Aποδεικνύεται στην πράξη ότι η κλιματική κρίση έρχεται πιο γρήγορα απ’ όσο υπολογίζαμε στο παρελθόν. Και οι προκλήσεις δεν σταματούν στα νέα ή μεγαλύτερα για τη χώρα μας φαινόμενα και επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Μαζί πρέπει να αντιμετωπίσουμε και άλλες φυσικές καταστροφές, όπως οι σεισμοί, που στην Ελλάδα γνωρίζουμε πολύ καλύτερα από τις περισσότερες άλλες χώρες του κόσμου. Και φυσικά μια νέα κοινωνική, οικονομική και γεωπολιτική πραγματικότητα, με κρίσεις, απειλές και προκλήσεις, που αναιρεί βεβαιότητες και σχεδιασμούς δεκαετιών.
Αναδεικνύεται, τον τελευταίο καιρό εντόνως, ως στρατηγική απάντηση, κοινή στρατηγική συνισταμένη απέναντι στις νέες προκλήσεις και ανάγκες, η έννοια της ανθεκτικότητας. Μια έννοια που αναδείχθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο παράλληλα με την υγειονομική κρίση και τη συνακόλουθη οικονομική κρίση σε συνδυασμό με τις άλλες καίριες ευρωπαϊκές πολιτικές. Δηλαδή να κάνουμε την οικονομία μας, τις υποδομές, τα κτίρια και τα έργα μας ανθεκτικά. Να κάνουμε εντέλει την πατρίδα και την κοινωνία ανθεκτικές. Ώστε όσα σχεδιάζονται και υλοποιούνται να αντέχουν στον χρόνο, να είναι χρήσιμα και αποδοτικά και αύριο, ανεξαρτήτως συνθηκών.
Οι διπλωματούχοι μηχανικοί, ο επιστημονικός κορμός του τεχνικού κόσμου της χώρας, είμαστε στο επίκεντρο της ανθεκτικότητας, στην προετοιμασία για να αντιμετωπίσουμε τις κρίσεις και τις φυσικές καταστροφές.
Για παράδειγμα, ξέρουμε καλά στη χώρα μας από σεισμούς, έχουμε πολύ καλούς επιστήμονες και σύγχρονους κανονισμούς. Πρέπει, όμως, να βελτιωνόμαστε περισσότερο, ιδίως για τις νέες κατασκευές. Αλλά κυρίως πρέπει να δώσουμε έμφαση στον προσεισμικό έλεγχο των παλαιότερων κτιρίων, αρχικά στα δημόσια κτίρια και ακολούθως και στα ιδιωτικά, καλλιεργώντας μια κουλτούρα προσεισμικού ελέγχου στη χώρα. Και φυσικά όπου υπάρχουν σοβαρά ευρήματα, να ακολουθεί και εκτεταμένος έλεγχος και αποκατάσταση, με κίνητρα και πόρους. Διότι η πρόληψη σώζει και ζωές και περιουσίες και εξοικονομεί σε βάθος χρόνου χρήμα.
Το ΤΕΕ πάντα διεκδικούσε να υπάρξει συνολικός σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων προσεισμικού ελέγχου. Η παρούσα κυβέρνηση πείστηκε από το ΤΕΕ και δημιούργησε ένα τέτοιο πρόγραμμα. Και το ΤΕΕ στέκεται δίπλα, αρωγός στην πολιτεία, όχι μόνο με το έμψυχο δυναμικό των μηχανικών που ξεκίνησαν να εγγράφονται σε ειδικό μητρώο ελεγκτών, αλλά και με την υλοποίηση σχετικού ηλεκτρονικού συστήματος, που θα διαλειτουργεί με άλλα συστήματα και με τον ΟΑΣΠ. Είναι μια νέα υπηρεσία μηχανικών προς την κοινωνία, μια νέα εργασία για τους μηχανικούς, με την επιστήμη τους και τις γνώσεις τους να έχουν κεντρικό ρόλο.
Στη χώρα μας επίσης ξέρουμε ή μάθαμε, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, και μάλιστα με οδυνηρό τρόπο, όπως το πρόσφατο παράδειγμα της Θεσσαλίας, πολλά για τις πλημμύρες. Ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός, τα αναγκαία έργα και η αλληλεπίδραση με άλλες πολιτικές και άλλα έργα δεν είναι απλή υπόθεση. Απαιτείται αίσθηση ευθύνης απ’ όλους τους εμπλεκόμενους, που πρέπει άπαντες να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας. Αλλά κυρίως απαιτείται να ακούνε τους μηχανικούς οι αρμόδιοι κάθε επιπέδου, να διαβάζονται οι μελέτες και να λειτουργούν τα έργα. Πριν σχεδιάσουμε νέα έργα που χρειάζονται, ας κάνουμε τα υπάρχοντα να δουλεύουν σωστά. Με ξεκάθαρες αρμοδιότητες και σύστημα παρακολούθησης.
Δυστυχώς, μάθαμε καλά στη χώρα μας και για τις πυρκαγιές, που αυξήθηκαν και μεγάλωσαν εν μέρει λόγω του μεσογειακού οικοσυστήματος και εν μέρει λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτό σημαίνει νέες ανάγκες σε μελετητικό επίπεδο, θέληση και προσήλωση στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση σε πολιτικό επίπεδο, νέες μεθόδους και εργαλεία, δουλειά στο πεδίο. Σημαίνει να κάνουμε σοβαρές και προσγειωμένες στην πραγματικότητα επιλογές στις χρήσεις γης, στην προστασία των δασών, στην προστασία των οικισμών της περιφέρειας, στη ζωή μέσα στο δάσος και γύρω από αυτό, στην ετοιμότητα για προστασία της ζωής και της περιουσίας. Δύσκολα πράγματα όπως δείχνει η πράξη, αλλά αναγκαία. Μόνο με γνώμονα την πολυεπιστημονικότητα και την ανάλυση δεδομένων μπορούν να υπάρξουν σοβαρές και αποτελεσματικές λύσεις.
Και μαζί με όλα αυτά, πρέπει να σκεφτόμαστε τις απειλές και τους κινδύνους από τα παραπάνω σε κρίσιμες υποδομές, όπως οι δρόμοι, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, οι γέφυρες, ο σιδηρόδρομος, τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών και ενέργειας.
Άποψη της γέφυρας των Σερβίων, η οποία έχει τεθεί εκτός χρήσης λόγω προβλημάτων. Οι ανάγκες στις υποδομές της χώρας και τα νέα έργα που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης επιβάλλουν την αγαστή συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και στην ταχεία μελέτη και υλοποίηση των έργων, τονίζει ο Γιώργος Ν. Στασινός, Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (TEE).
Ας γενικεύσω λίγο το θέμα… Πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτές τις προκλήσεις με συνολικό σχεδιασμό και έργα ουσίας. Σε συγκεκριμένο χρόνο, που να φέρνει αποτελέσματα, ορατά στους πολίτες. Ο χρόνος σήμερα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας. Όχι μόνο για τα χρονοδιαγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ή του ΕΣΠΑ, που είναι σημαντικά. Αλλά για να πετύχουμε στην πράξη την ανθεκτικότητα και να δώσουμε όφελος στην κοινωνία.
Για να συμβεί αυτό πρέπει αφενός ο δημόσιος τομέας να σχεδιάζει, να επιβλέπει και να πληρώνει εγκαίρως και αφετέρου ο ιδιωτικός τομέας να υλοποιεί με ταχύτητα και ποιότητα. Ξέρουμε να το κάνουμε σωστά, το έχουμε αποδείξει ως τεχνικός κλάδος. Πρέπει να βοηθήσουμε και το Δημόσιο να ανταποκριθεί στις ευθύνες του. Αλλά πρέπει και εμείς, ο ιδιωτικός τομέας, να αποκτήσουμε αίσθημα ευθύνης, όχι μόνο πρόσκαιρου κέρδους. Να επενδύσουμε δηλαδή στην ταχεία μελέτη και υλοποίηση των έργων. Να ασχοληθούμε με την καρδιά της δουλειάς μας, όχι με τη συγκέντρωση συμβάσεων και ανεκτέλεστων έργων, αλλά με την πραγματική παραγωγή.
Πιστεύω ειλικρινά ότι μπορούμε, αν συνεργαστούμε τα επόμενα λίγα χρόνια με στόχο να πετύχουμε τους στόχους. Όλοι μαζί, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας. Σε μια συνολική προσπάθεια, για την προκοπή όλων.
*Ο κ. Γιώργος Ν. Στασινός είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός (Πανεπιστήμιο Πατρών). Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (TEE) από το 2015 και μέλος της αντιπροσωπείας του ΤΕΕ από το 2006. Εκλεγμένο εξωτερικό μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), μέλος της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδας (ΟΚΕ), μέλος του Δ.Σ. του Οργανισμού Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (ΟΠΕΜΕΔ) και Πρόεδρος του Ινστιτούτου ΤΕΕ - ΤΜΕΔΕ.