Επιδοτήσεις: Ολα όσα πρέπει να ξέρετε για «Εξοικονομώ» και αντλίες θερμότητας

Στη πρίζα μπαίνει από τη Δευτέρα το πρόγραμμα «Αλλάζω σύστημα θέρμανσης και θερμοσίφωνα», που μαζί με το νέο «Εξοικονομώ» που έκανε πρεμιέρα μέσα στην εβδομάδα αναμένεται να ρίξουν στην οικοδομή συνολικά κεφάλαια άνω του 1 δισ. ευρώ μέσα στους επόμενους μήνες.

Στο πρώτο, το μπάτζετ είναι 223 εκατ. ευρώ και τα ποσοστά επιδότησης φτάνουν το 50% για τη κάθε επένδυση και στο δεύτερο ο προυπολογισμός ανέρχεται στα 434 εκατ ευρώ, με ποσοστά ενίσχυσης από 50% μέχρι και 100%, ανάλογα με τη περίπτωση.

Κρίνοντας από το τεράστιο ενδιαφέρον που έχει ήδη εκδηλωθεί, τις σφιχτές προθεσμίες υλοποίησης και το γεγονός ότι τα προγράμματα θα μείνουν ανοικτά μέχρι τα τέλη Μαρτίου, είναι βέβαιο ότι θα ενεργοποιηθούν πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια, αλλά και ότι θα υποβληθούν πολλές χιλιάδες αιτήσεων, πολύ περισσότερες απ’ όσες θα καταστεί εφικτό να καλυφθούν, όπως εκτίμησε χθες και η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου.

Στη περίπτωση του «Εξοικονομώ», για το οποίο η πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων άνοιξε τη Τετάρτη, ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός διαμορφώνεται στα 35.000 ευρώ, και οι εργασίες αφορούν από αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση θερμομόνωσης και αναβάθμιση συστημάτων ψύξης - θέρμανσης μέχρι την τοποθέτηση συστήματος ζεστού νερού με χρήση ΑΠΕ και την εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης.

Ταυτόχρονα επιδοτούνται κατά 100% τα κόστη διενέργειας των δυο ενεργειακών επιθεωρήσεων (πριν και μετά τις παρεμβάσεις), με μέγιστο επιλέξιμο ποσό τα 440 ευρώ. Η προϋπόθεση είναι να εξασφαλίζεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%.


Οσο για τις εισοδηματικές κατηγορίες είναι δύο. Η πρώτη για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό εισόδημα ίσο ή μικρότερο των 10.000 ευρώ, και η δεύτερη για ατομικό εισόδημα άνω των 5.000 ευρώ και οικογενειακό πάνω από 10.000 ευρώ.

Τα ποσοστά επιδότησης διαμορφώνονται ανάλογα με την εισοδηματική κατηγορία του ωφελούμενου, καθώς και την ένταξή του σε κάποιες από τις τρεις ειδικές κατηγορίες που καθιερώνει για πρώτη φορά το πρόγραμμα: Τους πληγέντες των φυσικών καταστροφών στη Θεσσαλία και τους σεισμόπληκτους στο Αρκαλοχώρι Κρήτης, τις οικογένειες με μέλος ή μέλη ΑμεΑ και τις οικογένειες με τέσσερα παιδιά.



Σε καθεμία από τις τρεις αυτές ειδικές κατηγορίες προβλέπονται ξεχωριστοί προϋπολογισμοί και υψηλότερα ποσοστά ενισχύσεων, τα οποία για τους πληγέντες της Θεσσαλίας και τους σεισμόπληκτους στο Αρκαλοχώρι φτάνουν ακόμη και το 100%, εφόσον ανήκουν στη χαμηλή εισοδηματική κατηγορία, όπως δείχνει ο παραπάνω πίνακας. Σε όλους τους υπόλοιπους ωφελούμενους της παραπάνω εισοδηματικής κατηγορίας, η επιχορήγηση φτάνει το 95%.

Στη περίπτωση της δεύτερης και υψηλότερης εισοδηματικής κατηγορίας, τα ποσοστά επιχορήγησης διαμορφώνονται σε οικογένειες με μέλη ΑμεΑ, καθώς επίσης για τους πληγέντες Θεσσαλίας και τους σεισμόπληκτους Αρκαλοχωρίου στο 80%, για οικογένειες με τέσσερα παιδιά στο 65%, ενώ για όλους τους λοιπούς ωφελούμενους κινούνται στο 50%.

Κριτήριο οι βαθμοημέρες θέρμανσης

Σημαντική αλλαγή σε σχέση με τα προηγούμενα προγράμματα είναι ότι στο εξής η αξιολόγηση των προτάσεων θα γίνεται με βασικό κριτήριο τις βαθμοημέρες θέρμανσης και με προτεραιοποίηση τις ψυχρότερες περιοχές. Ενα μοντέλο παρόμοιο με εκείνο που εφαρμόζεται και για το επίδομα θέρμανσης.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι αιτήματα που αφορούν περιοχές με χαμηλότερες θερμοκρασίες λόγω γεωγραφικής θέσης (π.χ. Β. Ελλάδα) θα επιδοτούνται περισσότερο και θα έχουν προτεραιότητα στο νέο πρόγραμμα, όπως έχει επανειλημμένα δηλώσει ο αρμόδιος υπουργός Θ. Σκυλακάκης, εφόσον φυσικά πληρούν και τα υπόλοιπα κριτήρια.

Επιλέξιμα κτίρια

Τα επιλέξιμα κτίρια είναι οι υφιστάμενες μονοκατοικίες ή τα υφιστάμενα διαμερίσματα με χρήση κύριας κατοικίας που έχουν καταταγεί σε ενεργειακή κλάση χαμηλότερη ή ίση της Γ σύμφωνα με το πρώτο Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης και τα οποία, μετά τις παρεμβάσεις, θα πρέπει να αναβαθμίζουν την ενεργειακή τους κλάση κατά τουλάχιστον τρεις κατηγορίες.

Καμία ωστόσο δαπάνη δεν θα πρέπει να έχει λάβει ενίσχυση από άλλο χρηματοδοτικό μέσο ή άλλα ευρωπαϊκά ή εθνικά προγράμματα, όπως για παράδειγμα το «Ανακυκλώνω-Αλλάζω θερμοσίφωνα» ή το «Ανακυκλώνω-Αλλάζω συσκευή». Σε περίπτωση όπου μια οποιαδήποτε παρέμβαση έχει χρηματοδοτηθεί δύο φορές, η επιδότηση ακυρώνεται.

Τι ισχύει για αντλίες θερμότητας, θερμοσίφωνες

Στη περίπτωση του «Αλλάζω σύστημα θέρμανσης και θερμοσίφωνα», η πλατφόρμα υποβολής των αιτήσεων ανοίγει τη Δευτέρα και η καινοτομία του αφορά την επιδότηση και αντλιών θερμότητας, συμπεριλαμβανομένων της εξωτερικής μονάδας, του fan coil, των σωληνώσεων, κ.ό.κ.

Στους ηλιακούς θερμοσίφωνες (Κατηγορία Α) προβλέπονται εισοδηματικά κριτήρια τα οποία είναι δύο κατηγοριών: Το πρώτο για ατομικό εισόδημα κάτω των 5.000 ευρώ και οικογενειακό κάτω των 10.000 ευρώ (κριτήριο 1) και το δεύτερο ατομικό εισόδημα άνω των 5.000 ευρώ και οικογενειακό άνω των 10.000 ευρώ (κριτήριο 2).

Τα ποσοστά επιδότησης

Στους θερμοσίφωνες το ποσοστό επιδότησης ανέρχεται στο 50% και φτάνει το 60% για τα νοικοκυριά που ανήκουν στην χαμηλή εισοδηματική κατηγορία, (οικογενειακό εισόδημα έως 10.000 ευρώ ή ατομικό έως 5.000 ευρώ). Στη δε, αγορά αντλίας θερμότητας, η ενίσχυση φτάνει το 50% (και αφορά τόσο τον εξοπλισμό, όσο και τις υπηρεσίες). 

