Η Κίνα κερδίζει την κούρσα της πράσινης υπεροχής

Η υπερθέρμανση του κόσμου, όπως επιβεβαιώθηκε την περασμένη εβδομάδα, ξεπέρασε για πρώτη φορά τον 1,5 βαθμό Κελσίου πέρυσι. Η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται ταχύτερα απ΄ ό,τι αναμενόταν.

Η Κίνα θα παίξει κομβικό ρόλο στον καθορισμό του τι θα συμβεί στη συνέχεια. Πλέον είναι μακράν η χώρα με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Αλλά επίσης προηγείται κατά πολύ στην κούρσα της υπεροχής στην πράσινη τεχνολογία. Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας περιμένει πως ένα εντυπωσιακό 60% του συνόλου της δυναμικότητας ΑΠΕ που θα εγκατασταθεί παγκοσμίως από τώρα μέχρι το 2030 θα προέρχεται από την Κίνα.

Είναι ο κορυφαίος κατασκευαστής ανεμογεννητριών, ηλιακών πάνελ, ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών ιόντων λιθίου. Επίσης, κυριαρχεί και στην downstream αλυσίδα εφοδιασμού, καθώς ελέγχει κρίσιμα ορυκτά.

Για τις δυτικές δημοκρατίες, η πράσινη άνοδος του Πεκίνου εγείρει δυο μεγάλες ανησυχίες. Η μια είναι ότι το πλεονέκτημα των τιμών της Κίνας –που επιτυγχάνεται με μεγάλη κρατική υποστήριξη- θα οδηγήσει τους δυτικούς ανταγωνιστές εκτός αγοράς και θα αφήσει τις κυβερνήσεις εξαρτημένες από έναν στρατηγικό ανταγωνιστή για βασικές τεχνολογίες.

Η άλλη είναι πως η «έξυπνη» τεχνολογία που είναι ενσωματωμένη στα πάντα, από τα ηλεκτρικά οχήματα μέχρι τις τουρμπίνες, θα μπορούσε να αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια. Η συζήτηση αναφορικά με την επίσκεψη της υπουργού Οικονομικών της Βρετανίας, Ρέιτσελ Ριβς, στο Πεκίνο το Σαββατοκύριακο, με ατζέντα την πράσινη ενέργεια και τις ευρύτερες επιχειρηματικές σχέσεις τονίζει τα διλήμματα για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ.

Το πράσινο πλεονέκτημα της Κίνας έχει βαθιές ρίζες. Ήταν ένας πρώιμος επενδυτής σε κρίσιμα ορυκτά. Καθώς ανέβαζε ταχύτητα η ενεργειακή μετάβαση, αύξησε τις πράσινες επιδοτήσεις, τις φορολογικές πιστώσεις και τις επενδύσεις.

Οι ετήσιες επενδύσεις για καθαρή ενέργεια αυξήθηκαν κατά 40% το 2023 στα 890 δισ. δολάρια, και έγιναν βασικός της «οδηγός» ανάπτυξης. Η πράσινη τεχνολογία της χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό στο εσωτερικό.

Το Πεκίνο πέτυχε τον στόχο του για εγκατεστημένη αιολική και ηλιακή δυναμικότητα 1.200 gigawatt –αρκετή για να ηλεκτροδοτήσει εκατοντάδες εκατομμύρια σπίτια- έξι χρόνια νωρίτερα από τον στόχο. Τα ηλεκτρικά οχήματα αναμένεται να ξεπεράσουν σε πωλήσεις τα πετρελαιοκίνητα και βενζινοκίνητα αυτοκίνητα στην Κίνα φέτος, 10 χρόνια νωρίτερα από τον στόχο.

Καθώς η Κίνα αντιπροσωπεύει το 30% των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα, ο υπόλοιπος κόσμος είναι ξεκάθαρο πως πρέπει να προχωρήσει. Αλλά καθώς οι παγκόσμιοι στόχοι εκπομπών για το 2050  φαίνονται επισφαλείς -και η επίπτωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη έγινε πιο εμφανής πρόσφατα με τις καταστροφικές πυρκαγιές στο Λος Άντζελες- ο υπόλοιπος κόσμος δεν έχει και πολλές επιλογές, παρά να εκμεταλλευτεί τις χαμηλού κόστους κινεζικές ηλιακές και αιολικές τεχνολογίες. Η περιορισμένη πρόσβαση σε κρίσιμα ορυκτά και το υψηλό κόστος του κεφαλαίου σημαίνουν πως οι προηγμένες οικονομίες δεν μπορούν τώρα να πετύχουν τους πράσινους στόχους τους χωρίς το Πεκίνο.

Δεδομένων των κινδύνων της υπερεξάρτησης, είναι λογικό οι ΗΠΑ και η Ευρώπη να συνεχίσουν να αναπτύσσουν και να διαφοροποιούν τις δικές τους πράσινες αλυσίδες εφοδιασμού. Αλλά η προσπάθεια να περιορίσουν την Κίνα πίσω από τείχη προστατευτισμού είναι ακριβή και αντίθετη προς τον επείγοντα χαρακτήρα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.

Η Κίνα διαθέτει πλεόνασμα πράσινης τεχνολογίας, οπότε η παρότρυνση στο Πεκίνο να μοιραστεί μεγαλύτερο τμήμα της πνευματικής ιδιοκτησίας (ενν. στην πράσινη τεχνολογία)  με αντάλλαγμα πρόσβαση στις αγορές της Δύσης είναι μια προσέγγιση. Αντί να μπλοκάρουν απευθείας τις πράσινες εισαγωγές από την Κίνα, οι ανησυχίες τους  για την εθνική ασφάλεια θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν μέσω πιο αυστηρών επιθεωρήσεων τεχνολογίας, εξασφαλίζοντας τον  έλεγχο των εγχώριων εργοστασίων τους που χρησιμοποιούν κινεζικά προϊόντα, και αξιολογώντας αν μπορούν να απομονωθούν ή να αφαιρεθούν ευάλωτα (ενν. ως προς την εθνική ασφάλεια) «έξυπνα» εξαρτήματα.

Παραμένοντας ανοικτές στη χαμηλού κόστους κινεζική πράσινη τεχνολογία οι χώρες θα μπορούσαν να κατανείμουν περισσότερους πόρους σε τομείς όπου εξακολουθούν να έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα.

Η Αμερική ηγείται στη δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα και διαθέτει μια απαράμιλλη υποδομή κλιματικής χρηματοδότησης. Η ΕΕ είναι ανταγωνιστική στην high-end κλιματική έρευνα και ανάπτυξη· το 2020 εξέδωσε περισσότερες πατέντες για πράσινη τεχνολογία απ’ ό,τι οι ΗΠΑ ή η Κίνα.

Η Βρετανία βρίσκεται μπροστά στην υπεράκτια αιολική ενέργεια και η Βραζιλία είναι ειδική στα βιοκαύσιμα. Το εμπόριο σε αυτούς τους τομείς θα επιταχύνει επίσης την παγκόσμια (κλιματική) μετάβαση.

Η Κίνα μπορεί να είναι ηγέτης στην πράσινη τεχνολογία, αλλά η σημαντικότερη κούρσα είναι αυτή που κάνει ο πλανήτης, με αντίπαλο τον χρόνο, για να περιορίσει την κλιματική αλλαγή. Για να την κερδίσει, οι χώρες θα χρειαστεί να βρουν στρατηγικές για να συνεργαστούν με το Πεκίνο στην πράσινη τεχνολογία, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τους κινδύνους.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation