Aπό τον Φεβρουάριο του 2020 και το ξέσπασμα της επιδημίας παγκοσμίως, μιλούσαμε για την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας και την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης ως κύριες εθνικές προτεραιότητες για τη μετα-μνημονιακή εποχή.
Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική παραγωγική φαρμακοβιομηχανία τοποθετείται σταθερά τα τελευταία χρόνια στο επίκεντρο της αναπτυξιακής οικονομικής ατζέντας, δεδομένων των σημαντικών επιδόσεών της σε όρους επενδύσεων σε υποδομές και συστήματα υψηλής τεχνολογίας, εξωστρέφειας και εξαγωγών και κυρίως ενίσχυσης της απασχόλησης, μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, αποτελώντας ανάχωμα στο αυξανόμενα απειλητικό brain drain. Ακόμη και σήμερα, ευρισκόμενοι σε αυτή τη δίνη του κορωνοϊού, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες επέδειξαν εξαιρετικά αντανακλαστικά και ικανότητα προσαρμογής, εντείνοντας τις προσπάθειές τους και καλύπτοντας τις ανάγκες του εθνικού συστήματος υγείας.
Είναι πολύ σημαντικό ότι στα βασικά φάρμακα η Ελλάδα δεν εξαρτάται από το κλείσιμο των συνόρων και τους περιορισμούς κυκλοφορίας, γιατί η ίδια παράγει τα δικά της ελληνικά φάρμακα. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποδείχτηκε ένας κλάδος στρατηγικής σημασίας για την επιβίωση της χώρας.
Αν εστιάσουμε πιο συγκεκριμένα, θα βλέπαμε ότι η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει επενδυτικό έλλειμμα περίπου 15 δισ. ευρώ ετησίως. Σωρευτικά το έλλειμμα αυτό υπερβαίνει τα 100 δισ. ευρώ. Οι σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας σε συνδυασμό με τις διαχρονικές παθογένειες δημιουργούν νέους τριγμούς στην ελληνική οικονομία. Για να ξεφύγει από αυτή την κατάσταση η χώρα μας έχει μία μόνο επιλογή: να εστιάσει στην ανάπτυξη που περνά μέσα την ενίσχυση των εξαγωγών και την προσέλκυση άμεσων παραγωγικών επενδύσεων.
Γραμμή παραγωγής φαρμάκων. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία στο σύνολό της έχει έτοιμα επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ σε βάθος τριετίας, για τη δημιουργία και τη λειτουργία παραγωγικών μονάδων. Shutterstock / Dmitry Kalinovsky
Για να καταφέρει η χώρα να αποτελέσει ελκυστικό επενδυτικό προορισμό και για να καταγράψει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, απαιτείται να ενισχυθούν οι κλάδοι που έχουν σαφή εξαγωγικό προσανατολισμό και έντονη επενδυτική δυναμική. Η ελληνική παραγωγική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί έναν κατ’ εξοχήν κλάδο της οικονομίας με ισχυρή επενδυτική προοπτική και έντονο εξαγωγικό αποτύπωμα.
Τα ελληνικά φάρμακα αναγνωρίζονται διεθνώς ως ποιοτικά, αξιόπιστα και οικονομικά προϊόντα. Εξάγονται σε περισσότερες από 85 χώρες και ελέγχονται από 80 οργανισμούς φαρμάκων διεθνώς. Το φάρμακο είναι το δεύτερο σε αξία εξαγώγιμο προϊόν της ελληνικής οικονομίας, μετά τα πετρελαιοειδή. Αξίζει να σημειωθεί ότι με τις εξαγωγές των φαρμάκων που παράγονται από ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, μειώνεται το εμπορικό έλλειμμα της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ποσοστό της συμμετοχής των φαρμάκων στο σύνολο των εξαγωγών τα τελευταία χρόνια ξεπερνά το 6%, ενώ για το α' τρίμηνο του 2020 οι εξαγωγές φαρμάκων και τροφίμων ήταν οι μόνες που κατέγραψαν θετικό πρόσημο, συγκριτικά με άλλα προϊόντα.
Η εξαγωγική δυναμική και η σημασία του ελληνικού φαρμάκου για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας αποτυπώνεται στην εντυπωσιακή αύξηση κατά 59,7% των εξαγωγών φαρμάκων στο α' εξάμηνο του 2020, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ).
Μάλιστα, η αύξηση αυτή έγινε σε μία δύσκολη περίοδο λόγω της υγειονομικής κρίσης, όπου παρουσιάζονταν αρρυθμίες στη διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα και μεγάλες καθυστερήσεις στην παράδοση και παραλαβή προϊόντων στο διεθνές εμπόριο. Σημειώνεται πως η εκτίναξη των εξαγωγών πραγματοποιήθηκε σε ένα διάστημα στο οποίο παράλληλα η ελληνική φαρμακοβιομηχανία εξασφάλισε τη φαρμακευτική επάρκεια στη χώρα μας, ενώ αντιθέτως σε πολλές αγορές του εξωτερικού καταγράφονταν σημαντικές ελλείψεις σε βασικά φάρμακα.
