Πού οδηγεί η έρευνα για το «σορτάρισμα» των τραπεζών

Η περίπτωση της τραπεζικής μετοχής επί της οποίας σημειώθηκαν οι λιγότερες παραβάσεις του κανονισμού short selling είναι η πρώτη για την οποία θα ανακοινωθούν πρόστιμα -υψηλά σε κάθε περίπτωση- από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, στα τέλη του τρέχοντος έτους ή το αργότερο τον ερχόμενο Ιανουάριο.

Πράξεις ανοικτών πωλήσεων 150 φυσικών και νομικών προσώπων επί των τεσσάρων συστημικών τραπεζών -σχεδόν εξ ολοκλήρου προερχόμενες από ξένους θεσμικούς επενδυτές- εξετάζει ενδελεχώς η Ε.Κ. τους τελευταίους μήνες προκειμένου να καταλήξει σε ευρήματα και να αποδόσει ευθύνες, όπως αποκάλυψε χθες ο Κώστας Μποτόπουλος.

Το επίμαχο διάστημα κατά το οποίο πραγματοποιήθηκαν οι ύποπτες συναλλαγές είναι λίγες ημέρες πριν και ακόμα λιγότερες μετά την εισαγωγή στο Χ.Α. των νέων μετοχών που προέκυψαν από τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών, την περασμένη άνοιξη.

Όλες οι εξεταζόμενες περιπτώσεις αφορούν ανοικτές πωλήσεις που διενεργήθηκαν ενώ οι επενδυτές δεν κατείχαν τους τίτλους, αλλά και δεν τους απέκτησαν στη συνέχεια εγκαίρως ακολουθώντας την προβλεπόμενη διαδικασία.

Όπως χαρακτηριστικά τόνισε χθες ο πρόεδρος της Ε.Κ. Κ. Μποτόπουλος, οι επίμαχες συναλλαγές δεν αφορούν μόνο «naked» (γυμνές) ανοικτές πωλήσεις, αλλά και σειρά άλλων μη νόμιμων διαδικασιών. Ο ίδιος ξεκαθάρισε πως πρόκειται για εντός συστήματος και όχι για over the counter (εξωχρηματιστηριακές) συναλλαγές.

Τα προβλεπόμενα για τέτοιου είδους κυρώσεις πρόστιμα φθάνουν τα 50 εκατ. ευρώ και ο πρόεδρος της Ε.Κ. έδωσε χθες στίγμα των διαθέσεων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς τονίζοντας πως ακόμα και για την πρώτη -και λιγότερο παραβατική- περίπτωση θα επιβληθούν υψηλότατες κυρώσεις.

Αναφερόμενος συνολικά στο μέγεθος του προβλήματος, ο κ. Μποτόπουλος σημειώνει στο Euro2day.gr: «Πρόκειται συνολικά για συναλλαγές πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Τα στοιχεία που συλλέγουμε προέρχονται είτε απευθείας από τα εγχώρια μέλη του Χ.Α., είτε από τα remote members. Η δεύτερη περίπτωση εξηγεί και τον χρόνο που απαιτείται προκειμένου να φτάσουμε στον τελικό επενδυτή, δεδομένης της ύπαρξης omnibus accounts».

Στις αρχές του προηγούμενου Μαΐου και ενώ είχε ήδη ολοκληρωθεί η εισαγωγή των νέων μετοχών δύο εκ των τεσσάρων τραπεζών, υπήρξε η πρώτη επίσημη αντίδραση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς η οποία είχε προαναγγείλει ενδελεχή έλεγχο όλων των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν πριν από την εισαγωγή των νέων μετοχών των τραπεζικών ιδρυμάτων.

Τότε, η εποπτική αρχή έκανε λόγο για «ιδιαίτερα υψηλούς όγκους συναλλαγών οι οποίοι μας καθιστούν σε απόλυτη επιφυλακή και επιβάλλουν στενή παρακολούθηση της συναλλακτικής δραστηριότητας».

Δύο μέρες μετά, ο ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε την παραίτηση του τότε υπουργού Οικονομικών Γ. Στουρνάρα, τονίζοντας πως ο υπουργός διαψεύστηκε από την Ε.Κ. για το θέμα της υποτιμητικής κερδοσκοπiας σε Εθνική και Eurobank.

