Oσο εξελίσσεται η τεχνολογία, οι άνθρωποι γίνονται πιο έξυπνοι και ζουν περισσότερο. Οι «αυτοεκπαιδευόµενες» µηχανές, η τεχνητή νοηµοσύνη και η εικονική πραγµατικότητα γίνονται µέρος του παγκόσµιου λεξιλογίου.
Ο Ray Kurzweil (φωτό), µελλοντολόγος και διευθυντής µηχανικής στην Google, ο οποίος διευθύνει µια οµάδα που ερευνά τη µηχανική νοηµοσύνη και την κατανόηση της φυσικής γλώσσας (ΣτΕ: σε σύγκριση µε την τεχνητή γλώσσα των υπολογιστών), συζήτησε µε τον αρθρογράφο των «New York Times», Andrew Ross Sorkin, στο Global Leaders’ Collective, που διοργανώθηκε από τους «Times» τον Νοέµβριο του 2016 στην Ουάσιγκτον.
Συζήτησαν για την τεχνητή νοηµοσύνη και την κριτική που της ασκείται, την αειφόρο ανάπτυξη και το πώς θα µπορούµε σύντοµα να είµαστε σε θέση να συνδέουµε τον εγκέφαλό µας µε το υπολογιστικό νέφος (cloud). Ακολουθεί ένα απόσπασµα από τη συζήτησή τους.
Andrew Ross Sorkin: Μιλάτε για την ιδέα της φυσικής αθανασίας και υποστηρίζετε ότι αυτό θα είναι εφικτό να επιτευχθεί µέχρι το 2045. Μπορείτε να µας το εξηγήσετε;
Ray Kurzweil: Δεν θα µπορέσω ποτέ να πω το «για πάντα» γιατί ποτέ δεν θα είναι «για πάντα», αλλά θα αναφερθώ σε τρεις γέφυρες µέσω των οποίων θα φτάσουµε στην ουσιαστική επέκταση της διάρκειας της ζωής µας.
Η πρώτη γέφυρα είναι αυτά που µπορείς να κάνεις τώρα µε τον παραδοσιακό τρόπο για να είσαι υγιής. Αυτά µας επιτρέπουν να φτάσουµε στη δεύτερη γέφυρα. Η βασική ιδέα εδώ είναι ότι η τεχνολογία της πληροφορίας προοδεύει εκθετικά. Για παράδειγµα, µπορούµε τώρα να επισκευάσουµε µια ραγισµένη καρδιά -όχι ακόµη αν έχει ραγίσει για αισθηµατικούς λόγους, αυτό θα χρειαστεί κάποια πρόοδο στην εικονική πραγµατικότητα. Μπορούµε τώρα να επισκευάσουµε τις καρδιές όσων επιζούν από καρδιακές προσβολές χρησιµοποιώντας εµβρυϊκά βλαστοκύτταρα. Αναπτύσσουµε νέα όργανα, τα οποία «καλλιεργούµε» µε το DNA του ασθενή σε ζώα, και σύντοµα θα µπορούµε να το κάνουµε αυτό και σε ανθρώπους. Αυτό που τώρα είναι ρυάκι, θα γίνει πιθανότατα πληµµύρα σε 10 χρόνια. Αυτή είναι η δεύτερη γέφυρα.
Αυτό µας οδηγεί στην τρίτη γέφυρα, όπου θα έχουµε ιατρικά νανοροµπότ -µικρά ροµπότ, στο µέγεθος αιµοκυττάρων- για να ολοκληρώνουν βασικά τη δουλειά του ανοσοποιητικού µας συστήµατος. Έχουµε τα αιµοκύτταρα και τα Τ-λεµφοκύτταρα, που µας διατηρούν υγιείς. Ωστόσο, αυτά εξελίχθηκαν όταν το ανθρώπινο είδος δεν είχε τις βιολογικές προδιαγραφές για να ζει πολύ. Για παράδειγµα, δεν αναγνωρίζουν τον καρκίνο, γιατί αυτός εµφανίζεται πιο αργά στη ζωή µας. Με αυτά τα ιατρικά νανοροµπότ µπορούµε να ολοκληρώσουµε τη δουλειά των Τ-λεµφοκυττάρων. Υπάρχουν λεπτοµερή σχέδια για το πώς θα καταπολεµήσουµε κάθε ασθένεια από τη στιγµή που θα έχουµε στη διάθεσή µας αυτές τις συσκευές. Αυτό είναι ένα σενάριο για το 2030.
