CDXi solutions: Η «σύντηξη» πληροφοριών άμυνα στη ρύπανση

«Τα αρχικά της "CDXi" διαβάζονται ως "σύντηξη"», επισημαίνει ο Ηλίας Γιαλαμπουκίδης, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της CDXi Solutions, της startup  που πήρε μέρος στον Διαγωνισμό Καινοτομίας & Τεχνολογίας Business Seeds της Eθνικής Τράπεζας. Στόχος της ο εντοπισμός της ρύπανσης επιφανειακών υδάτων με χρήση υψηλής τεχνολογίας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ιταλία και άλλες χώρες. Για την εταιρεία, τους στόχους της και την εμπειρία από τη συμμετοχή στο Business Seeds ο κ. Γιαλαμπουκίδης απαντάει στις ερωτήσεις μας.

Η τεχνητή νοημοσύνη που συνδυάζει δορυφορικές εικόνες και πληροφορίες από Social Media για την ανίχνευση ρύπανσης στα υδάτινα συστήματα είναι μια καινοτόμος προσέγγιση. Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία της CDXi Solutions και ποια ήταν η αρχική έμπνευση πίσω από αυτό το εγχείρημα;

Η CDXi solutions είναι αποτέλεσμα πολυετούς ερευνητικής δραστηριότητας από το 2017 στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και τη δημιουργία συστημάτων λήψης αποφάσεων. Η ομάδα προέρχεται από το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) και πιο συγκεκριμένα την ομάδα M4D του εργαστηρίου Πολυμέσων και Κοινωνικών Δικτύων. Το όνομα CDXi από τους ιδρυτές προφέρεται «σύντηξη» για να δηλώσει την συγχώνευση δεδομένων από πηγές πληροφορίας που φαινομενικά φαίνονται ασύνδετες, υπάρχουν ήδη (π.χ. δωρεάν δορυφορικές εικόνες από το πρόγραμμα Κοπέρνικος, social media posts σε χαμηλή τιμή, διαθέσιμες κάμερες ήδη σε λειτουργία), και μπορούν να βοηθήσουν στη λήψη αποφάσεων χωρίς την εγκατάσταση επιπλέον αισθητήρων. Μας εμπνέουν προβλήματα και προκλήσεις με περιβαλλοντικό αντίκτυπο είτε προέρχονται από δημόσιους φορείς και υπηρεσίες είτε από μεγάλες βιομηχανίες.

Από τον Σεπτέμβριο 2023 έχει συσταθεί η εταιρία CDXi solutions Ι.Κ.Ε. μετρώντας ήδη 10 συμβόλαια στην εγχώρια και ασιατική αγορά, ξεπερνώντας τις προσδοκίες των ιδρυτών της. Το πρώτο business plan της εταιρίας έγινε στα πλαίσια του προγράμματος ΣΠΕΙΡΑ μέσα στο ΕΚΕΤΑ, στις αρχές του 2023, όπου λάβαμε χρήσιμες συμβουλές για την έναρξη της επιχείρησης. Έπειτα ακολούθησε η συμμετοχή μας στο European Space Agency Business Incubation Center Greece (ESA BIC) όπου εξελίξαμε το επιχειρηματικό μας πλάνο. Παράλληλα, φιλοξενούμαστε από την Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο επάθλου από τα βραβεία που έχουμε κερδίσει. Στο πλαίσιο αυτό, ήρθε και η παρουσία μας στον Διαγωνισμό Business Seeds, όπου για να λάβουμε το 5ο βραβείο σε πάνω από 200 συμμετοχές, πέρασαν 3 στάδια αξιολόγησης σε μια μεγάλη διαδρομή από τον Οκτώβριο 2023 μέχρι την απονομή του Ιουλίου 2024.

Στην προσπάθεια εντοπισμού περιβαλλοντικών συμβάντων, η αξιοποίηση των social media προσθέτει μια νέα διάσταση στην παρακολούθηση της ρύπανσης. Πώς διασφαλίζετε την αξιοπιστία των πληροφοριών από αυτές τις πηγές και πώς ξεχωρίζετε τα χρήσιμα δεδομένα από τον «θόρυβο».

