Δεκαπέντε χρόνια μετά την κρίση χρέους, που προκάλεσε τεράστιες επιπτώσεις στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα της χώρας, πέντε χρόνια έπειτα από την εμφάνιση της πανδημίας και τρία χρόνια μετά το ξέσπασμα της πληθωριστικής και της ενεργειακής κρίσης, οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι δεν είναι παρακινδυνευμένο να υποθέσουμε πως θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε σε ένα περιβάλλον ρευστότητας και αβεβαιότητας.
Η νέα αυτή συνθήκη, η οποία δοκιμάζει θεμελιακά και θέτει υπό αμφισβήτηση τις οικονομικές και γεωπολιτικές παραδοχές που μας κληροδότησε ο 20ός αιώνας, καθιστά ακόμη πιο επίκαιρο το ζητούμενο του ευρύτερου μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, εάν αυτές θέλουν να είναι πιο ευέλικτες, ανθεκτικές, εξωστρεφείς και ανταγωνιστικές στα χρόνια που έρχονται.
Ζούμε σε έναν αχαρτογράφητο κόσμο, όπου η μία κρίση διαδέχεται την άλλη, και απαιτείται ένας συνδυασμός καινοτομίας και προσαρμοστικότητας ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία.
Οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και η μονιμοποίηση της ρευστότητας καθιστούν ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη υλοποίησης πολλαπλών μετασχηματισμών, με στόχο την ενίσχυση και τη θωράκιση των ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά και την εξωστρέφεια, μέσα από την ενίσχυση της διάθεσης διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών.
Στην PwC, αποστολή μας είναι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης στην κοινωνία και η επίλυση σημαντικών προβλημάτων. Και γνωρίζουμε από πρώτο χέρι, μέσα από μεγάλα έργα που υλοποιούμε για πελάτες μας, ότι σχεδόν το σύνολο των μεγάλων επιχειρήσεων της χώρας εφαρμόζουν τον δικό τους μετασχηματισμό ώστε να ενισχύσουν την ψηφιοποίηση, να γίνουν ενεργειακά ανεξάρτητες και ανθεκτικές, να δημιουργήσουν νέες ροές εσόδων από καινούριους τομείς και να γίνουν πιο εξωστρεφείς.
Αυτή είναι η σωστή συνταγή για το αύριο, που θα πρέπει να γίνει παράδειγμα προς μίμηση και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις - που είναι και η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας- και συνολικότερα για τη χώρα μας.
Προγραμματίστρια εν ώρα εργασίας. Είναι επιτακτική πλέον η εισαγωγή περισσότερων νέων στις σχολές πληροφορικής της χώρας, αλλά και ευρύτερα η καλλιέργεια των ψηφιακών δεξιοτήτων και εξειδικεύσεων σε πλήθος ακόμη εργαζομένων (re-skilling), σημειώνει ο Μάριος Ψάλτης.
Πυρήνας της αλλαγής στο επιχειρείν πρέπει να είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, προκειμένου οι ελληνικές επιχειρήσεις να απολαύσουν τα οφέλη των νέων εκθετικών τεχνολογιών και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.
Ήδη βλέπουμε την Τεχνητή Νοημοσύνη να έχει εισέλθει στις ζωές μας, ανεβάζοντας τον πήχη των δυνατοτήτων σε πολλαπλά πεδία, αλλά και το πιθανό χάσμα που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες της χώρας σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους στο εξωτερικό. Η κάλυψη του χάσματος αυτού είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους και των υπηρεσιών τους. Και αυτό αποτελεί επιτακτική ανάγκη, καθώς οι επιχειρήσεις της χώρας μας υπολείπονται κατά πολύ του μέσου ευρωπαϊκού όρου στη χρήση κρίσιμων ψηφιακών υπηρεσιών, όπως το Cloud, τα data analytics και άλλες, παρότι δεν μας λείπουν οι κατάλληλες ψηφιακές υποδομές.
Κορυφαίος παράγοντας στην προσπάθεια αυτή είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Δεδομένου ότι η Ελλάδα διαθέτει το χαμηλότερο ποσοστό επαγγελματιών ICT στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η διακράτηση στην Ελλάδα και δίκαιη ανταμοιβή του προσωπικού αυτού (το οποίο σημειωτέον έχει την ευκαιρία να εργάζεται από τη χώρα μας για ξένους πελάτες), είναι εξαιρετικά σημαντική.
Όπως, επίσης, είναι σημαντική η εισαγωγή περισσότερων νέων στις σχολές πληροφορικής της χώρας, αλλά και ευρύτερα η καλλιέργεια των ψηφιακών δεξιοτήτων και εξειδικεύσεων σε πλήθος ακόμη εργαζομένων (re-skilling) προκειμένου να καλυφθούν επαρκώς οι ανάγκες της αγοράς και να δοθούν νέες επαγγελματικές ευκαιρίες και προοπτική σε χιλιάδες ανθρώπους.
Παράλληλα, στον τουρισμό, έναν κορυφαίο πυλώνα εξωστρέφειας της οικονομίας, με καθοριστικά ευεργετικό ρόλο στο ισοζύγιο πληρωμών της χώρας, ανάλυση της PwC έχει δείξει με ποιον τρόπο ο κλάδος μπορεί να προσαρμοστεί κατάλληλα ώστε να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες της αγοράς, αποφεύγοντας παράλληλα τους κινδύνους του εξωτερικού περιβάλλοντος.
Και αυτό είναι εφικτό μέσα από την προσαρμογή του τουριστικού οικοσυστήματος στις μεταβολές των συνηθειών των τουριστικών ροών, τη διάθεση νέων προϊόντων για την κάλυψη της διευρυμένης εποχικής ζήτησης, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας για τις περιόδους αστάθειας, την ετοιμότητα για τη διαχείριση κλιματικών κρίσεων, την παρακολούθηση και προετοιμασία για τις νέες τουριστικές ροές και την τεχνολογική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.
Υποστήριξη σε όλα αυτά μπορεί και πρέπει να δώσει το κράτος, συνεχίζοντας τις μεγάλες θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα διευκολύνουν την υλοποίηση και την προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων, υποστηρίζοντας έτσι τον μετασχηματισμό της οικονομίας προς ένα παραγωγικό μοντέλο.
Η Ελλάδα έχει κάνει τεράστια βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια και έχει κάθε λόγο να τα συνεχίσει, στην προσπάθειά της να πλοηγηθεί κατάλληλα σε αυτόν τον διεθνή συνδυασμό κρίσεων και εν μέσω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, η οποία αποτελεί πραγματικότητα και στη χώρα μας. Είμαστε σίγουροι ότι, νομοτελειακά, η αβεβαιότητα θα επιταχύνει τον μετασχηματισμό όλων.
* O κ. Μάριος Ψάλτης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της PwC Ελλάδος