Όταν το 1971 στο Nasdaq ξεκινούσε η διαπραγμάτευση μετοχών, πολλοί λίγοι ίσως θα μπορούσαν να φανταστούν ότι ήδη το 1994 θα ξεπερνούσε το New York Stock Exchange, όσον αφορά στο πλήθος των εταιριών που διαπραγματεύονται στην κάθε μια αγορά, έχοντας στο ενεργητικό του 4.000 περίπου εταιρίες, μεταξύ αυτών την Microsoft και την Intel.

Αυτή τη στιγμή στο Nasdaq διαπραγματεύονται ημερησίως περισσότερες εταιρίες απ’ ό,τι σε κάθε άλλη αμερικανική αγορά. Τα τελευταία πέντε χρόνια ο Nasdaq έχει ξεπεράσει τις υπόλοιπες αμερικανικές αγορές στον αριθμό των δημόσιων εγγραφών, ενώ φιλοξενεί στους δείκτες του εταιρίες-κολοσσούς, σε κλάδους που συμπεριλαμβάνουν την τεχνολογία, τις τηλεπικοινωνίες, το λιανικό εμπόριο, τη βιοτεχνολογία, αλλά και media.

Τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως η Intel και η Microsoft, καθώς και η εταιρία παραγωγής καφέ, Starbucks, η βιοτεχνολογική Amgen και ο όμιλος ειδών πολυτελείας LVMH Moet Hennessy Louis Vuitton, υποδηλώνουν τον ”πλουραλισμό” των εταιριών που περιλαμβάνονται στη λίστα του Nasdaq.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιμέρους κλαδικοί δείκτες του Nasdaq. Επί παραδείγματι, ο Nasdaq Financial-100 περιλαμβάνει 100 από τους μεγαλύτερους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, ενώ ο Nasdaq Bank Index έχει στη λίστα του όλους τους τύπους των τραπεζών και αποταμιευτικών οργανισμών. Ο δείκτης Nasdaq Biotechnology περιλαμβάνει εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των βιο-ιατρικών ερευνών για την ανάπτυξη νέων θεραπειών αντιμετώπισης ασθενειών.

Ωστόσο, το μεγάλο ”ξέσπασμα” της αγοράς του Nasdaq ήρθε στα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’90, παράλληλα με την αντίστοιχη ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας. Μάλιστα, όταν το Μάιο του 2000 ο Nasdaq κατευθυνόταν προς τις 5.000 μονάδες, πολλοί έλεγαν ότι τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει μια πορεία μέχρι και τις 10.000.

Η αύξηση των τιμών στις μετοχές κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90, αλλά και η ραγδαία άνοδος του δείκτη, βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στις προσδοκίες ότι η τεχνολογική επανάσταση θα μετατρέψει την οικονομία σε μια μηχανή αύξησης μεγεθών.

Καθώς το ΑΕΠ της μεγαλύτερης οικονομίας παγκοσμίως αναπτυσσόταν με ρυθμό 5%, χωρίς παράλληλα να δημιουργεί πιέσεις στην ανεργία ή στον πληθωρισμό, όλοι περίμεναν ότι τα εταιρικά κέρδη θα εκτινάσσονταν.

Κάτι τέτοιο ωστόσο δε συνέβη, και ήταν εύλογο η γεωμετρική άνοδος του Nasdaq να έχει και μια αντίστοιχη κατιούσα πορεία. Αυτή τη στιγμή η αμερικανική ηλεκτρονική αγορά διαπραγματεύεται στις 1.400 περίπου μονάδες, ενώ το μέγεθος της χρηματιστηριακής αξίας των εισηγμένων σε αυτήν εταιριών ανέρχεται στα 2,383 τρισ. δολάρια. Αξιοσημείωτο είναι ότι, μόνο στα δύο τελευταία χρόνια, οι επενδυτές έχασαν περί τα 6 τρισ. δολάρια από τις διαπραγματεύσεις στην ηλεκτρονική αγορά.

Τα διδάγματα για επενδυτές και αγορά από την ραγδαία πτώση -όπως και άνοδο- του ”tech heavy” Nasdaq, είναι σαφέστατα πολλά. Ήδη, από το 2001, όταν ο Nasdaq υποχώρησε κάτω από τις 2.000 μονάδες, μεγάλα ονόματα εταιριών εισηγμένων στην ηλεκτρονική αμερικανική αγορά, όπως η Cisco και η Ciena, άρχισαν να ανακοινώνουν απολύσεις υπαλλήλων.

Κοινώς, οι επενδυτές άρχισαν να βλέπουν με ”άλλο μάτι” την επενδυτική τους δραστηριότητα και τοποθέτηση σε συγκεκριμένες μετοχές. Πλέον, πολύ δύσκολα θα αναζητήσουν bargains. Αντί για αυτό, προτίθενται να τοποθετηθούν σε μετοχές τις οποίες θα είναι σε θέση να κρατήσουν ακόμη και μετά από μια κρίση.

Έφη Ευθυμίου