Η ανάγκη αύξησης των ιδιωτικών επενδύσεων στην Ελλάδα είναι επιτακτική. Έπειτα από μια καταστροφική κρίση, που συρρίκνωσε το ελληνικό ΑΕΠ σε ποσοστό άνω του 25%, η ελληνική οικονομία βίωσε ακόμη δύο διαδοχικές κρίσεις, εισαγόμενες και διεθνούς χαρακτήρα, αυτές της πανδημίας και του πληθωρισμού. Σε όλα αυτά τα χρόνια δημιουργήθηκε ένα επενδυτικό κενό, το οποίο γιγαντώθηκε εξαιτίας των διαρθρωτικών προβλημάτων στο επιχειρηματικό περιβάλλον, των μειωμένων ροών χρηματοδότησης από τις τράπεζες, των capital controls του 2015 και του υψηλού χρέους των επιχειρήσεων.
Κάποια στιγμή, η Ελλάδα έφτασε να εμφανίζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά επενδύσεων (ως προς το ΑΕΠ) στον κόσμο. Η κατάσταση αλλάζει τα τελευταία χρόνια, αλλά χρειάζονται ακόμη πολλά να γίνουν για να φτάσουμε σε ικανοποιητικό επίπεδο. Είναι ενδεικτικό ότι οι μεταρρυθμίσεις που υλοποιήθηκαν, καθώς και η επιτυχής και έγκαιρη απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είχαν ως αποτέλεσμα η ελληνική οικονομία να προσελκύσει τη διετία 2021-22 τις υψηλότερες άμεσες ξένες επενδύσεις της τελευταίας 20ετίας. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, ειδικότερα το 2022, οι ξένες άμεσες επενδύσεις κατέγραψαν νέο ρεκόρ καθώς διαμορφώθηκαν στα 7,2 δισ. ευρώ ή 3,1% του ΑΕΠ.
Στο ίδιο μονοπάτι, αλλά με ταχύτερο ρυθμό, πρέπει να συνεχίσουμε τα επόμενα χρόνια, αν θέλουμε να κλείσουμε το τεράστιο επενδυτικό κενό. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι θα ενισχυθεί περαιτέρω στο μέλλον το περίγραμμα των επενδυτικών εργαλείων με τα οποία η Ελλάδα στηρίζει την επιχειρηματικότητα και προσελκύει επενδύσεις.
Για να κλείσουμε το επενδυτικό κενό, είμαστε υποχρεωμένοι να αξιοποιήσουμε όλους τους κλάδους που έχουν προοπτική. Στο πλαίσιο του ευρύτερου μετασχηματισμού του παραγωγικού μοντέλου της ελληνικής οικονομίας, έχουμε την ευκαιρία να εστιάσουμε σε έναν κλάδο του οποίου τη σημασία τόνισε με τον πλέον επώδυνο τρόπο η πανδημία. Ο κλάδος της υγείας και των ιατροτεχνολογικών προϊόντων εξελίσσεται και αναπτύσσεται δυναμικά παγκοσμίως.
Στο ΕΒΕΑ, αναγνωρίζοντας τη σημαντική συμβολή που μπορεί να έχει ο κλάδος, τόσο στην επιμήκυνση του μέσου όρου ζωής όσο και συνολικά στην οικονομία, ιδρύσαμε πρόσφατα, εκτός από το Φαρμακευτικό Forum, και το Forum Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων. Στόχος είναι να αξιοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, όπως π.χ. η θερμοκοιτίδα νεοφυών επιχειρήσεων του ΕΒΕΑ για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου και την ανάδειξη της χώρας μας σε κόμβο ιατροτεχνολογικών προϊόντων και προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων.
Η τηλεϊατρική, οι εικονικοί θάλαμοι, η ενσωμάτωση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης είναι ήδη εδώ. Το ΕΒΕΑ, με δράσεις και πρωτοβουλίες προσανατολισμένες στο μέλλον, επιδιώκει να παρέχει στις επιχειρήσεις-μέλη του τα κατάλληλα εργαλεία πληροφορίας και γνώσης για να τα εντάξουν στη στρατηγική και στο μακροπρόθεσμο σχεδιασμό τους, ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα των υπηρεσιών τους και να θωρακιστούν απέναντι στις προκλήσεις του μέλλοντος.
Μελέτες δείχνουν ότι οι επενδύσεις στην Ελλάδα θα πρέπει να αυξάνονται με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 8% έως το 2031, για να φτάσουν στον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Και αυτό γιατί, ενώ οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου πλησιάζουν το 15% του ελληνικού ΑΕΠ, στην Ευρώπη ο μέσος όρος διαμορφώνεται στο 21,9%. Πρόκειται για ένα επενδυτικό κενό που υπολογίζεται κοντά στα 100 δισ. ευρώ και στην ουσία αποτελεί τη «μαύρη τρύπα» της ελληνικής οικονομίας.
Σήμερα στη χώρα μας παρέχονται πολυάριθμα επενδυτικά κίνητρα για όλους τους κλάδους. Ο Αναπτυξιακός Νόμος, ο νόμος για τις Στρατηγικές Επενδύσεις, η υλοποίηση των δράσεων που προβλέπονται στο σχέδιο «Ελλάδα 2.0» μέσω της αξιοποίησης των πόρων του ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ΕΣΠΑ 2021-2027, τα διάφορα φορολογικά κίνητρα, τα επενδυτικά κίνητρα για Κέντρα Παροχής Ενδοομιλικών Υπηρεσιών, καθώς και επενδυτικά κίνητρα για startups.
Βασική προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που θα επηρεάσουν όχι μόνο την οικονομική δραστηριότητα, αλλά και τις νοοτροπίες και τους θεσμούς. Μόνο έτσι θα ανοίξει ένας ενάρετος κύκλος αυξημένων μακροπρόθεσμων επενδύσεων. Η ψηφιακή μετάβαση, η στήριξης της καινοτομίας και η έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη είναι επίσης πεδία τα οποία μπορούν να πυροδοτήσουν σειρά επενδύσεων που στοχεύουν στην αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας. Ήδη υλοποιούνται στην Ελλάδα μεγάλες επενδύσεις από τεχνολογικές εταιρείες παγκόσμιας εμβέλειας, που έχουν τη δυναμική να μετατρέψουν τη χώρα σε διεθνή τεχνολογικό κόμβο.
Εθνικός στόχος πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός φιλικού προς τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα περιβάλλοντος, με έμφαση στην καινοτομία και την πράσινη μετάβαση, με τελικό προορισμό τη βιώσιμη ανάπτυξη για τις επόμενες γενιές.
*Η κα Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου είναι Πρόεδρος Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (EBEA), Πρόεδρος Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών (ΕΕΔΕΓΕ), Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού