Ο υβριδικός πόλεμος Μασκ κατά των συμμάχων της Αμερικής

Η Αμερική δεν εξέλεξε τον Έλον Μασκ. Ωστόσο, συμπεριφέρεται σαν να είναι ο de facto συν-πρόεδρος του Ντόναλντ Τραμπ.

Η αυτόκλητη αποστολή του Μασκ περιλαμβάνει την προσπάθεια αλλαγής καθεστώτος σε συμμαχικές δημοκρατίες. Έχει επανειλημμένως πει πως μόνο η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) μπορεί να σώσει τη Γερμανία στις εκλογές του επόμενου μήνα. Ζητά να μπει τέλος στην κυβέρνηση των Εργατικών του Σερ Κιρ Στάρμερ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και έχει ρωτήσει τους 211 εκατ. ακολούθους του στο "Χ" αν «η Αμερική θα πρέπει να απελευθερώσει τον λαό της Βρετανίας από την τυραννική του κυβέρνηση». Η πλειοψηφούσα γνώμη φαίνεται να λέει «ναι».

Θα ήταν λίγο να πούμε πως δεν υπάρχει προηγούμενο για μια τέτοια σχέση μεταξύ του προέδρου της Αμερικής και του πλουσιότερου ανθρώπου του κόσμου. Η ιστορία δεν προσφέρει κάποια οδηγία για αυτού του είδους το ντουέτο, πόσω μάλλον όταν το πάμπλουτο μισό του προσπαθεί ανοικτά να ανατρέψει συμμαχικές κυβερνήσεις.

Οι ληστές βαρόνοι της Αμερικής –οι Ροκφέλερ, Βάντερμπιλτ και Κάρνεγκι- δεν συμπεριφέρονταν ως ίσοι με τους προέδρους της εποχής τους. Ούτε ο θρυλούμενος πλούτος τους συγκρίνονταν με αυτόν του Μασκ. Ο JP Morgan είχε περιουσία 49 δισ. δολαρίων σε σημερινές τιμές. Ο Χένρι Φορντ, που επίσης είχε μια αδυναμία στον ευρωπαϊκό φασισμό, είχε κοντά στα 200 δισ. δολάρια. Ο πλούτος του Μασκ είναι υπερδιπλάσιος αυτού. Ο Φορντ δεν είχε τον θαυμασμό του (προέδρου) Φραγκλίνου Ρούσβελτ, του σύγχρονού του στον Λευκό Οίκο.

Σε αντιδιαστολή, μπορεί το παρελθόν να βρίθει περιπτώσεων όπου η Αμερική παρενέβη στα πολιτικά άλλων χωρών. Με εξαίρεση, όμως, τις μεταπολεμικές πρακτικές της CIA για να μην αποκτήσουν κομμουνιστές την εξουσία στην ηπειρωτική Ευρώπη, η ανάμειξη της Ουάσινγκτον δεν περιελάμβανε τους συμμάχους.

Το ερώτημα που θα αντιμετωπίσουν σύντομα οι κυβερνήσεις σε Βερολίνο, Λονδίνο και πιθανόν Παρίσι, είναι πώς να αντιδράσουν σε αυτή τη νέα απειλή. Ο Μασκ μιλάει εκ μέρους του Τραμπ; Σε αυτήν την περίπτωση, η Δύση είναι ήδη νεκρή. Ή μήπως θέλει να ταράξει τα νερά; Αυτό θα έδινε στις δυτικές πρωτεύουσες περιθώριο να εκμεταλλευτούν τις διαφορές μεταξύ του Τραμπ και του Μασκ. Η απάντηση είναι πιθανόν ένα μείγμα των δύο.

Εξίσου σημαντικό είναι αυτό που δεν λέει ο Μασκ. Καθώς βομβαρδίζει Γερμανία και Ηνωμένο Βασίλειο με βρισιές, η σιωπή του Μασκ για τη Ρωσία και την Κίνα «ακούγεται» εκκωφαντική.

Ο Μασκ ποτέ δεν έχει μιλήσει για τους πολιτικούς κρατούμενους ή κατά της καταστολής στα δυο αυτά αυταρχικά καθεστώτα. Ωστόσο, εκθειάζει τον Τόμι Ρόμπινσον, έναν ακροδεξιό Βρετανό κακοποιό που εκτίει την πέμπτη του ποινή φυλάκισης, ως κρατούμενος συνείδησης. Μπορούμε να πούμε ότι ο Μασκ δεν έχει κίνητρο τη φιλανθρωπία προς τα παιδιά της Αγγλίας που υπήρξαν θύματα συμμοριών ανδρών κυρίως βρετανοπακιστανικής καταγωγής. Τα σκάνδαλα κακοποίσης παιδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο μετρούν περισσότερες από δυο δεκαετίες, κατά τη διάρκεια των οποίων οι κυβερνήσεις ήταν ως επί το πλείστον Συντηρητικές. Ο Μασκ δεν είχε τίποτα να πει τότε.

Από τότε που οι Εργατικοί ήρθαν στην εξουσία, η ευημερία των παιδιών της Αγγλίας έχει γίνει ξαφνικά η εμμονή του. Xαρακτήρισε την Τζες Φίλιπς, υπουργό της κυβέρνησης Στάρμερ, «απολογητή μιας γενοκτονίας βιασμού». Ισχυρίζεται επίσης πως 250.000 παιδιά στη Βρετανία κακοποιούνται συστηματικά.

Θα χρειαζόταν ένας ανιχνευτής ψεύδους κλίμακας Τεχνητής Νομοσύνης (ΑΙ) για να καταγράψει κανείς το σύνολο της παραπληροφόρησης του Μασκ. Με ρυθμό μία κάθε λίγα λεπτά, η ταχύτητα των αναρτήσεών του ξεπερνιέται μόνο από το σοκ που προκαλούν. Ο Μασκ δεν έχει εκφράσει πουθενά ανησυχία για τα 20.000 –όπως εκτιμάται- παιδιά της Ουκρανίας που έχουν απαχθεί από τα σπίτια τους και έχουν υιοθετηθεί δια της βίας από ρωσικές οικογένειες.

Αν αυτή η αναταραχή προερχόταν μόνο από τον Μασκ, τότε η Βρετανία, η Γερμανία και άλλοι θα μπορούσαν να τη χειριστούν. Η λαϊκή δυσαρέσκεια της Βρετανίας έναντι του Μασκ βάζει όρια στην επιρροή του. Λιγότεροι από ένας στους πέντε Βρετανούς που συμμετείχαν σε πρόσφατη δημοσκόπηση του YouGove τον βλέπουν θετικά.

Ο Μασκ αυτοϋπονομεύεται επίσης από την άγνοιά του. Ζητώντας να απομακρυνθεί ο Νάιτζελ Φάρατζ από ηγέτης του δεξιού κόμματος Reform UK, του διέφυγε το γεγονός πως το Reform είναι το προσωπικό όχημα του Φάρατζ. Το κάλεσμα του Μασκ στον Βασιλιά Κάρολο να διαλύσει τη Βουλή ενισχύει τα ερωτήματα αναφορικά με την άγνοιά του. Οι εκλεγμένες κυβερνήσεις, και όχι οι μονάρχες, επιλέγουν πότε θα κηρύξουν γενικές εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η επιρροή του Μασκ στη Γερμανία -και η γνώση του γι’ αυτήν- μπορεί να είναι ακόμα μικρότερη.

Η σιωπή του Μασκ για την Κίνα είναι πιο εύκολα κατανοητή. Η εταιρεία του, Tesla, έχει μεγάλες επιχειρηματικές δραστηριότητες εκεί τις οποίες δεν θέλει να διακινδυνεύσει. Η προεπιλεγμένη θεώρηση του Τραμπ  για τον κόσμο έχει ως βάση τη συναλλαγή· η πολιτική του για την Κίνα παραμένει ανοικτή. Αντιθέτως, ο Μασκ ενισχύει τον θαυμασμό του Τραμπ για τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν και την περιφρόνηση για την Ευρώπη.

Θα ήταν απερίσκεπτο να υποθέσουμε πως ο Μασκ απλώς τρολάρει. Ούτε έχει να κάνει με το χρήμα. Η αντιπάθεια Τραμπ-Μασκ προς την ευρωπαϊκή φιλελεύθερη δημοκρατία είναι πραγματική. Μοιράζεται την ανυπομονησία του Τραμπ να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία με όρους που μπορεί να καταλήξουν να είναι ευνοϊκοί για τη Ρωσία. Το AfD ορκίζεται να βάλει τέλος στην υποστήριξη που παρέχει η Γερμανία στην Ουκρανία. Ο Στάρμερ έχει ενισχύει τη βρετανική βοήθεια.

Έτσι, η ανατολική πλευρά της Ατλαντικής συμμαχίας είναι αντιμέτωπη με ένα αχαρτογράφητο ταξίδι.  Η συνήθεια της Ευρώπης πάντα ήταν να ελπίζει για το καλύτερο. Αυτή τη φορά θα πρέπει να σχεδιάσει για το χειρότερο.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation