Όταν οι αμερικανοί αναλυτές παρατηρούσαν το δείκτη Nasdaq Composite, λίγες ημέρες μετά το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου δεν ανησυχούσαν. Μπορεί ο τεχνολογικός δείκτης να είχε, στις 21 Σεπτεμβρίου, ”ακουμπήσει” τις 1.387 μονάδες, οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ όμως γνώριζαν ότι αυτή είναι η φυσιολογική αντίδραση κάθε υγιούς αγοράς σε αναλόγου μεγέθους συμβάντα.

Από την εποχή που οι αμερικανοί μπορούσαν ελαφριά τη καρδία να κατηγορήσουν τον… Μπιν Λάντεν για τη χρηματιστηριακή τους δυστοκία, κύλησε ”πολύ νερό στο αυλάκι”. Η αμερικανική κυβέρνηση, που δαπάνησε δισ. δολαρίων για να μπορούν οι επενδυτές να κοιμούνται ήσυχοι, φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται τώρα πως η πραγματική τρομοκρατία των αγορών έχει τους δικούς της κανόνες και όχι αυτούς του θείου Σαμ.

Οι ανακοινώσεις των ρυθμιστικών και ελεγκτικών αρχών των ΗΠΑ για εταιρίες που η διαφάνεια δεν είναι το… δυνατό τους σημείο αυξάνονται γεωμετρικά. Από τις 2 Δεκεμβρίου, ημέρα της ανακοίνωσης της κατάρρευσης της Enron ανακοινώθηκε η έναρξη ερευνών σε 11 εταιρίες: Worldcom, Qwest, Tyco, Imclone, Martha Stewart, Global Crossing, Dynegy, CMS Energy, El Paso, Halliburton και Williams Cos.

Σήμερα, ο δείκτης Nasdaq μετρά, σε διάστημα 12 μηνών, απώλειες της τάξης του 40%. Το ποσοστό είναι ακόμη πιο επώδυνο, αν εξετάσει κανείς την πορεία του ίδιου δείκτη τους προηγούμενους 30 μήνες: - 66,5%! Σύμφωνα με στοιχεία του cbs.market, η τελευταία διετία του δείκτη κόστισε στους επενδυτές περίπου 6 τρισ. δολάρια, ενώ έγκυροι αναλυτές, όπως ο Fred Hickey, εκτιμούν πως δεν θα υπάρξει αλλαγή στο κλίμα, αν οι επενδυτές δεν εκταμιεύσουν ακόμη 2 τρισ. δολ.! Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στο τέλος Μαΐου του 2001, η συνολική αξία της αγοράς Nasdaq ήταν στα 3,152 δισ. δολάρια, ενώ στο τέλος του αντίστοιχου φετινού μήνα το ποσό ήταν στα 2,383 δισ. δολ.

Διαφωτιστική είναι όμως η παρατήρηση της πορείας των επιμέρους δεικτών Nasdaq κατά το τελευταίο έτος, καθώς από τα στοιχεία γίνεται φανερό γιατί στη Wall μιλούν για ”τεχνολογική καθίζηση”. Τις μεγαλύτερες απώλειες εμφανίζει ο Nasdaq telecommunications, με 69,7%, ενώ κατά πόδας ακολουθούν ο Nasdaq biotechnology με ετήσιες απώλειες της τάξης του 58% και ο Nasdaq computer, στο –41,5%. Σημαντική κρίνεται η καθοδική κίνηση του Nasdaq 100 (περιλαμβάνει τις 100 μεγαλύτερες εταιρίες της αγοράς Nasdaq), ο οποίος κατέγραψε απώλειες που ξεπερνούν το 47%

Αντίθετα, οι δείκτες Nasdaq, που άπτονται τομέων της οικονομίας, όπως είναι οι τράπεζες, οι μεταφορές και οι ασφάλειες, εμφανίζονται σαφώς αμυντικοί στο δυσμενές κλίμα. Άνοδο κατά 14% εμφάνισε τους τελευταίους 12 μήνες ο Nasdaq transportation, στον οποίο είναι εισηγμένες εταιρίες που δραστηριοποιούνται στις μεταφορές, ενώ κέρδη 8,57% είχε ο δείκτης με τις ασφαλιστικές εταιρίες και 6,8% ο τραπεζικός. Αρκετές μάλιστα εταιρίες εξ αυτών εμφανίζουν για το 2002 εντυπωσιακά P/E, όπως η Columbia Bancorp (10) και η ασφαλιστική Trenwick (4,4).

Από ανάλογα στοιχεία γίνεται αντιληπτό πως η απαξίωση του ονόματος ”Nasdaq” δεν αφορά το σύνολο της αγοράς, αλλά μόνο τους κλάδους εκείνους που ώθησαν τους περισσότερους να πιστέψουν ότι ανακάλυψαν το… νέο Ελντοράντο.

Το μέλλον για το Nasdaq δεν είναι ευοίωνο, κάτι που πιθανότατα προεξοφλούν οι ”παίκτες” της αγοράς. Ο εκτιμώμενος για το 2002 ρυθμός ανάπτυξης των κερδών ανά μετοχή είναι για όλους τους κλάδους της Nasdaq χαμηλότερος από αυτόν για το 2003. Τη μεγαλύτερη απόκλιση εμφανίζουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες, οι οποίες από το 255,5% το 2002, αναμένεται να προσγειωθούν ανώμαλα στο 38,9% το 2003, ενώ χαρακτηριστική συρρίκνωση θα παρουσιάσει ο ρυθμός ανάπτυξης EPS και του κλάδου hardware (στο 17,3% το 2003, από 24,8 φέτος).

Ο Ralph Acampora της Prudential, εκτιμά ότι, έστω και αν υπάρξει το παραδοσιακό αμερικανικό ”καλοκαιρινό ράλι” μονιμότερες ανοδικές τάσεις δεν είναι δυνατόν να προεξοφληθούν. Κομβικό σημείο, απ’ όπου είναι δυνατόν να ξεκινήσει σταδιακή ανάκαμψη του Nasdaq Composite, είναι οι 1.486 μονάδες, τονίζει ο τεχνικός αναλυτής, ενώ τοποθετεί το σημείο στήριξης στις 1.387 και το σημείο αντίστασης στις 1.567 μονάδες.

”Τα σενάρια για το μέλλον της αμερικανικής αγοράς είναι πολλά. Το πρόβλημα με αυτά είναι ότι οι… σεναριογράφοι έχουν χάσει την αξιοπιστία τους” επισημαίνει σκωπτικά αμερικανός μικροεπενδυτής. Για όσο χρονικό διάστημα τα λογιστικά των εταιριών θα κουβαλούν μια… essence ”δυσωδίας”, δύσκολα ο Nasdaq θα ξαναζήσει τις δόξες των 2000 μονάδων του προηγούμενου αιώνα.

Δημήτρης Γλύστρας