Η συμβολή της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, όμως, δεν περιορίζεται μόνο στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος και στην «κατάκτηση» των ξένων αγορών. Επεκτείνεται στις παραγωγικές επενδύσεις και στην αμφίδρομη σχέση τους με την ελληνική οικονομία. Η φαρμακοβιομηχανία έχει έτοιμα επενδυτικά σχέδια συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ σε βάθος τριετίας. Οι επενδύσεις αυτές έχουν υψηλή ανταποδοτικότητα και μοναδική προστιθέμενη αξία για την απασχόληση, τα δημόσια έσοδα και το ΑΕΠ, όπως τεκμηριώνεται και από πρόσφατη μελέτη του Ιδρύματος Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών (ΙΟΒΕ). Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, για κάθε 1 εκατ. ευρώ που επενδύεται για τη δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων, η ανταποδοτικότητα της επένδυσης αγγίζει το 86%, δημιουργούνται τουλάχιστον 20 νέες θέσεις εργασίας και τα έσοδα του Δημοσίου αντιστοιχούν στο 22,5% της επενδυτικής δαπάνης.
Η αξιοσημείωτη επίδραση των επενδύσεων της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας δεν περιορίζεται μόνο στη δημιουργία παραγωγικών μονάδων, αλλά επεκτείνεται και στη λειτουργία τους. Έτσι, η συνολική επίδραση στο ΑΕΠ αγγίζει το 129% της επενδυτικής δαπάνης, ενώ τα έσοδα του Δημοσίου αυξάνονται σε ετήσια βάση σε ποσό ίσο με το 37,6% της επενδυτικής δαπάνης. Ωστόσο, για να είναι ικανές οι εγχώριες βιομηχανίες φαρμάκου να προχωρήσουν στην υλοποίηση των επενδύσεων και να συνεχίσουν να κρατούν ψηλά την ελληνική σημαία στις αγορές του εξωτερικού, απαιτείται η διαμόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου, που θα δίνει κίνητρα για επενδύσεις και θα άρει τα υφιστάμενα αντικίνητρα.
Σε ό,τι αφορά την εταιρεία DEMO, εξάγει το 82,4% της ετήσιας παραγωγής της, ενώ είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως ένας από τους επίσημους προμηθευτές του ΟΗΕ, της UNICEF και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Με πάνω από 2.300 σκευάσματα εγκεκριμένα σε 85 χώρες και περίπου 1.000 άτομα προσωπικό, η DEMO στοχεύει στη διατήρηση της ηγετικής της θέσης και στην αξιόπιστη κάλυψη των αναγκών της αγοράς στην Ελλάδα και διεθνώς.
Είδαμε το προηγούμενο διάστημα ότι η Covid-19 έδειξε την πραγματική αδυναμία της Ε.Ε. να ανταποκριθεί με βασικά, αναγνωρισμένα και προσιτά φάρμακα. Στην περίοδο της έξαρσης της πανδημίας, ανταποκριθήκαμε και στείλαμε αναντικατάστατα βασικά φάρμακα στη Γαλλία, την Ιταλία, τη Μ. Βρετανία και στηρίξαμε τη δευτεροβάθμια περίθαλψή τους από κατάρρευση.
Η κρίση που περάσαμε, δείχνει ότι όχι μόνο πρέπει να γίνουν οι επενδύσεις που έχουμε σχεδιάσει στην DEMO, αλλά πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερες και πολύ πιο γρήγορα. Άρα η πορεία της DEMO και το επενδυτικό πλάνο που έχει σχεδιάσει απαντά σε μια πραγματική ανάγκη της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, επιταχύνουμε τις εργασίες κατασκευής των νέων μονάδων παραγωγής της εταιρείας μας σε Αττική και Πελοπόννησο και παράλληλα προχωρούμε σε αναβάθμιση των εταιρικών μας λειτουργιών με χρήση πληροφοριακών συστημάτων, τα οποία, μεταξύ άλλων, θα επιταχύνουν την είσοδο των νέων προϊόντων μας στην αγορά προς όφελος των ασθενών.
Αξίζει να αναφερθεί ότι όλες οι νέες πτέρυγες παραγωγής, αλλά και οι μελλοντικές επενδύσεις εντός και εκτός Αττικής έχουν σχεδιαστεί σύμφωνα με τα πρότυπα cGMP των ΗΠΑ, προκειμένου να είναι σε θέση να υποστηρίξουν, στο άμεσο μέλλον, και την αγορά των ΗΠΑ.
*Ο κ. Δημήτρης Δέμος είναι Γενικός Διευθυντής και Αντιπρόεδρος της DEMO ΑΒΕΕ. Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ).