Η δεκαετής οικονομική κρίση άλλαξε σε σημαντικό βαθμό τα δεδομένα στο λιανεμπόριο τροφίμων. Στην ουσία επιτάχυνε κατά πολύ εξελίξεις οι οποίες, ούτως ή άλλως, θα λάμβαναν χώρα αργά ή γρήγορα. Αρχικά, όλες οι επιχειρήσεις του κλάδου οδηγηθήκαμε σε καλύτερο έλεγχο του κόστους λειτουργίας. Ταυτόχρονα, προσπαθήσαμε και πετύχαμε να βελτιώσουμε την παραγωγικότητα σε αρκετούς τομείς. Προσαρμόσαμε την ποικιλία μας, αυξήσαμε κατά πολύ τον αριθμό και την ένταση των προσφορών μας, τις οποίες διαφημίζουμε πλέον ιδιαίτερα έντονα.
Ο ανταγωνισμός κορυφώθηκε και κάποιοι δεν μπόρεσαν να ακολουθήσουν τις νέες τάσεις, με αποτέλεσμα να επιταχυνθεί η συγκέντρωση στον κλάδο. Ωστόσο, έπειτα από μία δεκαετία οικονομικής κρίσης, θεωρώ ότι τα super market στην Ελλάδα προσφέρουν καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών στους πελάτες τους απ’ ό,τι στο ξεκίνημα της οικονομικής κρίσης. Η ποιότητα αυτή, μάλιστα, είναι σήμερα καλύτερη συγκριτικά με αυτήν στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Η πανδημία έφερε νέα δεδομένα και στη δική μας αγορά. Καθώς, ως κλάδος, εμπορευόμαστε τρόφιμα, δεν αντιμετωπίσαμε κατάρρευση των πωλήσεών μας όπως άλλοι τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Οι δυσκολίες που κληθήκαμε να ξεπεράσουμε, ήταν διαφορετικές από τις συνήθεις, πλην όμως εξαιρετικά σημαντικές: ξαφνική ζήτηση ιδιαίτερα σε προϊόντα απολύμανσης και καθαρισμού, καθώς και σε βασικά τρόφιμα, ελλείψεις στην αλυσίδα τροφοδοσίας και αρκετές απουσίες εργαζομένων λόγω αδειών ειδικού σκοπού. Ταυτόχρονα, εργαζόμενοι και πελάτες ένιωθαν ανησυχία και φόβο. Οι πωλήσεις του ηλεκτρονικού μας καταστήματος εκτινάχθηκαν και ο αγώνας που κληθήκαμε να δώσουμε για την προσαρμογή των υποδομών μας στις νέες ανάγκες ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Και τα έξοδα για μέτρα προστασίας που εύλογα απαιτούνται με βάση το νέο κανονιστικό πλαίσιο προστασίας της υγείας. είναι τεράστια.
Θεωρώ ότι με δεδομένη την πρωτόγνωρη κατάσταση που αντιμετωπίσαμε -και συνεχίζουμε να αντιμετωπίζουμε- αντιδράσαμε πολύ ικανοποιητικά. Και η κοινωνία συνειδητοποίησε τη σημασία του κλάδου και των εργαζομένων του στην -εν μέσω πανδημίας- καθημερινότητά μας. Γιατί μέσα από την κρίση αναδείχθηκε ο καθοριστικός ρόλος των ανθρώπων της πρώτης γραμμής, που κατάφεραν να διατηρήσουν την εφοδιαστική αλυσίδα ενεργή και χωρίς προβλήματα από την πρώτη κιόλας μέρα της πανδημίας.
