Η δημοκρατία γίνεται καλύτερη όσο συμμετέχουν περισσότεροι άνθρωποι. Και η ψηφιακή τεχνολογία παραμένει ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ενισχυθεί η συμμετοχή -αρκεί η προσοχή να δίνεται στην εξεύρεση κοινού εδάφους και στη δημιουργία συναίνεσης, όχι διχασμού.
Αυτά είναι τα μαθήματα που έχει πάρει τα τελευταία χρόνια η Ταϊβάν στα σοβαρά, με την κυβέρνηση και την τεχνολογική κοινότητα να συνεργάζονται για να δημιουργήσουν online πλατφόρμες και άλλες ψηφιακές πρωτοβουλίες που επιτρέπουν στους απλούς πολίτες να προτείνουν και να εκφράζουν τις απόψεις τους για πολιτικά ζητήματα. Σήμερα, η Ταϊβάν αντλεί όλο και περισσότερα από τους ανθρώπους για να κάνει την κυβέρνηση πιο αντιπροσωπευτική.
Πολύ ταιριαστά, το κίνημα αυτό, που σήμερα έχει ως στόχο την αύξηση της κρατικής διαφάνειας, γεννήθηκε σε μια στιγμή εθνικής κατακραυγής για αυτήν ακριβώς την έλλειψη διαφάνειας και λογοδοσίας στην πολιτική.
Στις 18 Μαρτίου 2014, εκατοντάδες νεαροί ακτιβιστές, οι περισσότεροι φοιτητές, κατέλαβαν τη Βουλή της Ταϊβάν για να εκφράσουν τη βαθύτατη αντίθεσή τους σε μια νέα εμπορική συμφωνία με το Πεκίνο, καθώς και στη μυστικότητα με την οποία προωθούνταν η συμφωνία αυτή στο κοινοβούλιο από το κυβερνών κόμμα Kuomintang.
Οι διαδηλωτές, που αποτέλεσαν τον καταλύτη αυτού που έγινε γνωστό ως το Κίνημα των Ηλιοτροπίων, απαίτησαν να απορριφθεί η συμφωνία και η κυβέρνηση να θεσμοθετήσει μια πιο διαφανή διαδικασία επικύρωσης.
Η κατάληψη, που είχε ευρεία δημόσια στήριξη, έληξε έπειτα από περίπου τρεις εβδομάδες, αφού η κυβέρνηση υποσχέθηκε ισχυρότερη νομοθετική τεκμηρίωση της εμπορικής συμφωνίας (ΣτΜ. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2019, η συμφωνία δεν είχε εγκριθεί από τη Βουλή της Ταϊβάν). Επιπλέον, δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε μετά τη λήξη της κατάληψης έδειξε πως το 76% των πολιτών παρέμεναν δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση Kuomintang, αποτέλεσμα της κρίσης εμπιστοσύνης που προκάλεσε η σύγκρουση για την εμπορική συμφωνία.
Για να επουλωθεί αυτή η ρήξη και για να υπάρξει καλύτερη επικοινωνία με τους πολίτες, η κυβέρνηση απευθύνθηκε σε μια ομάδα «ηθικών χάκερ» και προγραμματιστών με το όνομα «g0v» (προφέρεται «gov-zero»), που προσπαθούσαν να βελτιώσουν την κυβερνητική διαφάνεια μέσω της δημιουργίας εργαλείων ανοικτού πηγαίου κώδικα. Η οργάνωση είχε τραβήξει την προσοχή της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της κατάληψης των Ηλιοτροπίων, όταν χάκερ της g0v συνεργάστηκαν με τους διαδηλωτές.
Τον Δεκέμβριο του 2014, η Jaclyn Tsai, υπουργός για την Ψηφιακή Τεχνολογία, συμμετείχε σε hackathon που διοργάνωσε η ομάδα g0v και πρότεινε τη δημιουργία μιας ουδέτερης πλατφόρμας, όπου διάφορες online κοινότητες θα μπορούσαν να ανταλλάσσουν ιδέες για την πολιτική.
Ανταποκρίθηκαν αρκετοί συντελεστές της g0v, οι οποίοι συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση για να ξεκινήσουν την πλατφόρμα vTaiwan το 2015. Η vTaiwan (δηλαδή «virtual Taiwan») συγκεντρώνει εκπροσώπους από τον δημόσιο, ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα για να συζητήσουν λύσεις σε πολιτικά προβλήματα που σχετίζονται κυρίως με την ψηφιακή οικονομία. Από τότε που ξεκίνησε, η vTaiwan έχει αντιμετωπίσει 30 ζητήματα, έχοντας βασιστεί σε ένα μείγμα online και διαπροσωπικών διαλόγων. Αν και η κυβέρνηση δεν είναι υποχρεωμένη να ακολουθεί της συστάσεις της vTaiwan (πολιτική που ίσως αλλάξει σύντομα), το έργο της ομάδας συχνά οδηγεί σε απτά αποτελέσματα.
Η vTaiwan βασίζεται εν μέρει σε ένα μοναδικό ψηφιακό εργαλείο, γνωστό ως Pol.is, για να διασφαλίσει πως οι «crowdsourced» συζητήσεις πολιτικής παραμένουν κόσμιες και καταλήγουν σε συναίνεση. Με τη χρήση του Pol.is., οποιοσδήποτε συμμετέχει στην vTaiwan μπορεί να αναρτήσει σχόλιο για το θέμα ή την πολιτική που συζητείται. Το κρίσιμο σημείο είναι πως οι άλλοι χρήστες δεν μπορούν να απαντήσουν άμεσα σ’ αυτές τις δηλώσεις, κάτι που μειώνει την πιθανότητα του τρολαρίσματος και της κατάχρησης. Αντιθέτως, μπορούν να κάνουν κλικ στις επιλογές «συμφωνώ», «διαφωνώ» ή «δεν είμαι βέβαιος/η» σε κάθε σχόλιο.
Με τη χρήση κατάλληλης τεχνολογίας, το Pol.is αναλύει όλες τις ψήφους στα σχόλια για να δημιουργήσει έναν αλληλεπιδραστικό χάρτη που ομαδοποιεί τους συμμετέχοντες με βάση την κοινή άποψη. Ο χάρτης δείχνει τα κενά μεταξύ των διαφόρων ομάδων, καθώς και τις όποιες περιοχές συμφωνίας. Στην ιδανική περίπτωση, αυτό δίνει κίνητρο σε όσους συμμετέχουν για να αναρτούν σχόλια που προσελκύουν περισσότερους υποστηρικτές, δημιουργώντας έναν δρόμο προς τη συναίνεση.
Η vTaiwan έχει χρησιμοποιηθεί για την επίλυση αρκετών, ιδιαίτερα ακανθωδών προβλημάτων ψηφιακής πολιτικής.
Το 2015 βοήθησε ώστε να αρθεί το αδιέξοδο ως προς το πώς θα έπρεπε να ρυθμιστεί η Uber, που είχε φτάσει στην Taiwan δύο χρόνια πριν, προκαλώντας την αντίδραση των οδηγών ταξί.
Το 2016, εκατοντάδες πολίτες που χρησιμοποιούσαν την πλατφόρμα, κατάφεραν μέσα σε λίγες εβδομάδες να καταλήξουν σε νέους κανονισμούς για τις online πωλήσεις αλκοόλ, μετά την κατάρρευση των πολυετών συζητήσεων μεταξύ επιχειρήσεων και κοινωνικών ομάδων. Και το 2018, η vTaiwan βοήθησε ώστε να δημιουργηθεί νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Η πρόεδρος της Ταϊβάν Tsai Ing-wen στέκεται δίπλα σε κομμάτι από το Τείχος του Βερολίνου, που βρίσκεται στην Προεδρική Βιβλιοθήκη Ronald Reagan, στη Simi Valley της Καλιφόρνια, τον Αύγουστο του 2018. Η κ. Tsai υποστήριξε ένθερμα τις πρωτοβουλίες για την ψηφιακή δημοκρατία στη χώρα.
Η Ταϊβάν βασίζεται επίσης σε ακόμα μία πλατφόρμα κοινωνικής συμμετοχής, που ονομάζεται Join, η οποία συντηρείται εξ ολοκλήρου από την κυβέρνηση. Αν και μοιάζει με την vTaiwan, από την άποψη ότι χρησιμοποιεί το Pol.is για να δημιουργήσει συναίνεση, η Join ασχολείται με θέματα πέραν της ψηφιακής οικονομίας, όπως η φορολόγηση όσων κατέχουν ακίνητα στην Ταϊβάν αλλά δεν φορολογούνται εκεί, καθώς και η συνταγογράφηση φαρμάκων για ζώα. Σε σύγκριση με τις εκατοντάδες χιλιάδες που έχουν συζητήσει ζητήματα στην vTaiwan, η Join έχει φιλοξενήσει 10,6 εκατ. μοναδικούς επισκέπτες -σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της Ταϊβάν- από τότε που άρχισε να λειτουργεί το 2015.
Μαζί, η vTaiwan και η Join ανοίγουν περισσότερες γραμμές άμεσης επικοινωνίας μεταξύ της κυβέρνησης της Ταϊβάν και των πολιτών της, αποφέροντας ανυπολόγιστα οφέλη για την κυβέρνηση. Οι κρατικοί λειτουργοί βρίσκονται μπροστά σε νέες ιδέες και τρόπους σκέψης, ενώ διαπιστώνουν και βασικές απαιτήσεις για τις δημόσιες υπηρεσίες.
Το «Προεδρικό Hackathon» είναι ακόμα μία τεχνολογική πρωτοβουλία που ενώνει τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα με την κοινωνία για την επίλυση επειγόντων προβλημάτων. Στην εκδήλωση, η οποία διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2018, ομάδες χάκερ -είτε ιδιωτών είτε εργαζομένων για το κράτος- διαγωνίζονται για να σχεδιάσουν τις πιο καινοτόμες βελτιώσεις στις δημόσιες υπηρεσίες της χώρας. Αντί να δώσει κάποιο χρηματικό έπαθλο, η κυβέρνηση δεσμεύεται να εφαρμόσει τις ιδέες της νικήτριας ομάδας.
Μια από τις κορυφαίες ομάδες του hackathon 2019 περιλάμβανε αξιωματούχους της Judicial Yuan, του ανώτατου δικαστικού οργάνου της Ταϊβάν. Η ομάδα ανέπτυξε δύο ψηφιακά εργαλεία για να γίνει το δικαστικό σύστημα της χώρας πιο σαφές και προσιτό για τον απλό Ταϊβανέζο.
Η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ είναι ένα ζήτημα που απασχολεί ευρύτερα την Ταϊβάν. Και τα τελευταία χρόνια οι διαφοροποιήσεις στις ποινές που επιβάλλονται στους οδηγούς που εμπλέκονται σε μεγάλα δυστυχήματα, έχουν οδηγήσει σε σύγχυση ως προς το γιατί ορισμένες ποινές μπορεί να είναι πιο ελαφριές σε σχέση με άλλες.
Ένα από τα ψηφιακά εργαλεία που ανέπτυξε η ομάδα της Judicial Yuan αντιμετωπίζει αυτή τη σύγχυση, εξηγώντας καλύτερα στους πολίτες γιατί οι ποινές μπορεί να διαφέρουν για το ίδιο έγκλημα. Οποιοσδήποτε χρήστης μπορεί απλά να δώσει τα σχετικά δεδομένα ενός υποθετικού αδικήματος οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ, όπως η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα και ο τύπος του οχήματος που ενεπλάκη στο υποθετικό ατύχημα. Στη συνέχεια, η εφαρμογή δίνει λίστα με τις αρμόζουσες ποινές για την περίπτωση, ενώ επίσης δείχνει ποινές από πραγματικά περιστατικά που μοιάζουν με αυτά που περιγράφει ο χρήστης (η ομάδα ανέλυσε περισσότερες από 50.000 δικαστικές αποφάσεις από τέτοια ατυχήματα για να δημιουργήσει αυτή την εφαρμογή). Έτσι, οι χρήστες μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα πώς μια μικρή διαφορά, λ.χ., στη συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα του οδηγού που προκάλεσε το ατύχημα, μπορεί να οδηγήσει σε τελείως διαφορετικές ποινές.
Στην ομιλία της με την οποία έκλεινε το φετινό «Προεδρικό Hackathon», η πρόεδρος Tsai Ing-wen ενθάρρυνε τους κρατικούς αξιωματούχους να ενστερνιστούν το πνεύμα των χάκερ στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στις ανάγκες της κοινωνίας. «Κάντε το με θάρρος. Τολμήστε να κάνετε λάθη», είπε. Στην Ταϊβάν, η ψηφιακή τεχνολογία ενισχύει τον κοινωνικό διάλογο και εμφυσά το πνεύμα της καινοτομίας στην κοινωνία και την κυβέρνηση. Δίνοντας φωνή σε όλους, η Ταϊβάν ενισχύει τη δημοκρατία της για το μέλλον.
*Η Audrey Tang είναι Προγραμματίστρια - σύμβουλος της κυβέρνησης της Ταϊβάν για την ψηφιακή πολιτική.