Ενα βίντεο που έκανε τον γύρο των social media το 2018 δείχνει τη 14χρονη Venus Williams να δηλώνει στον John McKenzie, δημοσιογράφο του ABC News που της παίρνει συνέντευξη, πόσο σίγουρη νιώθει ότι θα νικήσει την επόμενη αντίπαλό της.
«Ξέρω ότι μπορώ να τη νικήσω», λέει η γελαστή Venus στον κ. McΚenzie. «Είμαι πολύ σίγουρη». «Πολύ εύκολα το λες», της απαντά ελαφρά έκπληκτος. «Γιατί;».
«Γιατί το πιστεύω», απαντά η Venus.
Αυτή η αίσθηση των ικανοτήτων της οδήγησε τη Venus Williams σε όλη της τη ζωή. Η αυτοπεποίθηση την έκανε να κυριαρχήσει στο επαγγελματικό τένις. Ήταν το κλειδί για να βρεθεί στο Νο1 της παγκόσμιας κατάταξης. Η προσωπική ενδυνάμωση ήταν επίσης σημαντική στις προσπάθειές της να προωθήσει τις αρχές της ισότητας των φύλων, όπως όταν ξεκίνησε μια (επιτυχή τελικά) καμπάνια ώστε το τουρνουά τένις του Wimbledon να δίνει τα ίδια χρηματικά βραβεία σε άνδρες και γυναίκες. Όταν η Williams το 2007 κέρδισε το Wimbledon για τέταρτη φορά, έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε ακριβώς όσα και ο άνδρας νικητής του τουρνουά, ο Roger Federer: 1,4 εκατ. δολάρια.
Αυτή η αυτοπεποίθηση άλλωστε καθοδηγεί τη Venus Williams και στις επιχειρηματικές της προσπάθειες, όπως η σειρά ρούχων EleVen που λάνσαρε και η V Starr Interiors, η εταιρεία εσωτερικού design που ίδρυσε. Στον πυρήνα όσων κατόρθωσε βρίσκεται η αυτοπεποίθηση, για την οποία πιστεύει ότι μπορεί να διδαχθεί και να καλλιεργείται συνεχώς.
«Νιώθω ότι χρωστάω την επιτυχία μου στην πίστη στον εαυτό μου», είπε στο «Turning Points», και συνέχισε: «Ανακάλυψα ότι είναι κάτι που μπορεί να διδαχθεί και να αναπτυχθεί. Στην πραγματικότητα, η δική μου αυτοπεποίθηση είναι κάτι που δουλεύω κάθε μέρα, όπως με το να πηγαίνω στο γυμναστήριο ή να προπονούμαι στο γήπεδο».
Έχοντας αυτό υπόψη, ρωτήσαμε την κ. Williams για τη συνταγή της αυτοπεποίθησης και της διατήρησής της, ειδικά στην περίπτωση των γυναικών. «Το θέμα είναι ότι, όπως μπορείς να εκπαιδεύσεις το σώμα σου, έτσι μπορείς να εκπαιδεύσεις και το μυαλό σου να πιστεύει στην αξία του εαυτού σου».
Ακολουθούν τρεις βασικοί κανόνες, όπως μας τους μετέφερε η Venus Williams:
1. Να είσαι ειλικρινής με τα συναισθήματά σου
Όταν κάτι δεν λειτουργεί με τον τρόπο που θέλω, θέτω στον εαυτό μου μια απλή αλλά ουσιαστική ερώτηση: «Γιατί;». Νομίζω ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να μπεις στη ρίζα του προβλήματος.
Καθώς δουλεύεις για να πετύχεις τους στόχους σου, κράτα στο μυαλό σου ότι πρέπει να είσαι ειλικρινής για τα συναισθήματά σου. Περισσότερο από το να προσπαθείς να κουκουλώσεις όποιες αμφιβολίες μπορεί να έχεις, σιγουρέψου ότι αναγνωρίζεις τις περιπτώσεις στις οποίες νιώθεις αβεβαιότητα για τον εαυτό σου. Τότε θύμισέ του ότι, αν και μπορεί να μη νιώθεις αυτοπεποίθηση προς το παρόν, παραμένεις αφοσιωμένος στους στόχους σου, αφοσιωμένος στο να κάνεις τη δουλειά και ικανός για να παίρνεις δύσκολες αποφάσεις.
Ό,τι και αν κάνεις, μη διαλέξεις τον εύκολο δρόμο -αυτό φέρνει μόνο προσωρινή ικανοποίηση.
Επίσης, σταμάτα να συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους. Το να σκέφτεσαι ότι άλλοι άνθρωποι είναι πιο επιτυχημένοι γιατί είναι εξυπνότεροι, ομορφότεροι ή ψηλότεροι, θα χρησιμεύσει μόνο στο να υπονομεύσεις τη δική σου επιτυχία. Να έχεις ωστόσο στο μυαλό σου ότι βοηθά πάρα πολύ να έχεις κάποιον να μιλήσεις, είτε αυτό το πρόσωπο είναι προπονητής είτε είναι μέντορας είτε απλώς κάποιος που είναι επιτυχημένος και ζει τη ζωή του με θετικό τρόπο.
Όταν είσαι ειλικρινής σχετικά με τα αισθήματά σου, αποδέχεσαι ότι το να αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου είναι ok. Είναι μια κανονική ανθρώπινη συμπεριφορά. Το κλειδί είναι να μην καταλαμβάνεσαι από συναισθήματα ανασφάλειας. Στους αγώνες πάντα λέω στον εαυτό μου ότι είναι ok να έχω άγχος. Δεν είναι όμως ok το άγχος μου να επηρεάζει το παιχνίδι μου.