ARS: Η «µοναδικότητα». Μέρος του µέλλοντος, στο µυαλό σας τουλάχιστον, είναι κάτι που είναι γνωστό ως µοναδικότητα.
RK: Ξεκινάµε µε την ιδέα την επέκτασης της διανοητικής µας ικανότητας µε τεχνητή νοηµοσύνη. Οι περισσότεροι άνθρωποι, αν ξεχάσουν το κινητό τους τηλέφωνο, νιώθουν µισοί. Δεν είναι ακόµη µέσα στα σώµατα και το µυαλό µας -αν και υπάρχουν κατηγορίες ανθρώπων που έχουν υπολογιστές στο µυαλό τους, όπως όσοι πάσχουν από τη Νόσο του Πάρκινσον- αλλά όλα αυτά θα είναι ρουτίνα το 2030. Μια άλλη εφαρµογή αυτών των νανοροµπότ θα είναι να συνδέουν τον νεοφλοιό µας -το εξωτερικό περίβληµα του εγκεφάλου, στο οποίο συντελείται η διαδικασία της σκέψης- µε το υπολογιστικό νέφος (cloud).
Θα συνδέουµε τον νεοφλοιό µας ασύρµατα στο cloud, όπως συνδέεται και το κινητό µας τηλέφωνο. Θα είµαστε ένα υβρίδιο βιολογικής και µη βιολογικής σκέψης, κάτι το οποίο πιστεύω ότι έχει ήδη ξεκινήσει µε τις συσκευές αυτές που βρίσκονται έξω από το σώµα µας. Θα γίνουµε εξυπνότεροι. Έως το 2045 θα επεκτείνουµε την ευφυΐα µας κατά ένα εκατοµµύριο φορές. Είναι µια τόσο προφανής µεταµόρφωση, που δανειζόµαστε τη µεταφορά αυτή από τη φυσική και την ονοµάζουµε «µοναδική αλλαγή» στην ανθρώπινη ιστορία.
ARS: Επιτρέψτε µου να αναφέρω δύο άλλους εξίσου ευφυείς ανθρώπους, που έχουν µια λιγότερο ρόδινη άποψη για την τεχνητή νοηµοσύνη. Εννοώ τους φίλους σας, Elon Musk και Bill Gates, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η τεχνητή νοηµοσύνη αποτελεί τη «µεγαλύτερη υπαρξιακή απειλή» για τους ανθρώπους.
RK: Στο βιβλίο µου «The Age of Spiritual Machines», που εκδόθηκε το 1999, έγραψα για το πόσο διασυνδεδεµένα είναι τα όσα υπόσχονται η τεχνητή νοηµοσύνη, η νανοτεχνολογία και η βιοτεχνολογία µε τους κινδύνους που αυτές συνεπάγονται. Αναφέροµαι σε τρεις φάσεις, τις οποίες οι άνθρωποι εξετάζουν όταν εκτιµούν σοβαρά τις δυνατότητες αυτών των νεών τεχνολογιών.
Η πρώτη είναι η ιδέα ότι αυτές οι τεχνολογίες έχουν τη δυνατότητα να ξεπεράσουν χρόνια προβλήµατα, όπως η φτώχεια, οι ασθένειες και το µικρό προσδόκιµο επιβίωσης. Η δεύτερη φάση περιλαµβάνει τον φόβο για τους πιθανούς κινδύνους που πηγάζουν από αυτές τις τεχνολογίες, και η τρίτη είναι µια ισορροπηµένη τελικά άποψη, σύµφωνα µε την οποία αυτοί οι υπαρξιακοί κίνδυνοι υπάρχουν, αλλά έχουµε τα µέσα να τους ξεπεράσουµε.
