«Το αυξημένο γεωπολιτικό ρίσκο είναι πια, πολύ φοβάμαι, ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Απειλεί την πορεία της χώρας μας, την εύρυθμη λειτουργία της οικονομίας, αλλά και των εξωστρεφών εταιρειών. Δυστυχώς έχει υπάρξει μετατόπιση προς ένα περιβάλλον απομάκρυνσης από τις πολυμερείς σχέσεις και τις διεθνείς συνεργασίες».
Η άποψη αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα όταν προέρχεται από τον Ευάγγελο Μυτιληναίο, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο του φερώνυμου Ομίλου, που καταγράφει έσοδα σε περισσότερες από 30 χώρες, διαθέτοντας έντονο διεθνή προσανατολισμό, αλλά και μια γκάμα δραστηριοτήτων που περιλαμβάνει τη μεταλλουργία, τα ολοκληρωμένα έργα και υποδομές, τον τομέα του ηλεκτρισμού και το φυσικό αέριο.
Λίγοι άνθρωποι παρακολουθούν ίσως τόσο ενεργά τις διεθνείς εξελίξεις όσο ο ίδιος ο Πρόεδρος της Μυτιληναίος και το επιτελείο του, είτε πρόκειται για τις τιμές στα Χρηματιστήρια Μετάλλων και Ενέργειας είτε για τις ευρύτερες πολιτικές και γεωπολιτικές εξελίξεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι η εξαγωγική δραστηριότητα της εταιρείας βρίσκεται σε διαρκή άνοδο τα τελευταία χρόνια και είναι η δεύτερη σε μέγεθος στη χώρα. Τα προϊόντα της φθάνουν σχεδόν σε κάθε γωνιά της Γης, με κύριους αποδέκτες την Ευρώπη και την Αφρική, ενώ η μη έκθεσή της στην αμερικανική αγορά την προστάτευσε από την απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να επιβάλει δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του νέου κλίματος προστατευτισμού που εμφανίστηκε στο παγκόσμιο σκηνικό.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, η αναδιαμόρφωση του διεθνούς σκηνικού δεν αποτελεί για τον κ. Μυτιληναίο αφορμή για εσωστρέφεια και ηττοπάθεια, αλλά επιπρόσθετη αιτία για περισσότερη προσπάθεια ώστε να αναπτυχθούν και να ενισχύσουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους οι ελληνικές επιχειρήσεις.
Μιλώντας λίγο πριν από το τέλος του έτους, σε κοινό Βορειοελλαδιτών επιχειρηματιών, ως Α΄ Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), σημείωσε σχετικά: «Αν οι τρεις βιομηχανικές επαναστάσεις που γνώρισε η ανθρωπότητα είχαν χρονική απόσταση πολλών δεκαετιών, η τέταρτη που ήδη βιώνουμε -και είναι η τεχνολογική- τρέχει με απίστευτη ταχύτητα και αλλάζει την ιστορία του ανθρώπινου γένους. Επαναστάσεις που αφορούν την τεχνητή νοημοσύνη, τη βιοτεχνολογία, τη ρομποτική, το διαδίκτυο των πραγμάτων (Internet of Things - IoT), την ενέργεια, αλλάζουν ήδη τη ζωή μας. Ο νέος τρόπος συνεργασίας και ανοιχτής πρόσβασης στην πληροφορία, που επιτρέπει να βρεθούν κοντά ιδέες και δυνατότητες που μέχρι πρότινος ήταν απομακρυσμένες, θα δημιουργήσει νέα δυναμική. Η φράση “χάσαμε την 3η βιομηχανική επανάσταση, ας μη χάσουμε την 4η”, δεν είναι μια φράση-κλισέ, είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος».
Η έλλειψη ενός Εθνικού Σχεδίου για την ανάπτυξη και τον χώρο της οικονομίας και της βιομηχανίας έχει διαπιστωθεί εδώ και χρόνια, εξακολουθεί όμως να υφίσταται. Ο κ. Mυτιληναίος πιστεύει ότι μετά τη ραγδαία μείωση του ΑΕΠ, ρυθμοί ανάπτυξης της τάξεως του 2% τον χρόνο δεν επαρκούν για την αναστροφή της οικονομικής κατάστασης, ενώ απαραίτητη είναι η σωστή αντιμετώπιση κρίσιμων μεγεθών που δεν έχουν αναταχθεί, όπως η υψηλή συμμετοχή της ιδιωτικής κατανάλωσης στο ΑΕΠ, το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο και η χαμηλή κατάταξη σε κρίσιμους δείκτες προσέλκυσης επενδύσεων. «Προσδοκούμε, ελπίζουμε, αλλά πρέπει και να συμμετάσχουμε στη διαμόρφωση της στρατηγικής της ανάπτυξης», τονίζει, «στην οποία η παραγωγή, όπως παντού στις αναπτυγμένες κοινωνίες, θα πρέπει να έχει πρωτεύοντα ρόλο.
