Το 2024 είναι η χρονιά κατά την οποία εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας θα αντιληφθούν τη συστηματική προσπάθεια της πολιτείας για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Γιατί, για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μας, εκπονείται και τίθεται σε εφαρμογή μία Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, για τα έτη 2024-2030.
Οι ομολογουμένως βαρύγδουπες λέξεις «Εθνική Στρατηγική» δεν αποτελούν επικοινωνιακό επίχρισμα. Αντίθετα, υποδηλώνουν ουσία.
Εθνική είναι κάθε υπόθεση που αφορά όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες. Και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των -περίπου 1 εκατομμυρίου- συμπολιτών μας που ζουν με κάποια μορφή αναπηρίας είναι εθνική υπόθεση. Όχι μόνο λόγω του συγκεκριμένου μεγάλου πλήθους ανθρώπων, αλλά κυρίως διότι, εστιάζοντας στα άτομα με αναπηρία, βελτιώνουμε τελικά την ποιότητα ζωής όλων μας.
Δεν εξυπηρετεί μόνο τα αναπηρικά αμαξίδια μια ράμπα σε ένα δημόσιο κτίριο, αλλά και ένα παιδικό καρότσι, μια τραυματισμένη αθλήτρια με πατερίτσα, ακόμη και έναν προμηθευτή με τροχήλατο μέσο μεταφοράς. Δεν αξιοποιούν μόνο τα άτομα με αναπηρία όρασης μια προσβάσιμη ιστοσελίδα, αλλά και ηλικιωμένοι συμπολίτες μας. Δεν είναι μόνο όσοι έχουν κινητική αναπηρία που ενδέχεται να χρειαστούν βοήθεια σε μια φυσική καταστροφή, αλλά και βρέφη, ασθενείς, ηλικιωμένοι ή έγκυοι.
Παράλληλα, αίροντας στοχευμένα και συστηματικά εμπόδια, εντάσσουμε πλήρως ένα πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό στον παραγωγικό μας ιστό. Πρόκειται για ανθρώπους χρήσιμους, μορφωμένους, με δεξιότητες, δυνατότητες και όρεξη συμμετοχής και προσφοράς, που σήμερα είναι σε μεγάλο βαθμό αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας.
Η Στρατηγική αυτό επιδιώκει: μια συντονισμένη θεσμική και διοικητική πανστρατιά. Για πρώτη φορά δεσμεύονται όλα τα υπουργεία σε 170 δράσεις που δεν θα είναι μόνο διακηρυκτικές, αλλά θα περιέχονται στα ετήσια σχέδια δράσης κάθε υπουργείου, δηλαδή στον μπλε φάκελο που λαμβάνουν στην αρχή κάθε χρόνου και επικαιροποιείται τον Ιούνιο. Για την εγγύηση υλοποίησης των δράσεων, η Εθνική Στρατηγική περιλαμβάνει 80 συγκεκριμένους δείκτες, με στόχο την παρακολούθηση και αξιολόγηση της Στρατηγικής, καθώς και την εξασφάλιση διαφάνειας και λογοδοσίας.
Προφανώς δεν ξεκινάμε από το μηδέν. Εφαλτήριό μας είναι το υπάρχον Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του 2020. Όμως, σε συνεργασία με το αναπηρικό κίνημα, έχουμε επαναπροσδιορίσει πολιτικές και στόχους. Όλοι μαζί αλλάζουμε ταχύτητα, τόσο σύσσωμος ο κρατικός μηχανισμός όσο και ο ιδιωτικός τομέας που επιχειρούμε να εμπλέξουμε περαιτέρω, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε καθετί που εμποδίζει τα άτομα με αναπηρία να ασκήσουν πλήρως τα δικαιώματά τους. Η Εθνική Στρατηγική, λοιπόν, μας αφορά όλους και μάλιστα άμεσα.
Η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής έχει και μια διεθνή διάσταση για τη χώρα μας, καθώς ενσωματώνει ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, κατευθυντήριες γραμμές και διεθνείς υποχρεώσεις μας. Έχουμε δεσμευθεί ρητά ότι η Ελλάδα μεριμνά ώστε κάθε πολίτης να απολαμβάνει ίσα δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες. Να έχει αδιαπραγμάτευτη πρόσβαση σε κτίρια, σε ψηφιακές υπηρεσίες, στην υγεία και την εκπαίδευση, παντού.
Η ισότητα των ευκαιριών και η αξιοπρεπής διαβίωση για τους πολίτες που ζουν στη χώρα μας αποτελούν ατομικά δικαιώματα που η ελληνική πολιτεία αναγνωρίζει και οφείλει να διασφαλίζει.
Αυτός, άλλωστε, είναι και ο πυρήνας της «διπλής σύγκλισης», του κεντρικού στόχου μας. Δηλαδή η σταθερή μείωση -με στόχο την εξάλειψη- των διαφορών που υφίστανται τα άτομα με αναπηρία στο επίπεδο διαβίωσης, τόσο σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό εντός της χώρας όσο και με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αυτό τον υψηλό στόχο έχουμε δεσμευθεί όλοι να κατακτήσουμε, κυβέρνηση και υπουργεία, περιφέρειες και δήμοι, με συγκεκριμένες δράσεις, χρονοδιαγράμματα, αξιολόγηση και αναθεώρηση.
Είναι αλήθεια ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε, ώσπου να πετύχουμε στην πράξη την πλήρη πρόσβαση όλων σε κάθε αγαθό. Είμαστε, όμως, αποφασισμένοι να αγωνιστούμε, με στόχο να δημιουργήσουμε μια Ελλάδα ουσιαστικής ισότητας και συμπερίληψης, όπου αίρουμε συστηματικά κάθε φραγμό, εξασφαλίζοντας μια καθολική, δίκαιη συμμετοχή όλων σε κάθε πτυχή της ζωής.
Η υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής είναι το «σημείο καμπής» για το 2024, καθώς θα βελτιώσει ουσιαστικά τη ζωή των συμπολιτών μας με αναπηρία, αλλά και τη ζωή όλων μας.
* Ο κ. Σταύρος Ν. Παπασταύρου είναι Υπουργός Επικρατείας.