«Η Δημοκρατία πρέπει να είναι κάτι παραπάνω από δυο λύκους κι ένα πρόβατο που ψηφίζουν τι θα φάνε για βραδινό», έγραψε ο φιλελεύθερος James Bovard. Ωστόσο, πολύ συχνά φαίνεται πως οδεύουμε προς τα εκεί.
Αυτό που ανησυχεί τους υπέρμαχους της Δημοκρατίας σήμερα, δεν είναι πως υπάρχουν λιγότερες δημοκρατίες απ’ ό,τι πριν, αλλά ότι οι ψηφοφόροι επιλέγουν λαϊκιστές που διακηρύττουν πως, αφού κέρδισαν σε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, χωρίς περιορισμούς από τον νόμο, τους διεθνείς κανόνες, τις αξίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τη στοιχειώδη συμπόνια.
Στην Τουρκία, ο πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan έχει χρησιμοποιήσει τις εκλογικές του νίκες για να καταδιώξει αντιπάλους, να περιορίσει τις ελευθερίες του Τύπου και να διευρύνει τις εξουσίες του. Ο Viktor Orban της Ουγγαρίας ενστερνίζεται ανοικτά την «ανελευθερία». Ο Jaroslaw Kaczynski της Πολωνίας απομακρύνεται σταθερά από το κράτος δικαίου. Και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, της ισχυρότερης δημοκρατίας όλων, φέρνει στα όριά της την προεδρική εξουσία, επιτιθέμενος στην ελευθεροτυπία και αμφισβητώντας ορισμένους θεσμούς της ίδιας του της κυβέρνησης.
Αυτές είναι οι δυνάμεις για τις οποίες προειδοποίησε ο John Adams στη γνωστή, απαισιόδοξη επιστολή του προς τη σύζυγό του: «Να θυμάσαι, η Δημοκρατία ποτέ δεν διαρκεί για πολύ. Σύντομα αποδυναμώνει, εξαντλεί και δολοφονεί τον εαυτό της». Σε αντίθεση με τους βασιλιάδες ή τους δικτάτορες που αρνούνται τη λαϊκή κυριαρχία, οι ανελεύθεροι δημοκράτες υπονομεύουν εκ των έσω τους θεμελιώδεις θεσμούς και τις αξίες των δημοκρατιών, συχνά υπό τις επευφημίες μιας εξαπατημένης πλειοψηφίας.
Το έργο που έχουν μπροστά τους αυτοί που πιστεύουν στη Δημοκρατία είναι να διαψεύσουν τον Adams. Να δείξουν, για ακόμα μια φορά, πως η Δημοκρατία είναι ένας μηχανισμός που μπορεί μόνος του να διορθώνει τις ατέλειές του και να βελτιώνεται.
Δεν πρόκειται για ένα απλό έργο: οι έμφυτες ανεπάρκειες της δημοκρατικής διακυβέρνησης είναι εύκολος στόχος για τους εχθρούς της, ενώ οι κόσμοι του εμπορίου, της πολιτικής, της τεχνολογίας, της δικαιοσύνης και της δημοσιογραφίας, μεταξύ άλλων, έχουν τη δική τους άποψη για το πώς θα πρέπει μια κυβέρνηση να υπηρετεί τον λαό.
* O Serge Schmemann είναι Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής «The New York Times»