Το 2022 εξελίχθηκε εξαιρετικά, άνω των εκτιμήσεων, για τη «βαριά» βιομηχανία της ελληνικής οικονομίας. Όμως, η συγκυρία χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας και οι εκτιμήσεις για το 2023 είναι επισφαλείς.
Και βέβαια, παραμένει η ανάγκη για έναν μακροχρόνιο στρατηγικό σχεδιασμό, ο οποίος θα διασφαλίζει την πρωταγωνιστική παρουσία της χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τρεις κορυφαίοι παράγοντες του κλάδου αποτιμούν την κατάσταση, κρίνουν τις δυσκολίες και τα προβλήματα, ενώ δείχνουν και τα στοιχήματα της «επόμενης μέρας».
Ώρα για σχεδιασμένη ανάπτυξη
Γιάννης Ρέτσος, Προέδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ)
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στους κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο, έχοντας αποκτήσει τα τελευταία χρόνια ένα πάρα πολύ ισχυρό brand. Οι προκλήσεις για την επόμενη χρονιά συνεχίζουν να είναι μεγάλες, καθώς η ενεργειακή κρίση και ο αυξανόμενος πληθωρισμός, που δημιουργούν αλυσιδωτές επιπτώσεις στις οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών, φαίνεται ότι μπορούν να επηρεάσουν τον τουρισμό.
Όμως, η διάθεση για ταξίδια παραμένει έντονη και η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες επιλογές των ξένων τουριστών, γεγονός που μπορεί να αντισταθμίσει τις όποιες αρνητικές παραμέτρους για το 2023.
Εμείς, από την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με το Δημόσιο, με την κυβέρνηση και την τοπική αυτοδιοίκηση για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής για τον Τουρισμό, με ορίζοντα το τέλος της δεκαετίας, διότι πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα πλέον από την αυθόρμητη ανάπτυξη, να περάσουμε στη σχεδιασμένη ανάπτυξη, για να παραμείνει ο τουρισμός ισχυρός για πολλά χρόνια ακόμη.
Δύο χρονικά ορόσημα για το 2023
Γρηγόρης Τάσιος, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ)
Οι προβλέψεις για το 2023 είναι αισιόδοξες. Μετά την πανδημία, το ταξίδι έχει γίνει προτεραιότητα. Το διαπιστώσαμε στην καλοκαιρινή σεζόν του '22, το είδαμε και με τον εγχώριο τουρισμό στους χειμερινούς προορισμούς για τις ημέρες των Γιορτών. Το πώς θα εκφραστεί στη σεζόν του '23 αυτή η δυναμική θα εξαρτηθεί κατά κύριο λόγο από το πώς θα βγει ο χειμώνας στις ευρωπαϊκές χώρες, που αποτελούν και τις κύριες αγορές μας. Το ενεργειακό κόστος και οι πληθωριστικές πιέσεις δεν παύουν να είναι μια διαρκής πρόκληση για όλα τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά.
Μέχρι στιγμής δεν διαφαίνεται κάποια αρνητική τάση, όμως δεν συμπεριφέρονται όλες οι αγορές οριζόντια με τον ίδιο τρόπο. Η αγορά της Μ. Βρετανίας παρουσιάζει έντονη κινητικότητα και αξιοποιεί ήδη τις προσφορές των προκρατήσεων. Αντίθετα, αγορές της Κεντρικής Ευρώπης όπως η γερμανική, αλλά και οι αγορές της Ανατολικής Ευρώπης εμφανίζονται πιο συγκρατημένες και τηρούν στάση αναμονής.
Η ενίσχυση του ρεύματος από την αγορά των ΗΠΑ θα είναι επίσης ένα στοίχημα, όπως και το να διαπιστώσουμε αν τελικά θα επιστρέψει η «κανονικότητα» στις αγορές της Ασίας, ώστε να δούμε ξανά Κινέζους επισκέπτες στη χώρα μας. Για να έχουμε μια πληρέστερη εικόνα θα πρέπει να περιμένουμε δύο χρονικά ορόσημα: το τέλος του Ιανουαρίου, οπότε ολοκληρώνεται ο πρώτος κύκλος του «early booking», και το τέλος Μαρτίου, που θα έχουμε πλέον σαφή δεδομένα για την πορεία της παγκόσμιας και της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Έτος καμπής για τον τουρισμό
Κωνσταντίνα Σβύνου, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ)
Το 2022 ξεπέρασε τις προσδοκίες όλων μας σε επίπεδο αφίξεων. Μαζί με τις προσδοκίες μας, όμως, ξεπεράστηκε κατά πολύ και ο προϋπολογισμός εξόδων των επιχειρήσεων, καθώς είδαμε το κόστος λειτουργίας να εκτινάσσεται! Βάσει μάλιστα του πάνελ που υλοποίησε το ΙΤΕΠ για λογαριασμό του ΞΕΕ, οι επιχειρήσεις λειτούργησαν με αυξημένο κόστος ενέργειας πάνω από 100% και με αυξημένο κόστος αγορών μεγαλύτερο από 40%. Ειδικά στα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας εκτιμήθηκε ότι το κόστος ενέργειας και αγορών ανήλθε στο 61% του μηνιαίου κύκλου εργασιών τους! Σε αυτό έρχεται να προστεθεί και το κόστος μισθοδοσίας, καθώς η ποσοτική έλλειψη εργαζόμενων στον τουρισμό οδήγησαν σε αυξήσεις, όμως χωρίς αντίστοιχο ποιοτικό αντίκρισμα.
Το 2023 θα είναι η χρονιά που θα δείξει αν η αυξημένη ζήτηση για τη χώρα μας ήταν συγκυριακή ή συνειδητή. Τα επίπεδα κρατήσεων είναι ικανοποιητικά, αλλά δεν διασφαλίζουν τις πληρότητες, καθώς στο συντριπτικό τους ποσοστό είναι χωρίς προκαταβολές ή εγγυήσεις. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος κατά της επιτυχίας του επόμενου έτους είναι η ακρίβεια, όπως αυτή υφίσταται σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η οποία θα έχει επιπτώσεις τόσο στη μέση παραμονή του επισκέπτη όσο και στη μέση τουριστική δαπάνη.
Ο τουρισμός αποτελεί έναν αδιαμφισβήτητο πυλώνα ανάπτυξης για την οικονομία μας. Αυξημένες αφίξεις δεν συνεπάγονται ευημερία. Στόχο μας αποτελεί η επένδυση σε ποιοτικές παραμέτρους, η βιώσιμη ανάπτυξη προορισμών και επιχειρήσεων σε ένα υγιές και δίκαιο νομικό πλαίσιο λειτουργίας.