«Το short selling δεν αποτελεί αφ' εαυτού παράνομη δραστηριότητα. Δεν επηρέασαν την τιμή της μετοχή οι λίγες συναλλαγές που εξετάζονται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Ο ΣΥΡΙΖΑ πάλι δεν καταλαβαίνει ή προσποιείται ότι δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει. Με λίγα λόγια και απλά: Αν κάποιοι επιχείρησαν να σορτάρουν τη μετοχή της ΕΤΕ χωρίς να είναι καλυμμένοι και μετά έτρεχαν να αγοράσουν όσο-όσο και τους έπιασε η Επιτροπή, επιβεβαιώνουν απολύτως την ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών», ήταν η απάντηση του ΥΠΟΙΚ στην ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ.

Κι αν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είναι απολύτως φειδωλή όσον αφορά τα πρώτα ευρήματα παραβατικότητας, οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους και διευκολύνουν ενδεχομένως την εξαγωγή πρώτων συμπερασμάτων:

Alpha Bank: Τέσσερις ημέρες πριν από την εισαγωγή των νέων μετοχών στο Χρηματιστήριο (31/3), ο τίτλος έκλεισε στο 0,715 ευρώ σημειώνοντας άνοδο 13,31% με μέσο ημερήσιο όγκο συναλλαγών από την ημέρα ανακοίνωσης της ΑΜΚ έως τότε, 25.280.823 τεμάχια.

Την παραμονή της εισαγωγής των νέων τίτλων (3/4) κλείσιμο στο 0,729 ευρώ (+15,53%) και μέσος όγκος των ημερών αυτών (1-3/4) 60.394.425 τεμάχια. Στις 4 Απριλίου πραγματοποιήθηκε το ντεμπούτο των νέων μετοχών προς διαπραγμάτευση. Στο τέλος της συνεδρίασης, η μετοχή της Alpha βρισκόταν στο 0,720 ευρώ (-1,23%) με όγκο συναλλαγών 95.330.531 τεμάχια.

Τράπεζα Πειραιώς: Tέσσερις ημέρες πριν από την πρεμιέρα διαπραγμάτευσης των νέων τίτλων (10/4) , η μετοχή κλείνει στο 1,860 ευρώ (+21,57%) με μέσο όγκο από την ημέρα ανακοίνωσης της ΑΜΚ έως τότε 13.692.792 τεμάχια. Την παραμονή εισαγωγής των νέων τίτλων η 15η Απριλίου με κλείσιμο στο 1,790 ευρώ (+16,99%) και μέσο όγκο του τελευταίου τετραημέρου 26.722.157 τμχ. Στις 16 Απριλίου, η μετοχή της τράπεζας έκλεισε στο 1,750 ευρώ με συνολικό όγκο 165.470.815 τμχ.

Εurobank: Στο Τ-4 της εισαγωγής των νέων μετοχών (2/5) ο τίτλος κλείνει στο 0,483 ευρώ με μέσο όγκο από την ημέρα ανακοίνωσης της ΑΜΚ έως τότε 4.777.163 τεμάχια. Την παραμονή εισαγωγής των νέων μετοχών (8/5): κλείσιμο στο 0,366 ευρώ (-33,82%) και μέσος όγκος συναλλαγών τελευταίου τετραημέρου 95.205.695 τεμάχια. Εισαγωγή νέων τίτλων την επόμενη ημέρα και στατιστικά εκείνης της συνεδρίασης: κλείσιμο στο 0,351 ευρώ (-4,1%) και ημερήσιος όγκος 491.045.090 τεμάχια!

Εθνική Τράπεζα: Τέσσερις ημέρες πριν από την εισαγωγή των νέων τίτλων (14/5) κλείσιμο με πτώση 37,14% στα 2,420 ευρώ, μέσος όγκος στο διάστημα από την ανακοίνωση περί ΑΜΚ έως εκείνη την ημέρα 3.616.408 τεμάχια. Παραμονή εισαγωγής νέων τίτλων: κλείσιμο της μετοχής στα 2,110 ευρώ (-45,19%), μέσος όγκος συναλλαγών τελευταίου τετραημέρου 65.301.277 τεμάχια.

Την ημέρα εκείνη πραγματοποιήθηκαν την τελευταία ώρα της συνεδρίασης του Χ.Α. περισσότερα των 100 πακέτα σε τιμές από 2,41 έως και 2,49 ευρώ (premium από 14,2% έως και 18%), τα οποία αφορούσαν συνολικά 5,77 εκατομμύρια τεμάχια. Η συνολικά αξία δηλαδή ήταν περί τα 14 εκατ. ευρώ.

Πληροφορίες ανέφεραν τότε πως αυτό οφείλετο στο γεγονός ότι επενδυτές είχαν βρεθεί χωρίς τους τίτλους που είχαν πωλήσει short το προηγούμενο διάστημα και αναγκάστηκαν να αγοράσουν μετοχές σε πολύ υψηλότερη τιμή για να κλείσουν τη θέση τους...