Την έντονη δυναμική της ελληνικής βιομηχανίας φαρμάκου, επισημαίνει ο Τηλέμαχος Λαβίδας, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. της Lαvipharm, τονίζοντας το εξαγωγικό της αποτύπωμα. Ακόμα, εξηγεί με ποιον τρόπο η εταιρεία έχει βρεθεί σε ανοδική τροχιά και παρουσιάζει τους κεντρικούς άξονες της στρατηγικής της.
Πώς βλέπετε το μέλλον της ελληνικής αγοράς φαρμάκων; Πόσο αισιόδοξος είστε για τις προοπτικές των εγχώριων εταιρειών του κλάδου;
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, το 2022 οι εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων ανήλθαν σε 4,7% του συνόλου των ετήσιων ελληνικών εξαγωγών. Αποτελώντας τον δεύτερο εξαγωγικό κλάδο της εθνικής οικονομίας μετά τα πετρελαιοειδή, διαθέτοντας το ελληνικό φάρμακο σε 147 χώρες, με συνεισφορά σε όρους ΑΕΠ 6,2 δισ. ευρώ και 29.000 άμεσα εργαζόμενους, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία διαθέτει εξαιρετικά σημαντικό εκτόπισμα, υπολογίσιμο εντός κι εκτός Ελλάδας. Οι προοπτικές του κλάδου είναι πολλά υποσχόμενες σε ένα διεθνές περιβάλλον που αναζητά πλέον νέες παραγωγικές μονάδες στο ευρωπαϊκό έδαφος. Ο επαναπροσδιορισμός των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας είναι μια ευκαιρία για την εγχώρια παραγωγή και η απελευθέρωση περισσότερων επενδυτικών πόρων και κεφαλαίων είναι βασική προϋπόθεση για την αξιοποίησή της.
Θεωρείτε ότι το επενδυτικό περιβάλλον για τον κλάδο είναι ευνοϊκό; Πιστεύετε ότι η πολιτεία μπορεί να δώσει περαιτέρω ώθηση σε αυτό;
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί έναν κατ’ εξοχήν αναπτυξιακό κλάδο της εθνικής οικονομίας. Ήδη προχωρά σε ένα δυναμικό επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1,2 δισ. ευρώ, που θα υλοποιηθεί την περίοδο 2022-2026. Οι επενδύσεις αυτές αναμφισβήτητα προσφέρουν προστιθέμενη αξία στην οικονομία, με αποτύπωμα στο εξαγωγικό προφίλ της χώρας και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
Σημαντικό, όμως, κατά την άποψή μου, είναι να καταφέρουμε (φαρμακευτικές επιχειρήσεις και πολιτεία) να θωρακίσουμε το σύστημα φαρμακευτικής φροντίδας και να διασφαλίσουμε την κάλυψη των ασθενών με τις αναγκαίες θεραπείες. Θεωρώ ότι η πολιτεία ήδη στηρίζει αυτό το επιχειρηματικό momentum και με έναν προσεκτικό επαναπροσδιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης και των υποχρεωτικών επιστροφών (rebates & clawback), οι κάτοικοι αυτής της χώρας θα έχουν τη δυνατότητα να μην υπολείπονται σε θέματα φαρμακευτικής περίθαλψης έναντι άλλων Ευρωπαίων.
Τα εν λόγω μέτρα μέχρι σήμερα έχουμε δει ότι λειτουργούν περιοριστικά, με κίνδυνο ο ασθενής να έχει λιγότερες επιλογές και μειωμένη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες.
Η Laviρharm προχώρησε κατά την τελευταία τριετία σε ένα ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης. Ποιo ήταν το σχέδιο που ακολουθήσατε;
Το 2020 ξεκινήσαμε την υλοποίηση ριζικών διαρθρωτικών αλλαγών, από τον τρόπο λειτουργίας της Laviρharm, στο χαρτοφυλάκιό μας και στη στρατηγική μας. Η ομάδα διοίκησης ανανεώθηκε, όπως και το 1/3 περίπου των εργαζομένων μας. Και όλα αυτά χωρίς να προκληθεί καμία διαταραχή στις λειτουργίες μας.
Παράλληλα, εκσυγχρονίσαμε το επιχειρηματικό μας μοντέλο, το οποίο περιλάμβανε πολλές δραστηριότητες στις οποίες δεν ήμασταν απαραίτητα καλοί σε όλες. Επικεντρωθήκαμε, λοιπόν, σε αυτές που έχουμε κατακτήσει σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όπως η διαδερμική τεχνολογία και το φάρμακο. Διαθέτουμε ένα από τα λίγα εργοστάσια στον κόσμο με δυνατότητα ανάπτυξης και παραγωγής διαδερμικών συστημάτων, ενώ δίνουμε το βάρος μας στους τομείς του φαρμάκου όπου έχουμε τα εχέγγυα να είμαστε ανάμεσα στους πρωταγωνιστές. Επενδύουμε ενέργεια και πόρους εκεί όπου πραγματικά μπορούμε να είμαστε οι καλύτεροι.