Ο κλάδος θα συνεχίσει να αλλάζει και να βελτιώνει τις υπηρεσίες που παρέχει στο καταναλωτικό κοινό. Δεν είναι μόνο η τεχνολογία, που είναι πλέον παρούσα σε όλα τα στάδια της δουλειάς μας και εμφανής μέσα στα καταστήματα. Η επιστημονική εξειδίκευση διαδραματίζει πλέον καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε τα προϊόντα, στην τροφοδοσία των σημείων πώλησης, στη μέτρηση των αναγκών των καταναλωτών και στον τρόπο, με τον οποίο προσεγγίζουμε και εξυπηρετούμε τους πελάτες μας μέσα στα καταστήματα.
Ταυτόχρονα, η συμμόρφωσή μας με την ολοένα και πιο απαιτητική περιβαλλοντική νομοθεσία -η οποία συνάδει με τις εταιρικές αξίες μας, αλλά και τις σύγχρονες αρχές βιωσιμότητας- αποτελεί επίσης από μόνη της μία τεράστια πρόκληση, που θα αλλάξει τόσο τον τρόπο που λειτουργούμε, όσο και αυτόν που καταναλώνουμε. Πρόκειται για αλλαγές που αφορούν και βασίζονται κυρίως στο οργανωμένο λιανεμπόριο και συνήθως δεν αγγίζουν τα μικρότερα καταστήματα ή τις υπαίθριες αγορές.
Δεν είναι εύκολο να μπορέσουν όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στον κλάδο μας να προσαρμοστούν στις αυξημένες απαιτήσεις της νέας εποχής. Ως εκ τούτου, προβλέπω ότι θα παρατηρήσουμε περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου. Αυτό δεν σημαίνει μόνο μεγέθυνση των ήδη μεγάλων εταιρειών, αλλά επίσης και διαφοροποίηση και εξειδίκευση των μικρότερων αλυσίδων σε τομείς που οι «μεγάλοι» δεν μπορούν να τις ανταγωνιστούν.
Οι ηλεκτρονικές πωλήσεις θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται. Ωστόσο, για τα επόμενα αρκετά χρόνια, ο πελάτης θα συνεχίσει να επισκέπτεται τα φυσικά καταστήματα για να επιλέξει τα προϊόντα του, να μιλήσει με τους πωλητές, να ζητήσει συμβουλές, ακόμα και για να κάνει μια αναγνωριστική βόλτα.
Στο πλαίσιο αυτό, στη METRO έχουμε φιλόδοξα πλάνα ανάπτυξης, τόσο στον τομέα της χονδρικής, όπου τα METRO Cash & Carry κατέχουν ηγετική θέση στον κλάδο και κερδίζουν συνεχώς νέους πελάτες, όσο και στον τομέα της λιανικής, όπου διευρύνουμε το δίκτυο των My market και τη διείσδυσή τους σε όλες τις ομάδες καταναλωτών.
Έχοντας πλέον ολοκληρώσει με επιτυχία την ενσωμάτωση του δικτύου της «Βερόπουλος» που εξαγοράσαμε πριν από λίγα χρόνια, έχουμε αυτή τη στιγμή 227 καταστήματα My market και 50 METRO Cash & Carry σε όλη τη χώρα. Επίσης, φέτος λειτουργήσαμε και το πρώτο μας Cash & Carry στην Κύπρο. Παρουσιάζουμε σταθερή ανάπτυξη κύκλου εργασιών κάθε χρόνο, ενώ από τη χρονιά που διανύουμε έχουμε πλέον βελτιώσει σημαντικά και τα οικονομικά μας αποτελέσματα, έπειτα από μία σειρά επενδύσεων που κάναμε τα τελευταία χρόνια.
Όλα τα παραπάνω δε μπορεί παρά να με γεμίζουν αισιοδοξία για το μέλλον της METRO. Όμως, αισιόδοξος είμαι και για το μέλλον της οικονομίας και της χώρας γενικότερα. Μετά τη δύσκολη εποχή της οικονομικής κρίσης και μετά την πανδημία, πιστεύω βάσιμα ότι μπορούμε να προσμένουμε πραγματικά καλύτερες μέρες.
*Ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της METRO AEBE.