του Μιχαήλ Γελαντάλι

Η κρισιμότερη εβδομάδα του εν εξελίξει… πολέμου θεωρείται από μερίδα διορατικών παικτών αυτή που ξεκινά σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, είναι απόλυτα ξεκαθαρισμένο πως η πορεία του Χ.Α. εξαρτάται σε μέγιστο βαθμό από το πώς θα κινηθούν τα ξένα χρηματιστήρια.

Κρίσιμο θεωρείται το διήμερο 15 και 16 Αυγούστου, οπότε και θα φανεί σε ικανό βαθμό η έκταση, το βάθος του προβλήματος* αλλά και της στάσης που παρεμβατικά αρχίζουν και τηρούν οι κεντρικές τράπεζες από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας.

Η Merrill Lynch ”πιέζει”, βασιζόμενη στην πορεία σχετικών συμβολαίων, σε έκτακτη μείωση επιτοκίων. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα οι βασικοί δείκτες διεθνώς φαίνονται υπερπιεσμένοι, ένα μεγάλο μέρος των ανοιχτών θέσεων έχει εξ ανάγκης εκποιηθεί και η συμπεριφορά των παραγώγων παραπέμπει σε προσδοκίες για μια τεχνικής μορφής αντίδραση.

Ωστόσο, ακόμη και αν δρομολογηθεί σήμερα-αύριο κάποια τέτοιας μορφής ανοδική εκτόνωση, που θα μπορούσε να προσλάβει και έντονα χαρακτηριστικά, η τάση παραμένει εύθραυστη, ευάλωτη και δεκτική σε πιέσεις.

Άλλωστε, και οι ίδιοι οι αναλυτές προσεγγίζουν από διαφορετική πλευρά το όλο πρόβλημα (στην Ελλάδα και στο εξωτερικό), γεγονός που επιβεβαιώνει την εδώ και μέρες εκτίμησή μας πως ακόμη δεν γνωρίζουμε σε τι πρόβλημα αναφερόμαστε. Για παράδειγμα, αναδημοσιεύοντας από τη στήλη ”In & Out” (του φίλου κ. Γ. Κατικά) τις εκτιμήσεις των αναλυτών της Beta ΑΧΕΠΕΥ, σημειώνεται αυτή η απόκλιση.

Συγκεκριμένα, ο υπεύθυνος του τμήματος ανάλυσης, κ. Βασίλης Βλασταράκης, εκτιμά πως ο ”20άρης” έχει περιθώριο υποχώρησης ενός ακόμη 4%, θεωρώντας πως δεν έχει αλλάξει η μακροχρόνια ανοδική τάση. Ο κ. Γιάννης Σπίρτος, υπεύθυνος του τμήματος παραγώγων και τεχνικός αναλυτής της ίδιας χρηματιστηριακής, σημειώνει ότι ”δεν είναι τεχνικό το πρόβλημα, το πρόβλημα είναι του συστήματος”.

Προς ώρας οι αγορές κινούνται και με βάση τα τεχνικά χαρακτηριστικά. Ωστόσο, στις κινήσεις, ειδικότερα των βραχυπρόθεσμων ”παικτών”, αποτυπώνεται διάχυτη η επιφύλαξη σε τι ακριβώς συνίσταται και σε τι ακριβώς αφορά αυτό το πρόβλημα.

Μέχρι στιγμής δεν έχουμε επαρκής ενδείξεις πως αυτή η κρίση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ύφεση και ανάσχεση του 4ετούς και πλέον ανοδικού κύκλου των αγορών. Ωστόσο δύο-τέσσερις ενδείξεις αφορούν και στον συστημικό χαρακτήρα αυτής της κρίσης. Το πιθανότερο είναι ότι όσοι τοποθετούνται με ορίζοντα έξι και πλέον μηνών δύσκολα θα βγουν χαμένοι εάν επενδύουν σε μετοχές εταιριών με θεμελιώδη σταθερό ρυθμό ανάπτυξης κερδών.

Πάντως, και σε αυτή τη δύσκολη ομολογουμένως περίοδο διαπιστώνεται πως σε ορισμένες μετοχές η ζήτηση παραμένει υπερβάλλουσα, ή, εν πάση περιπτώσει, η προσφορά δεν δημιουργεί συνθήκες γενικευμένης εκποίησης. Δεν είναι λίγο το γεγονός ότι η προηγούμενη εβδομάδα ”έκλεισε” με κέρδη περίπου 3% για τη μετοχή του ΟΤΕ, ενώ συγκριτικά αξιοπρεπής θεωρείται η συμπεριφορά της θυγατρικής Cosmote.

Μετοχές ξενοδοχειακών εταιριών (Ιονά, Λάμψα) αποδείχτηκαν επίσης ανθεκτικές, ενώ φήμες στον κλάδο επιμένουν για πιθανές εξελίξεις στη θυγατρική της Alpha Bank.

Από τον τραπεζικό κλάδο, θα σταθούμε στην απόδοση που εξακολουθεί να προσφέρει από την αρχή της χρονιάς η μετοχή της Εθνικής (17,4%) και η ανθεκτικότητα της Marfin δεν προδίδει όσους συμμετείχαν στην τελευταία αύξηση κεφαλαίου. Από αυτήν την άποψη, η μετοχή της Aegean Airlines στα 7,36 ευρώ πλέον, δηλαδή χαμηλότερα από τα 7,60 ευρώ της εισαγωγής, ίσως και να δίνει ”τροφή” σε όσους υποστήριζαν πως το επιχειρηματικό σχήμα της εταιρίας θα έπρεπε να έχει ενδώσει στις πιέσεις των ιδιωτικών επενδυτικών χαρτοφυλακίων.

Μεταξύ των ανθεκτικότερων μετοχών αυτής της περιόδου αναδεικνύεται, επίσης, το Alter όπου και εδώ όμως φήμες κάνουν λόγο… για κλεισμένη δουλειά. Υποδειγματική την ίδια περίοδο διαμορφώνεται η πορεία της J&P Άβαξ (κυριολεκτικά σώζει την τιμή του κλάδου), της Vivartia και του Ηρακλή (ενδιαφέρουσα η… σύγκλιση της αποτίμησης Ηρακλή-Τιτάνα).

Επίσης, μία μετοχή που κινεί το ενδιαφέρον μας αυτή την περίοδο, καθότι και για αυτήν την εισηγμένη οι φήμες παραμένουν επίμονες, είναι η Attica Συμμετοχών. Αυτό γιατί, παρά την υποχώρηση κατά 7%, την προηγούμενη εβδομάδα, έχουμε την αίσθηση πως δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση της τιμής των 5 ευρώ. Στα 4,98 ευρώ η μετοχή πλέον, με αριθμό 104,1 εκατ. εισηγμένων μετοχών να δίνει τρέχουσα αποτίμηση της τάξεως των 520 - 521 εκατ. ευρώ. Δηλαδή αποτίμηση που ”κουμπώνει” με όσα πληροφορούμαστε πως σε επιχειρηματικό επίπεδο είναι πιθανό να υλοποιηθούν.

Όσον αφορά στη βραχυπρόθεσμη τάση και ποντάροντας στο ενδεχόμενο της ανοδικής αντίδρασης των ξένων χρηματιστηρίων, θα ήταν καλοδεχούμενη μία καταρχήν υπέρβαση των 2.500 μονάδων για τον ASE 20.

*Κατά την εκτίμησή μας και μακάρι να κάνουμε λάθος, η κρίση που βρίσκεται σε εξέλιξη έχει ορισμένα διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτή που είχε οδηγήσει σε διόρθωση τις αγορές είτε στην περίπτωση του LTCM, ακόμη της 11η Σεπτεμβρίου, ή και της μεγαλύτερης (απ’ ό,τι η μέχρι τώρα διόρθωση) κατάρρευση των αγορών πέρυσι τον Μάιο. Κυρίως δύο στοιχεία είναι αυτά που θα μπορούσαν να πλήξουν την πραγματική οικονομία εάν οδηγούμαστε σε δραματική μείωση της ρευστότητας που τοποθετείται διεθνώς στις αγορές και εάν το πρόβλημα άγγιζε μεσοπρόθεσμα την κατανάλωση. Το ενδεχόμενο το πρόβλημα να πλήξει επί της ουσίας τα τραπεζικά ιδρύματα διεθνώς ούτε που θέλουμε να το σκεφτούμε.