Δεν προσδοκούμε απλά ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, αλλά πρόσφορο έδαφος που θα αφήσει χώρο στις επιχειρήσεις να ανθήσουν σε διεθνές επίπεδο. Όχι απλά διακηρύξεις για νέες υποδομές, αλλά ένα μακροπρόθεσμο Εθνικό Σχέδιο Υποδομών, που θα εστιάζει στην επόμενη γενιά έργων και διασυνδέσεων προστιθέμενης αξίας για τη δημιουργία ισχυρών περιφερειακών πόλων. Κι αφού συνδιαμορφώσουμε και αποφασίσουμε τη στρατηγική της ανάπτυξης, πρέπει να την εφαρμόσουμε, με συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους».
Η ίδια η Μυτιληναίος, έχοντας εφαρμόσει ήδη την υιοθέτηση συνεργιών, την καθετοποίηση της παραγωγής, τη δημιουργία δικτύων συνεργασίας με τοπικές οικονομίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις πολλών κλάδων, μαζί με κινήσεις αύξησης της προστιθέμενης αξίας, αλλά και προστασίας από την εντεινόμενη αβεβαιότητα, δείχνει να έχει περάσει σε μια νέα εποχή. Όπως το λέει ο ίδιος, «εμείς τολμήσαμε, πήραμε ρίσκα και ποντάραμε στις δυνατότητες των ανθρώπων μας».
Τα αποτελέσματα τον δικαιώνουν. Ενδεικτικά, μεταξύ 2016 και 2017 η εταιρεία κατέγραψε αύξηση πωλήσεων κατά περίπου 20%, ξεπερνώντας το 1,5 δισ. ευρώ, με λειτουργικά κέρδη (EBITDA) 2017 πάνω από 300 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη της τάξεως των 155 εκατ. ευρώ. Διαθέτοντας άμεσα και έμμεσα πάνω από 2.900 εργαζόμενους, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αποτελεί σήμερα τη σημαντικότερη καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής και εμπορίας αλουμίνας και αλουμινίου, στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Mυτιληναίος ήταν η πρώτη εταιρεία που έφερε ποσότητες φυσικού αερίου μέσα από το ΕΣΦΑ, αλλά και φορτία LNG με πλοία, ενώ όντας ήδη ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός ενέργειας, τον περασμένο Αύγουστο πήρε άδεια για νέο σταθμό ηλεκτρικής ενέργειας στη Βοιωτία, με ύψος εκτιμώμενης επένδυσης 300 εκατ. ευρώ. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων, από το Θριάσιο της Ελλάδας ως το Τομπρούκ της Λιβύης και την Γκάνα στην Υποσαχάρια Αφρική, ανέρχεται σε 1,31 δισ. ευρώ. Αξιοσημείωτη και η τελευταία χρονικά εξαγορά, καθώς αφορά την πλειοψηφία στο ελληνικό startup τεχνολογίας Zeologic, που χρησιμοποιεί νανοτεχνολογία σε μια καινοτόμα εφαρμογή επεξεργασίας στερεών και υγρών αποβλήτων.
Ωστόσο, λόγω θέσης και φιλοσοφίας, η ματιά του δεν περιορίζεται στους πολυάριθμους χώρους ενδιαφέροντος της εταιρείας. Έδρα της Μυτιληναίος παραμένει η Ελλάδα και η «μεγάλη εικόνα» της τον απασχολεί ιδιαίτερα.
Σύμφωνα με τον κ. Μυτιληναίο, από την έρευνα που έχει ξεκινήσει ο ΣΕΒ σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ, χαρτογραφώντας την επιχειρηματική δραστηριότητα ανά την Ελλάδα, θα προκύψει ο παραγωγικός ιστός, τα οικοσυστήματα, η έλλειψη συνεργειών, η τεχνολογική ικανότητα προκειμένου να λειτουργήσουν ως οδηγός για τον σχεδιασμό των επόμενων χρηματοδοτικών μηχανισμών και προγραμμάτων. Διότι αναπόσπαστο κομμάτι μιας ολοκληρωμένης βιομηχανικής πολιτικής, είναι η περιφερειακή στρατηγική.
«Χωρίς σημαντική επιτάχυνση της ανάπτυξης σε περιφερειακό επίπεδο, δεν μπορούμε να περιμένουμε ουσιαστικά αποτελέσματα στο σύνολο της χώρας. Χρειαζόμαστε ένα νέο μοντέλο παραγωγικής ανασυγκρότησης και σύγκλισης, στηριγμένο στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, που θα ανατρέψει τα αρνητικά αποτελέσματα της κρίσης. Πρέπει να ενώσουμε δυνάμεις, να αξιοποιήσουμε συνέργειες, να διευρύνουμε και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητές μας».