Με τους νεκρούς να προσεγγίζουν ολοταχώς τις 5.000 και με την πέμπτη υψηλότερη αναλογία θυμάτων σε ολόκληρο τον κόσμο (πίσω από το Βέλγιο, τη Μεγάλη Βρετανία, την Ισπανία και την Ιταλία), παρότι πρόκειται για χώρα ιδιαίτερα αραιοκατοικημένη και χωρίς τις μεγαλουπόλεις κάποιων από τις υπόλοιπες, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το «πείραμα» της Σουηδίας αρχίζει να λαμβάνει τις διαστάσεις σκανδάλου, καθώς ο αριθμός των νοσηλευόμενων στην εντατική δεν μειώνεται αισθητά, ενώ τα κρούσματα δείχνουν να αυξάνονται!

Διαβάζοντας τις διάφορες προβλέψεις για τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας στην Ελλάδα και στον κόσμο, διαπιστώνει κάποιος δύο πολύ σημαντικά προβλήματα.

Το πρώτο έχει να κάνει με την απουσία «προηγούμενης εμπειρίας» σε σχέση με τα όσα έχουν συμβεί, καθώς η προηγούμενη μεγάλη πανδημία στη Δύση, αυτή της «Ισπανικής Γρίπης», συνέβη προς το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ οι συνέπειές της (που ούτως ή άλλως αφορούσε τις «πολεμικές οικονομίες» μιας άλλης εποχής) δεν έχουν καταγραφεί με τρόπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί «λεπτομερής».

Μέσω και της πανδημίας, για την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες κατηγορούν εδώ και καιρό, εμμέσως ή και αμέσως, ακόμη και με (υπερβολικές έως άστοχες) δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών τους, η διένεξη μεταξύ της κατεστημένης «μόνης υπερδύναμης» και του κύριου ανταγωνιστή της απειλεί πλέον, μέσω και των γεγονότων στο Χονγκ Κονγκ, να πάρει διαστάσεις ενός ψυχρού πολέμου όπως εκείνος που κράτησε δεκαετίες ανάμεσα στις ΗΠΑ και την πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ.

Δεν λείπουν μάλιστα οι γνωστοί αναλυτές που εκτιμούν ότι αυτός ο «ψυχρός πόλεμος» ενδέχεται να οδηγήσει σε ένοπλη σύγκρουση, ενώ άλλοι εκτιμούν ότι αντίθετα με ό,τι συνέβη στον προηγούμενο ψυχρό πόλεμο, αυτή τη φορά οι ΗΠΑ δεν έχουν τη δυνατότητα να επικρατήσουν σε αυτή την αναμέτρηση, κυρίως λόγω των διαφορετικών οικονομικών συσχετισμών.

Για όσους παρατηρούν πώς εξελίχθηκε η πανδημία στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η χώρα μας κατάφερε να πετύχει καλύτερα υγειονομικά αποτελέσματα από τις πιο πολλές χώρες, με εξαίρεση ίσως ορισμένα κράτη της πρώην Ανατολικής Ευρώπης.

Δύο παράγοντες φαίνεται να επέδρασαν καταλυτικά:

Ο ένας αφορά νοοτροπίες και αντιλήψεις σε σχέση με τον ρόλο του κράτους, απέναντι στον πολίτη και στην οικονομία. Τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στη Μεγάλη Βρετανία κυριαρχεί σαφώς μια αντίληψη αγγλοσαξονική, που δίνει τον πρώτο λόγο όχι μόνο στην «αυτοδιάθεση» και την «πρωτοβουλία» του πολίτη, αλλά και στη λειτουργία της οικονομίας με όσο το δυνατόν λιγότερες παρεμβάσεις. Ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι γνωστό ότι το κράτος ως «δίχτυ ασφαλείας» έχει πολύ περιορισμένο ρόλο, ενώ η σχέση της επιχειρηματικότητας με την εργασία είναι εντελώς διαφορετικά δομημένη, με τις απολύσεις να γίνονται ακόμη και μαζικά, με ελάχιστους περιορισμούς.

Όλες οι προβλέψεις για το μέγεθος της οικονομικής ζημίας που θα υποστεί η χώρα από την πανδημία, αριθμητικά μικρή αξία έχουν. Όσο αξιόπιστοι κι αν είναι οι αναλυτές, όσο καλά κι αν είναι τα μοντέλα τους. Διότι οι αστάθμητοι παράγοντες είναι πάρα πολλοί και οι συνθήκες πραγματικά πρωτόγνωρες. Ουδείς μπορεί να ξέρει από τώρα πόσο θα κοστίσει στο ΑΕΠ η πανδημία, διότι δεν ξέρει πώς θα εξελιχθεί η πανδημία, ούτε πώς θα αντιδράσουν οι ανά τον κόσμο καταναλωτές. Όποιος «πέσει μέσα», μάλλον θα είναι απλά ο πιο... τυχερός.