Έχω συχνά παρατηρήσει ανθρώπους γύρω μου να παίρνουν αποφάσεις που είναι ξεκάθαρα λανθασμένες και μετά έχω αναρωτηθεί «γιατί να κάνουν κάτι τέτοιο;». Οι αποφάσεις τους φαίνονταν παράλογες. Συνειδητοποίησα ότι στήριζαν τις αποφάσεις τους στα συναισθήματα αμφιβολίας που είχαν για τον εαυτό τους. Όταν αυτές οι αποφάσεις οδήγησαν σε άσχημα αποτελέσματα, αυτό απλώς επιβεβαίωσε την εντύπωση ότι δεν ήταν αξιόλογες και οδηγούνταν σε έναν αρνητικό κύκλο.
Αλλά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι έτσι.
H Venus Williams στη Νέα Υόρκη το 2017. Η διεθνώς καταξιωμένη τενίστρια παροτρύνει νεαρές γυναίκες να δουλέψουν τις δεξιότητές τους και να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους. «Όπως μπορείς να εκπαιδεύσεις το σώμα σου, έτσι μπορείς να εκπαιδεύσεις και το μυαλό σου να πιστεύει στην αξία του εαυτού σου».
2. Φτιάξε ένα χάρτη που θα ακολουθήσεις για να πετύχεις τους στόχους σου.
Αξίζεις την επιτυχία, την ευτυχία και την ευκαιρία να ζήσεις τα όνειρά σου.
Αν το να πιστέψεις όλα αυτά φαίνεται δύσκολο, προσπάθησε να λες στον εαυτό σου «Μου αξίζουν τα χειρότερα. Μου αξίζει η αποτυχία και η δυστυχία». Σού ακούγεται σωστό αυτό; Και βέβαια όχι. Πες στον εαυτό σου το αντίθετο και κάν’ το.
Μια μελέτη από το Ohio State University αναφέρει με στοιχεία ότι οι άνθρωποι που μπορούν να δουν τον εαυτό τους να πετυχαίνει τους στόχους του, είναι πιο πιθανό να τα καταφέρουν πραγματικά. Αν μπορείς να φανταστείς τον εαυτό σου να φτάνει τους στόχους σου, φτιάξε ένα σχέδιο δράσης για να φτάσεις εκεί.
Θυμήσου ότι τα παιχνίδια κερδίζονται ή χάνονται πολύ πριν μπεις στο γήπεδο. Έτσι και οι καλές δουλειές κερδίζονται ή χάνονται πριν εμφανιστείς για την πρώτη σου συνέντευξη και οι αυξήσεις εγκρίνονται ή απορρίπτονται πριν μιλήσεις στον προϊστάμενό σου. Το κλειδί είναι να έχεις χαράξει μια διαδρομή προς τον στόχο σου πριν καν βγεις από την πόρτα του σπιτιού σου.
3. Χρησιμοποίησε την αποτυχία υπέρ σου.
Το να έχεις αυτοπεποίθηση είναι η βάση για μια ευτυχισμένη και ισορροπημένη προσωπική ζωή, κάτι που με τη σειρά του μπορεί να συνεισφέρει σε μεγαλύτερη επιτυχία στις επαγγελματικές μας ζωές. Αυτό γιατί όταν έχουμε αυτοπεποίθηση, είμαστε δραστήριοι και περισσότερο εστιασμένοι στο μέλλον, παρά στο να σβήνουμε φωτιές και να αντιμετωπίζουμε τα καθημερινά προβλήματα.
Ακόμη, η αποτυχία είναι αναπόφευκτο κομμάτι της ζωής, Είμαι πάντα ωμά ειλικρινής με τον εαυτό μου για τις αποτυχίες μου -μια πρακτική που έρχεται από την πείρα μου στον αθλητισμό. Στον αθλητισμό ο ορισμός της αποτυχίας είναι πολύ απλός: αν δεν μπορείς να διορθώσεις τον εαυτό σου, θα χάσεις.
Για μένα η αποτυχία σημαίνει απλώς ότι θα πρέπει να δουλέψω πιο σκληρά. Το να εγκαταλείπεις δεν αποτελεί επιλογή. Η αποτυχία σε κάνει πιο δυνατό, πιο σοφό και καλύτερο. Οι μεγαλύτερες αποτυχίες μου ήταν πάντοτε ζωτικό κομμάτι των μεγαλύτερων επιτυχιών μου.
Όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι με προκλήσεις σε κάποιο σημείο της ζωής μας, αλλά το να παίρνουμε μια απόφαση που ορίζεται από τη χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι κάτι κοντόφθαλμο, που δεν μας επιτρέπει να ανθίσουμε μακροπρόθεσμα και να αξιοποιήσουμε πλήρως τις δυνατότητές μας. Όσο περισσότερο μαθαίνουμε να παίρνουμε αποφάσεις που χαρακτηρίζονται από την πίστη στον εαυτό μας, τόσο περισσότερο έχουμε δυναμώσει ώστε να συνεχίσουμε να μοχθούμε για τα όνειρά μας. Για μένα αυτός είναι ο πραγματικός ορισμός της επιτυχίας.
*Η Venus Williams είναι από τις καλύτερες τενίστριες όλων των εποχών. Έχει κερδίσει επτά grand slam και τέσσερα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια. (Το ανωτέρω κείμενο υπογράφει ο Armando Arrieta).