Η πληροφορία από social media έρχεται συμπληρωματικά να επιβεβαιώσει ένα περιστατικό. Το πλεονέκτημα είναι ότι μας είναι διαθέσιμη σε ένα δευτερόλεπτο και μπορεί να έχει περιγραφή, τοποθεσία και αντιπροσωπευτική εικόνα. Αξιοποιώντας συγκεκριμένες λέξεις-κλειδιά στην αναζήτηση, σε συγκεκριμένη περιοχή ενδιαφέροντος και χρονικό περιορισμό, μπορούμε να εντοπίσουμε εκείνες τις αναρτήσεις που ενδεχομένως να αφορούν ένα περιστατικό ρύπανσης. Στην περιοχή του Βένετο στην Ιταλία, για παράδειγμα, το σύστημα COSAS της ομάδας CDXi είναι σε λειτουργία, στην ιταλική γλώσσα, και παρέχει στοχευμένες αναρτήσεις Χ (πρώην Twitter) στην αντίστοιχη ιταλική υπηρεσία υδάτων. Αξιοποιώντας το σύστημα PathoSAT, κύριο προϊόν της CDXi solutions, μπορεί ο χρήστης να διασταυρώσει την πληροφορία αυτή από την τελευταία δορυφορική εικόνα που είναι διαθέσιμη. Οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης με Νευρωνικά Δίκτυα σε πολυμέσα έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να γίνει εκπαίδευση του μοντέλου και με λίγα δεδομένα και έπειτα να ταξινομεί αποτελεσματικά το κάθε post σε σχετικό ή μη-σχετικό/αναξιόπιστο.

Οι δορυφορικές εικόνες παρέχουν μια μακροπρόθεσμη εικόνα του προβλήματος, ενώ οι πληροφορίες από τα social media μπορούν να καταγράψουν γεγονότα σε πραγματικό χρόνο. Πώς συνδυάζετε αυτές τις δύο πηγές για να προσφέρετε μια ολοκληρωμένη ανάλυση ρύπανσης και ποια είναι τα πλεονεκτήματα αυτής της προσέγγισης;

Τα πολυμέσα πλημμυρίζουν την καθημερινότητα μας είτε με εικόνες, βίντεο και κείμενο που βλέπουμε άμεσα όπως από τα smartphones μας, είτε από εικόνες που δεν βλέπουμε άμεσα όπως οι δορυφορικές εικόνες. Η γεωχωρική πληροφορία είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε αυτές τις φαινομενικά ασύνδετες μορφές πληροφορίας. Η ομάδα της CDXi πρώτα αντιλήφθηκε την ανάγκη για γεωχωρική σύντηξη στη διαχείριση πλημμυρικών φαινομένων και στην παρακολούθηση ρύπανσης υδάτινων περιοχών. Αξιοποίησε state-of-the-art μέθοδο υπολογιστικής όρασης για την ανίχνευση προβλημάτων σε επιφανειακά ύδατα και δημιούργησε Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης και χαρτογράφησης σε συγκεκριμένη περιοχή ενδιαφέροντος.

Σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει όλο και πιο έντονα περιβαλλοντικά ζητήματα, πώς βλέπετε την τεχνολογία σας να συμβάλλει στην έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση της ρύπανσης των υδάτων και ποιο είναι το επόμενο βήμα για την CDXi Solutions στην παγκόσμια περιβαλλοντική σκηνή;

Ο Elon Musk όταν αγόρασε το Twitter σταμάτησε τη δωρεάν παροχή δεδομένων σε όλες τις εταιρείες, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, εκτός όμως από κυβερνητικούς λογαριασμούς που άπτονται περιβαλλοντικών ζητημάτων και ακραίων καιρικών φαινομένων όπου συνεχίζει να διαθέτει μεγάλο αριθμό posts. Τα προβλήματα της κλιματικής κρίσης είναι παγκόσμια και μας αγγίζουν ήδη όλους μας σε μεγαλύτερο βαθμό χρόνο με τον χρόνο, και το αντιλαμβάνονται όλοι ανεξαρτήτου οικονομικού οφέλους. Οι λίμνες και υδάτινοι ταμιευτήρες που χρησιμοποιούνται για το νερό που πίνουμε επιβαρύνονται ολοένα και περισσότερο όσο η θερμοκρασία του νερού ανεβαίνει. Η παρακολούθηση εκατοντάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων με αισθητήρες που απαιτούν ρεύμα/δίκτυο έχει απαγορευτικό κόστος π.χ. σε εθνικό επίπεδο, και είναι αδύνατη η δειγματοληψία νερού στις υδάτινες περιοχές ολόκληρης της επικράτειας κάθε 3-5 μέρες.