Φέτος θα υπερβείτε τους οικονομικούς στόχους που είχατε θέσει στο πλαίσιο της περσινής αύξησης κεφαλαίου; Ποιοι είναι οι βασικοί καταλύτες για την πορεία της Laviρharm το 2024;
Αν και το επιχειρηματικό μας πλάνο που ενσωματώθηκε στο ενημερωτικό δελτίο της πρόσφατης ΑΜΚ ήταν αρκετά αισιόδοξο, έχουμε καταφέρει να ξεπεράσουμε τους στόχους του. Το 2024 αναμένουμε νέα λανσαρίσματα, αλλά και τα έσοδα των πωλήσεων από φάρμακα που προστέθηκαν το 2023 στο χαρτοφυλάκιό μας. Παράλληλα, συνεχίζουμε να επενδύουμε στον εκσυγχρονισμό και στην αναβάθμιση των υποδομών μας, καθώς και στον τομέα της Έρευνας & Ανάπτυξης, δύο πηγές που θα τροφοδοτήσουν περαιτέρω την ανάπτυξη της Laviρharm τα επόμενα χρόνια.
Επιπλέον, δεν θα πρέπει να παραλείψω τη στρατηγική συνεργασία μας με την Tikun και τη διείσδυσή μας σε μια νέα και, όπως αναμένεται, αναπτυσσόμενη αγορά, αυτή της φαρμακευτικής κάνναβης. Αυτοί οι βασικοί πυλώνες του επιχειρησιακού σχεδιασμού μας αποτελούν και τις κύριες πηγές ανάπτυξής μας μέχρι το 2026.
Δεν εφησυχάζουμε ποτέ, όμως, έχουμε πάντα τις κεραίες μας ανοιχτές, αναζητώντας συνεχώς νέες επενδυτικές ευκαιρίες, ώστε να δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για ακόμα μεγαλύτερη υπεραξία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πρόσφατες εξαγορές των δύο αναλγητικών φαρμακευτικών προϊόντων Lonarid N® και Lonalgal®, καθώς και του αντιβιοτικού Flagyl. Πρόκειται για εξαγορές καταξιωμένων φαρμάκων που θα προσθέσουν πωλήσεις στον κύκλο εργασιών μας, αλλά παράλληλα ισχυροποιούν τη θέση μας στη φαρμακευτική αγορά και μας βάζουν στο κάδρο ως εταίρο επιλογής και για άλλες συμφωνίες. Υπάρχουν δηλαδή τα μετρήσιμα και μη μετρήσιμα οφέλη, τα οποία όμως έχουν ανυπολόγιστη αξία.
Σχεδιάζετε κι άλλες επεκτατικές κινήσεις; Ποιο μήνυμα έχετε να στείλετε στους μετόχους σας, ιδιώτες και θεσμικούς;
Στη Laviρharm, μια εταιρεία με ιστορία 112 ετών, ισχυρές βάσεις, πολύτιμη τεχνογνωσία και ένα αξιοσέβαστο όνομα (η οποία είναι και η μόνη εισηγμένη φαρμακευτική στο Χρηματιστήριο Αθηνών), οικοδομούμε με συνέπεια και σταθερότητα την εμπιστοσύνη των μετόχων μας, προσηλωμένοι στις δεσμεύσεις μας, τις οποίες έχουμε με διαφάνεια και σαφήνεια ανακοινώσει στο ενημερωτικό μας δελτίο. Η μετοχή μας πλέον διαπραγματεύεται στην Κύρια Αγορά, έχει ενταχθεί στον δείκτη ESG και στο Micro Cap του οίκου FTSE Russell και η κεφαλαιοποίηση έχει ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ.
Η απόδοση των επενδυτών που συμμετείχαν στην ΑΜΚ ξεπερνά το 100% και η μετοχή μας έχει πολλαπλάσια εμπορευσιμότητα σε σχέση με πριν, βάζοντας τη Laviρharm στο επίκεντρο όσων θέλουν να επενδύσουν στον χώρο της φαρμακοβιομηχανίας.
Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι όλοι μας στη Laviρharm εργαζόμαστε για να ισχυροποιούμε διαρκώς τη θέση μας στην αγορά του φαρμάκου, αλλά κυρίως για να ανακουφίζουμε καθημερινά ακόμα περισσότερους ασθενείς. Θέλουμε να φθάσουμε στην κορυφή. Η αγορά του φαρμάκου είναι τεράστια παγκοσμίως και έχουμε την τεχνογνωσία και την εμπειρία να διαβλέπουμε τις ευκαιρίες και να τις αξιοποιούμε, όπως κάναμε με τις πρόσφατες εξαγορές, οι οποίες ήταν εκτός πλάνου.
Έχουμε, λοιπόν, τη γνώση, τα ταλέντα, την όρεξη να επεκταθούμε περισσότερο εντός κι εκτός Ελλάδας, πάντα στους τομείς όπου είμαστε ήδη δυνατοί. Δημιουργούμε και πάλι μια δυνατή σχέση εμπιστοσύνης με την επενδυτική κοινότητα και χτίζουμε σταθερά την αξιοπιστία μας. Κάνουμε το παν καθημερινά ώστε να προστατεύσουμε τα συμφέροντα όλων των μετόχων μας, δουλεύουμε σκληρά, με διαφάνεια και βέλτιστες πρακτικές, ώστε να δημιουργούμε μακροπρόθεσμη και βιώσιμη αξία για όλους, προσφέροντας αξιόπιστες φαρμακευτικές επιλογές στον ασθενή.