Οι ασφαλιστικές έχουν έναν ιδιαίτερα ισχυρό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, έναν ρόλο που μπορεί να βοηθήσει ώστε να αποφασιστεί η ίδια η ύπαρξη της βιομηχανίας άνθρακα τις επόμενες δύο δεκαετίες, αν όχι νωρίτερα. Οι ασφαλιστικές όχι μόνο είναι από τους μεγαλύτερους θεσμικούς επενδυτές σε τέτοιες εταιρείες, αλλά μπορούν επίσης να πάψουν να τις ασφαλίζουν, δημιουργώντας ισχυρά εμπόδια στη λειτουργία τους.
Και έχουν λόγο να προχωρήσουν σε τέτοιες κινήσεις: οι ασφαλιστικές εταιρείες το 2020 υποχρεώθηκαν να καταβάλουν 82 δισ. δολάρια σε φυσικές καταστροφές που οφείλονταν στην κλιματική κρίση, σύμφωνα με την ασφαλιστική Munich Re.
Η γαλλική ασφαλιστική εταιρεία AXA έκανε γρήγορα κινήσεις για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Το 2015 έγινε η πρώτη ασφαλιστική που άρχισε να αποεπενδύει από τον άνθρακα και προεδρεύει τώρα της συμμαχίας Net-Zero Insurance Alliance, μιας δέσμευσης που υπέγραψαν οκτώ από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρείες του κόσμου, που έχουν δεσμευθεί να είναι ανάδοχοι χαρτοφυλακίων εταιρειών με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2050.
Η πλειονότητα των συμμετεχόντων είναι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές. Οι αμερικανικές ασφαλιστικές, περιλαμβανομένων των AIG και Berkshire Hathaway, δεν συμφώνησαν με τους όρους. Ο διευθύνων σύμβουλος της AXA, Thomas Buberl, όπως λέει στη συνέντευξή του που ακολουθεί, θέλει να το αλλάξει αυτό.
Είστε ίσως ο πρώτος που ενστερνίστηκε τον ρόλο των ασφαλιστικών στο θέμα της κλιματικής κρίσης. Τι σας οδήγησε σε αυτή την απόφαση;
Είδαμε όλο αυτό το ζήτημα αναφορικά με την κλιματική μετάβαση από πολύ νωρίς, επειδή ως ασφαλιστική βασικά έχουμε δύο διαστάσεις: έχουμε την επενδυτική διάσταση και έχουμε τη διάσταση της ασφάλισης κινδύνου. Και από την άποψη της ασφάλισης κινδύνου, βλέπουμε επίσης, αργότερα, τις αιτήσεις για αποζημιώσεις. Κι αυτό που έχουμε δει από πολύ νωρίς είναι πως ναι, οι επενδύσεις στον άνθρακα κ.ο.κ. φαίνεται μεμονωμένα να είναι μια ελκυστική επένδυση, αλλά τι γίνεται όταν συνυπολογίζουμε και την πλευρά των αιτήσεων για αποζημιώσεις, τι συμβαίνει με τις φυσικές καταστροφές και τις εταιρείες που ασφαλίζουμε σε όρους πλημμυρών, πυρκαγιών κ.λπ.; Τι γίνεται με τους ασθενείς που έχουμε και με τα προβλήμα-τα υγείας τους; Δεν βγαίνει η εξίσωση.
Γιατί πιστεύετε πως η ασφαλιστική αναδοχή είναι το κλειδί για να απομακρύνετε τη βιομηχανία του άνθρακα;
Ακόμα κι αν όλοι οι ασφαλιστές πουν «δεν επενδύουμε πια στον άνθρακα», ακόμα κι αν όλες οι τράπεζες πουν «δεν επενδύουμε πια στον άνθρακα», εξακολουθούν να υπάρχουν ιδιώτες που θα πουν «θα σου δώσω τα χρήματα για τον άνθρακα». Αλλά αν δεν έχεις την ασφάλιση, δεν θα έχεις τη χρηματοδότηση -είτε αυτή είναι ιδιωτική είτε δημόσια είτε από κάποιον ασφαλιστή είτε από κάποιον asset manager, από οποιονδήποτε γενικά.
Και είπαμε επίσης, «κοιτάξτε, αν ενώσετε το μεγαλύτερο τμήμα αυτής της αγοράς, επειδή υπάρχουν μόνο 12-15 εταιρείες παγκοσμίως που κάνουν αυτή τη δουλειά, αν ενωθούμε και αν συμφωνήσουμε επί των αρχών του τι εξακολουθούμε να ασφαλίζουμε και τι δεν ασφαλίζουμε πια -χωρίς να παραβιάζουμε οποιονδήποτε αντιμονοπωλιακό κανόνα- θα δημιουργήσουμε έναν πολύ ισχυρό συνασπισμό ώστε πραγματικά να διώξουμε αυτές τις εταιρείες.
Υπάρχουν τρόποι με τους οποίους οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να παρέμβουν στο θέμα αυτό; Ή να επιβάλουν επιπλέον χρεώσεις για μη βιώσιμες επενδύσεις; Ή θα μπορούσαν να ακολουθήσουν μια προσέγγιση ταξινόμησης για τις πράσινες δραστηριότητες όπως γίνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Θα πρέπει να συμβεί, ή θα συμβεί, κάτι τέτοιο στις ΗΠΑ;
Κοιτάξτε το θέμα των ποσοστώσεων εκπροσώπησης στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών. Γιατί υπάρχουν; Επειδή οι εταιρείες δεν έκαναν αρκετά νωρίς τη δουλειά που έπρεπε να κάνουν. Να είναι διορατικές και να διασφαλίζουν πως υπάρχει αρκετή ποικιλομορφία στα συμβούλιά τους, στις διοικητικές τους ομάδες κ.ο.κ. Και γι’ αυτό πάντα πιστεύω στη βάση πως δεν χρειάζεσαι την κυβέρνηση αν τα έχεις διευθετήσει αυτά μόνος σου. Δυστυχώς, αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Αλλά στην προκειμένη περίπτωση, νομίζω πως είναι ακόμα αρκετά νωρίς για να μπορέσουμε να διευθετήσουμε το θέμα μόνοι μας.
Συναντηθήκατε κατ’ ιδίαν με ανώτατα στελέχη μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών για να τους ενθαρρύνετε να υπογράψουν τη δέσμευση. Όταν τους μιλάτε, ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία τους;
Το θέμα είναι, αν κάνουμε διακρίσεις σε πελάτες, τι σημαίνει αυτό για τις σχέσεις μου, τι σημαίνει για την επιχείρησή μου. Επειδή, είναι αλήθεια, όλες αυτές οι ρυπογόνες βιομηχανίες είναι πολύ μεγάλοι πελάτες από την πλευρά της ασφάλισης, από την πλευρά της αναδοχής.
Όταν βγήκαμε από τις επενδύσεις στον άνθρακα, μου τα… έψαλε η επενδυτική μου ομάδα. «Είσαι τρελός; Δεν θα βρεις ποτέ επενδύσεις που να έχουν την ίδια απόδοση». Πέντε χρόνια μετά, βλέπω ότι έχουμε κατανείμει σε πράσινες επενδύσεις πάνω από 20 εκατ. δολάρια, στόχος μας τώρα είναι να πάμε ακόμα παραπέρα, στα 24-25 εκατ. δολάρια. Η απόδοση δεν διαφέρει τόσο από αυτή που θα βλέπαμε στον κλάδο του άνθρακα. Το ίδιο ισχύει και από την άποψη της αναδοχής. Έπρεπε να αφήσουμε ένα σημαντικό μέρος δραστηριότητας ρισκάροντας τις ετήσιες επιδόσεις μας. Αλλά είδατε καμία πτώση στα μικτά μας κέρδη; Όχι. Δεν είδατε.
Σε 20 χρόνια, οι μεγάλες ασφαλιστικές θα ασφαλίζουν ρυπογόνες εταιρείες;
Δεν θα χρειαστεί να περιμένετε 20 χρόνια γι’ αυτό.
Θα έχουν φύγει από τον κλάδο σε πέντε χρόνια;
Όχι, αλλά πάρτε σαν παράδειγμα εμάς, την ΑΧΑ: θα έχουμε βγει τελείως από τον άνθρακα στις χώρες του ΟΟΣΑ μέχρι το 2030 και στις χώρες εκτός ΟΟΣΑ μέχρι το 2040. Πιστεύω επίσης πως σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ η πίεση αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Άρα αυτές οι ημερομηνίες πιθανότατα θα έρθουν πιο κοντά. Θα έλεγα ότι σε 10 χρόνια από τώρα θα έχουν φύγει σχεδόν τελείως.
*Η Lauren Hirsch είναι ρεπόρτερ των «New York Times» από το 2020, σε θέματα επιχειρήσεων, πολιτικής και εξαγορών-συγχωνεύσεων.