Η θεωρία της µοναδικότητας εκτιµά ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος τελικά θα συγχωνευθεί µε την τεχνολογία, καταλήγοντας σε ένα είδος υπερευφυΐας, η οποία θα ξεπεράσει κάθε ιστορικό προηγούµενο. (Isaac Lawrence/AFP/Getty Images)
Ερώτηση από το κοινό: Καθώς εξελίσσονται αυτές οι άλλες παράµετροι του κόσµου, πώς µπορεί να εξελιχθεί και η συναισθηµατική µας νοηµοσύνη;
RK: Έχουµε ακόµη αυτόν τον… παλιό εγκέφαλο, που εξυπηρετεί τις βασικές µας λειτουργίες. Ο νεοφλοιός, ο οποίος βρίσκεται γύρω από τον εγκέφαλο, είναι στην πραγµατικότητα αυτός που µετουσιώνει τα πράγµατα. Εγώ µπορεί να εµφορούµαι από τα αρχέγονα κίνητρα της επιθετικότητας και της κατάκτησης.
Ο νεοφλοιός µου θα µετουσιώσει, θα «εξαγνίσει» τα δεδοµένα αυτά σε ένα βιβλίο για το µέλλον ή σε µια οµιλία σε κάποιο συνέδριο για στελέχη επιχειρήσεων. Κανένα άλλο βιολογικό είδος δεν χαρακτηρίζεται από αντίστοιχη διεργασία.
Ο νεοφλοιός είναι οργανωµένος ιεραρχικά. Χρησιµοποιώντας τη βάση του µπορώ να αναγνωρίσω µια ευθεία γραµµή, ενώ χάρη στο υψηλότερο σηµείο του µπορώ να πω ότι κάτι είναι αστείο ή ειρωνικό ή ότι κάποιος είναι όµορφος.
Θα προσθέσουµε επιπλέον επίπεδα σε αυτήν την ιεραρχία όταν µπορέσουµε να επεκτείνουµε τον νεοφλοιό συνδέοντάς τον µε έναν τεχνητό νεοφλοιό στο cloud. Θα γίνουµε πιο αστείοι, θα είµαστε καλύτεροι στο να εκφράζουµε αισθήµατα αγάπης. Αυτοί οι τύποι συναισθηµάτων, αυτά που θεωρούµε ως τα υψηλότερα και καλύτερα δείγµατα της ανθρώπινης ποιότητας, βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας του νεοφλοιού. Και θα τα ενισχύουµε όσο διευρύνουµε την πνευµατική «χωρητικότητα» του εγκεφάλου µας.
Ερώτηση από το κοινό: Η ιδέα της ουσιαστικής επιµήκυνσης της ζωής είναι συναρπαστική, αλλά πώς θα λύσουµε θέµατα όπως η επάρκεια των φυσικών πόρων και η αειφορία, που θα προκύψουν λόγω του αυξανόµενου πληθυσµού;
RK: Έχουµε πολύ περισσότερους πόρους απ’ όσους χρειαζόµαστε. Για παράδειγµα, η χρήση ηλιακής ενέργειας αναπτύσσεται γεωµετρικά. Όταν καταφέρουµε να καλύπτουµε όλες τις ενεργειακές µας ανάγκες από τον ήλιο, θα χρησιµοποιούµε µόλις το 1:10.000 από το ηλιακό φως. Είναι η ίδια ιστορία µε τη γεωθερµική, την παλιρροιακή, την αιολική ενέργεια και ούτω καθ’ εξής. Έχουµε χιλιάδες φορές περισσότερη ενέργεια απ’ όση χρειαζόµαστε. Η καθετοποιηµένη γεωργική παραγωγή θα παράγει τρόφιµα σε πολύ χαµηλό κόστος για ολόκληρο τον πληθυσµό. Τελικά, µε εξελιγµένες και ελεγχόµενες µέσω τεχνητής νοηµοσύνης τεχνολογίες, το 2020 θα είµαστε ικανοί να τυπώσουµε (ΣτΕ: εννοεί 3D εκτυπωτές) τα άλλα αντικείµενα που χρειαζόµαστε, ώστε να καλυφθούν οι υλικές ανάγκες των ανθρώπων.