Οι τεχνολογίες που προσφέρουμε αξιοποιούν τις δωρεάν δορυφορικές εικόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οδηγούν στην έγκαιρη αναγνώριση ενός προβλήματος. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, χρειάζεται πρώτα να αναγνωριστεί και να παραδεχτεί ο αρμόδιος φορέας  την ύπαρξή του. Σε αυτό το στάδιο βρισκόμαστε στην αγορά στον τομέα του νερού. Η ανίχνευση ρύπων, ιζημάτων, υδρογονανθράκων και παθογόνων μικροοργανισμών όπως κυανοβακτηρίδια μέσα από μεγάλες συγκεντρώσεις χλωροφύλλης-α (Chl-a) γίνεται με ακρίβεια πάνω από 80% σήμερα χωρίς τη χρήση αισθητήρων.

Στην παρούσα χρονική περίοδο με το εθνικό πρόγραμμα μικροδορυφόρων γίνεται μια μεγάλη, και σημαντική για τα ελληνικά δεδομένα, επένδυση από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης μέσα από το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος (ΕΛΚΕΔ), στην οποία η CDXi solutions θα προσφέρει την υπηρεσία αξιολόγησης της ποιότητας επιφανειακών εσωτερικών υδάτων με τα νέα σύγχρονα δεδομένα της ελληνικής επικράτειας. Η CDXi solutions έχει γενικεύσει την προσέγγισή της με μια νέα μεθοδολογία που ανιχνεύει και ρύπους σε ρευστά γενικότερα, όπως τέφρα σε λιωμένα μέταλλα, παρέχοντας χαμηλότερη ενεργειακή κατανάλωση και λιγότερο χαμένο λιωμένο αλουμίνιο σε φούρνο χυτηρίου. Επόμενο βήμα της CDXi solutions είναι να επεκταθεί και σε μεγάλες βιομηχανίες που μπορεί μεν να έχουν εν μέρει ψηφιοποιήσει κάποιες διαδικασίες, αλλά υπάρχουν αρκετά περιθώρια για χρήση τεχνητής νοημοσύνης με οικονομικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο.

Για ποιο λόγο επιλέξατε να συμμετέχετε στον Διαγωνισμό Καινοτομίας & Τεχνολογίας Business Seeds της Eθνικής Τράπεζας;

Η συμμετοχή μας στον Διαγωνισμό Καινοτομίας Business Seeds αποφασίστηκε σε πολύ πρώιμο στάδιο, σχεδόν παράλληλα με τη σύσταση της εταιρίας. Στην φάση αυτή θέλαμε να πάρουμε γνώση από πιο έμπειρους ανθρώπους με πολυετή παρουσία στον χώρο της καινοτομίας και επιχειρηματικότητας.

Υπήρξε κάποιο στάδιο στην πρότασή σας που βελτιώθηκε κατά τη διάρκεια του Διαγωνισμού και με ποιον τρόπο;

Ο τρόπος παρουσίασης της εταιρείας και η επικοινωνία των assets μας προς τρίτους, ειδικά σε επενδυτικά σχήματα, ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία για εμάς. Η κριτική ήταν ευπρόσδεκτη και κάθε φορά επιστρέφαμε από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη πιο ώριμοι.

Λάβατε κάποια εκπαίδευση ή καθοδήγηση είτε από στελέχη της Eθνικής Τράπεζας είτε από συνεργάτες του προγράμματος Business Seeds που σας φάνηκε χρήσιμη;

Η συμμετοχή περιλάμβανε Α', Β' και Γ' φάση. Στη Β' φάση και έπειτα ακολούθησε μια σειρά από 6 προαιρετικά σεμινάρια από την PwC που είναι αναμφισβήτητα χρήσιμα σε όποιον ξεκινάει τώρα μια start-up εταιρία. Στην τελική Γ' φάση, η επικοινωνία για το pitch και τα σχόλια από μεγάλα Venture Capitals, μας έχουν ήδη βοηθήσει να αντιληφθούμε τον τρόπο σκέψης των εν δυνάμει επενδυτών μας.

* Η υποβολή προτάσεων στον 15ο Διαγωνισμό Καινοτομίας και Τεχνολογίας Business Seeds είναι σε εξέλιξη και θα διαρκέσει έως την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου, στις 15:00. Για περισσότερες πληροφορίες και δήλωση συμμετοχής επισκεφθείτε το nbg.gr/competition