Τους λόγους για τους οποίους οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας έχουν ακόµα µεγάλα περιθώρια ανάπτυξης εξηγεί ο Γεώργιος Ρόκας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύµβουλος του Οµίλου R Energy1 Holdings.
Ακόµα, µιλά για τις επενδυτικές προκλήσεις στον κλάδο, καταθέτοντας µια διαφορετική πρόταση για τις αντιδράσεις που παρατηρούνται συχνά στις τοπικές κοινωνίες.
Το µέχρι σήµερα µοντέλο ανάπτυξης των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) έχει φτάσει στα όριά του παντού στην Ευρώπη, φυσικά και στην Ελλάδα. Τα νέα δεδοµένα στα οποία καλούνται να προσαρµοστούν οι επενδυτές έχουν λιγότερες βεβαιότητες και περισσότερα ρίσκα. Ποιες πιστεύετε ότι είναι οι µεγαλύτερες ευκαιρίες και οι µεγαλύτερες προκλήσεις;
Οι ΑΠΕ, αντίθετα µε τη γενική πεποίθηση, δεν έχουν φτάσει στα όριά τους ούτε στην Ελλάδα ούτε στην Ευρώπη. Ενώ οι εθνικοί στόχοι για το 75%-80% της ενεργειακής παραγωγής από ΑΠΕ έχουν πλησιάσει (ιδιαίτερα στη χώρα µας), απέχουµε ακόµα από την ουσιαστική µείωση της εξάρτησης από συµβατικές πηγές ενέργειας. Πλήρης απεξάρτηση είναι πρακτικά ανέφικτη, καθώς χρειάζονται εφεδρικές πηγές, όµως οι ΑΠΕ έχουν ακόµα σηµαντικά περιθώρια ανάπτυξης.
Το µέλλον παραµένει ευνοϊκό για τις επενδύσεις στις ΑΠΕ, παρότι το επενδυτικό µοντέλο καλείται πλέον να ενσωµατώνει µεγαλύτερη ευελιξία και να προσαρµόζεται στις ανάγκες της αγοράς. Αυτό δεν είναι απαραίτητα αρνητικό. Αντίθετα, η ζήτηση για νέες ΑΠΕ θα διαµορφώσει ευκαιρίες οδηγώντας σε καινοτόµες λύσεις. Με προσαρµοστικότητα και µακροπρόθεσµη στρατηγική, οι επενδύσεις στις ΑΠΕ θα συνεχίσουν να αποτελούν κεντρικό µοχλό βιώσιµης ανάπτυξης.
Το «trend» στις ΑΠΕ φαίνεται να επανέρχεται στα αιολικά και το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι µεγάλο, τόσο από παραγωγούς όσο και από off takers. Τι είναι αυτό που βλέπει η αγορά στα αιολικά;
Τα αιολικά πάρκα ανέκαθεν προσέφεραν µια πιο σταθερή και ολοκληρωµένη πηγή ενέργειας. Έχουν το πλεονέκτηµα της λειτουργίας κατά τις νυχτερινές ώρες και ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, ενώ η ανάγκη για αποθήκευση, που είναι πιο έντονη στα φωτοβολταϊκά (Φ/Β), δεν είναι τόσο επιτακτική για τα αιολικά. Επιπλέον, τα σύγχρονα αιολικά συστήµατα έχουν εξελιχθεί σηµαντικά, καθιστώντας τα ιδιαίτερα αξιόπιστα.
Ξέρετε, στη χώρα µας, τα Φ/Β συνδέθηκαν ιστορικά µε µικρότερης κλίµακας έργα, τα οποία συχνά θεωρούνται εύκολα τεχνικά. Ωστόσο, αυτά τα µικρά έργα (2007-2020) συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη του µίγµατος καθαρής ενέργειας και έθεσαν τις βάσεις για την πρόοδο των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Συνεπώς, επιτέλεσαν τον ρόλο τους εξαιρετικά.
Η σηµερινή στροφή στα αιολικά οφείλεται κυρίως στην ανάγκη των ενεργοβόρων επιχειρήσεων να εξασφαλίσουν σταθερή και αξιόπιστη παροχή ενέργειας, κάτι που µόνο τα αιολικά µπορούν να προσφέρουν σε αυτή την κλίµακα. Παράλληλα, για τους καταναλωτές είναι κρίσιµο να υπάρχει ισορροπία στο ενεργειακό µίγµα, ώστε να αξιοποιηθούν στο έπακρο τα οφέλη των ΑΠΕ.
Είναι τα αιολικά, χερσαία και offshore, η τεχνολογία που µπορεί να παίξει κοµβικό ρόλο τόσο για τη συγκράτηση των τιµών στη ΝΑ Ευρώπη όσο και για την κάλυψη των όλο και πιο µεγάλων ενεργειακών της αναγκών, δεδοµένης και της αυξανόµενης ζήτησης από την Ουκρανία;
Η Ελλάδα, από την έναρξη της κρίσης στην Ουκρανία και για µεγάλο µέρος της διάρκειάς της, κατάφερε να συγκρατήσει τις τιµές ενέργειας σε ικανοποιητικά επίπεδα. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ισχυρή παρουσία των ΑΠΕ στη χώρα µας, η οποία ανέδειξε την ενεργειακή αυτονοµία µας σε σύγκριση µε άλλες χώρες, όπως η Γερµανία, προστατεύοντας ουσιαστικά τους καταναλωτές από µεγάλες διακυµάνσεις τιµών. Τα χερσαία αιολικά πάρκα στη ΝΑ Ευρώπη θα διαδραµατίσουν καθοριστικό ρόλο στη διαµόρφωση του νέου ενεργειακού τοπίου, ιδιαίτερα όταν συνδυάζονται µε µεγάλα φωτοβολταϊκά έργα και προηγµένα συστήµατα αποθήκευσης ενέργειας, όπως οι µπαταρίες και η αντλησιοταµίευση.
