα και δημοσιονομική σύνεση. Το κρατικό έλλειμμα προβλέπεται να διατηρηθεί περίπου στο -1% του ΑΕΠ την περίοδο 2024-2028, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι σταθερό στο +2,5%. Αυτό σημαίνει περαιτέρω μείωση του λόγου χρέους/ΑΕΠ κατά 20 μονάδες.
Σε ένα αβέβαιο και ασταθές διεθνές περιβάλλον, η πολιτική σταθερότητα της χώρας μας αποτελεί εχέγγυο για τη συνεχιζόμενη προσέλκυση επενδύσεων. Η Ελλάδα μπορεί να αποτελεί ασφαλές καταφύγιο για τα διεθνή κεφάλαια.
Μπροστά μας υπάρχουν συνεχιζόμενες προκλήσεις. Στόχος της κυβέρνησης παραμένει η συνεχιζόμενη βιώσιμη ανάπτυξη, ώστε να καλύψουμε το έδαφος που μας χωρίζει από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η κυβέρνηση θα συνεχίσει στον δρόμο της σταθερότητας, της συνέπειας και των μεταρρυθμίσεων. Γιατί αυτός είναι ο δρόμος που δυναμώνει τη χώρα μας.
* Ο Αλέξης Πατέλης διετέλεσε τέως Προϊστάµενος στο Οικονοµικό Γραφείο της Γενικής Γραµµατείας Πρωθυπουργού της Προεδρίας της Κυβέρνησης (2019-2024)