Όσον αφορά τα offshore αιολικά πάρκα, παραµένω συγκρατηµένα αισιόδοξος. Παρότι αποτελούν µια πολλά υποσχόµενη τεχνολογία, η ιδιοµορφία των ελληνικών νησιών και οι συχνές αντιδράσεις που βασίζονται σε αδικαιολόγητες ανησυχίες περί οπτικής «όχλησης» δηµιουργούν εµπόδια στην ανάπτυξή τους. Παρ’ όλα αυτά, η αξιοποίησή τους µπορεί να αποτελέσει σηµαντικό µέρος της ενεργειακής στρατηγικής µας στο µέλλον.
Ποιο είναι το νούµερο ένα πρόβληµα για να δούµε περισσότερες επενδύσεις στα αιολικά; Αρκεί να ενισχυθεί η πρόσβαση σε ηλεκτρικό «χώρο» για νέα έργα (π.χ. µε αλλαγές στις σειρές προτεραιότητας από το ΥΠΕΝ, όπως ακούγεται) ή αυτό που βασικά χρειάζεται είναι περισσότερη πολιτική βούληση για να αντιµετωπιστούν οι τοπικές αντιδράσεις;
Ανοίγετε ένα από τα πλέον µείζονα θέµατα. Δεν είναι θέµα αλλαγής προτεραιοτήτων ή κάτι παρόµοιο. Κατ’ αρχάς, το µεγαλύτερο πρόβληµα για περισσότερες επενδύσεις στα αιολικά είναι η εξασφάλιση απορρόφησης της παραγόµενης ενέργειας, µε προβλέψεις για περικοπές όπου χρειάζεται. Παράλληλα, κρίσιµη είναι η ενίσχυση επενδύσεων που απαιτούν πράσινη ενέργεια, όπως τα data centers, καθώς συνεισφέρουν σε νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη. Όσον αφορά τις τοπικές αντιδράσεις, η πρότασή µου είναι απλή: η συµµετοχή της κοινωνίας στα έργα. Για να αποδεχτεί η κοινωνία ένα έργο κοινής ωφέλειας, µε θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωµα και µεγάλα οφέλη για όλους, θα πρέπει να το «αισθανθεί» δικό της. Αυτό σηµαίνει ενεργό συµµετοχή, είτε άµεσα είτε έµµεσα. Γιατί να µην υπάρχει, λοιπόν, και µια µικρή µετοχική συµµετοχή του τοπικού δήµου στο έργο; Μέσω συζήτησης και ουσιαστικής ενηµέρωσης, οι αντιδράσεις µπορούν να µειωθούν, καθώς συχνά προέρχονται από τον φόβο του αγνώστου, δηλαδή την έλλειψη γνώσης. Αυτό πρέπει να το διαµορφώσουµε πρώτοι εµείς ως επιχειρήσεις και στη συνέχεια το κράτος ως διαχειριστής του συστήµατος.
Είστε από τις λιγοστές αµιγώς ελληνικές εταιρείες αιολικής ενέργειας. Πώς το εκλαµβάνετε αυτό και ποιος ο ρόλος σας σε µια εγχώρια αγορά αιολικών όλο και πιο διεθνοποιηµένη;
Είµαστε µια αµιγώς ελληνική εταιρεία µε την εµπειρία και τη γνώση να επηρεάζουµε, έως έναν βαθµό, τις εξελίξεις στον κλάδο. Αυτό που µε κάνει ιδιαίτερα περήφανο, όµως, είναι η οµάδα µας. Με την εµπειρία και την αντίληψή της, προσαρµόζεται επιτυχηµένα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον, διασφαλίζοντας ότι είµαστε πάντα έτοιµοι για το µέλλον.
Πώς θα αναπτυχθείτε από εδώ και πέρα; Αυτόνοµα ή µε συνεργασίες;
Η πορεία µιας επιχείρησης δεν µπορεί να είναι πάντα προδιαγεγραµµένη. Εάν οι συνεργασίες είναι ουσιαστικές και εποικοδοµητικές, έχουν νόηµα. Εξετάζουµε προσεκτικά κάθε δυνητική συνεργασία, µε γνώµονα το συµφέρον των µετόχων και των εργαζοµένων µας, διασφαλίζοντας τη µακροχρόνια ανάπτυξη της εταιρείας.
Ποια σχέδια έχετε σε άλλες τεχνολογίες, όπως η αποθήκευση ή άλλους τοµείς;
Η εταιρεία µας συµµετείχε στον τελευταίο διαγωνισµό για την αποθήκευση µε 75 MW αυτόνοµης µπαταρίας, ενώ διαθέτουµε 400 MW σε προχωρηµένο αδειοδοτικό στάδιο. Πιστεύουµε ότι οι άδειες αποθήκευσης θα διαδραµατίσουν πρωτεύοντα ρόλο στην περαιτέρω ανάπτυξη των έργων µας µε ΟΠΣ.