Στην χαμηλή εισοδηματική κατηγορία, η μέγιστη αξία (προ ΦΠΑ) των επιταγών που θα παίρνουν οι δικαιούχοι (vouchers) είναι 840 ευρώ για τον νέο ηλιακό θερμοσίφωνα και 180 ευρώ για τις υπηρεσίες. Στην υψηλότερη κατηγορία, τα ποσοστά πέφτουν αντίστοιχα στα 600 και 100 ευρώ.

Στον αντίποδα, για τις αντλίες θερμότητας (Κατηγορία Β) δεν προβλέπονται εισοδηματικά κριτήρια και η επιδότηση φτάνει τα 5.000 ευρώ για τον εξοπλισμό και τα 1.000 ευρώ για τις υπηρεσίες. Ο ΦΠΑ είναι επιλέξιμος και προστίθεται διακριτά βάσει του ΦΠΑ της κάθε περιοχής στην οποία εμπίπτει ο προμηθευτής που θα διενεργεί τη συναλλαγή.

Τα παραδείγματα

Αν κάποιος ενδιαφέρεται για ηλιακό θερμοσίφωνα και ανήκει στη χαμηλή εισοδηματική κατηγορία, με ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό μέχρι 10.000 ευρώ, η μέγιστη επιχορήγηση θα αφορά ποσό μέχρι 1.041,60 ευρώ. Τα 840 ευρώ αφορούν το θερμοσίφωνα (Πίνακας 3) και τα 201,60 ευρώ τον ΦΠΑ 24%. Αντίστοιχα κάποιος που ανήκει στην υψηλότερη εισοδηματική κατηγορία θα επιδοτηθεί κατά μέγιστο με 744 ευρώ. Τα 600 ευρώ αφορούν το θερμοσίφωνα και τα 144 ευρώ τον ΦΠΑ.

Αν κάποιος ενδιαφέρεται για αντλία θερμότητας επιδοτείται τόσο για τον εξοπλισμό, όσο και για τις συμπληρωματικές εργασίες τοποθέτησης. Η μέγιστη επιχορήγηση μπορεί να φτάσει τα 7.440 ευρώ. Εν προκειμένω τα 5.000 ευρώ αφορούν την αντλία, τα 1.200 ευρώ (Πίνακας 4) το ΦΠΑ (24%), τα 1.000 ευρώ τις υπηρεσίες και τα 240 ευρώ τον ΦΠΑ που τις βαρύνει.

Τι εξοπλισμός επιδοτείται

Στη περίπτωση των θερμοσιφώνων επιδοτούνται εξοπλισμοί καινούργιοι, πιστοποιημένοι (CE) και με διετή εργοστασιακή εγγύηση. Στη περίπτωση των ηλιακών θερμοσιφώνων για να είναι επιλέξιμοι θα πρέπει να είναι ενεργειακής κλάσης Α, Β και C, με χωρητικότητα 110 λίτρα ζεστού νερού και με τεχνική υποστήριξη στην Ελλάδα.

Αναφορικά με τις αντλίες θερμότητας πρέπει να είναι ενεργειακής κλάσης (στο επίπεδο των 55 βαθμών) Α+ ή καλύτερη. Όσον αφορά στην τεχνολογία οι αντλίες θα μπορεί να είναι αέρα-νερού, γεωθερμικές, πολυδιαιρούμενα συστήματα (απλού τύπου, VRV/VRF). 

Γιατί θα δίνονται δύο επιταγές

Το πρόγραμμα προβλέπει ότι όσοι ενταχθούν στο πρόγραμμα θα παίρνουν επιδότηση μέσω δύο επιταγών (vouchers). Τη μία για τον εξοπλισμό και την άλλη για τις υπηρεσίες. Τις επιταγές αυτές θα εξαργυρώνουν στον προμηθευτή της επιλογής τους, ο οποίος θα τους αφαιρεί την επιδότηση από τη τελική χρέωση. Οι προμηθευτές θα εισπράττουν την αξία της επιταγής από το φορέα πληρωμών του προγράμματος.

Το πολύ εντός δύο μηνών από την έκδοση της επιταγής, ο ωφελούμενος θα πρέπει να την εξαργυρώσει. Εάν μια επιταγή μετά το πέρας του διμήνου παραμένει δεσμευμένη από τον προμηθευτή, η προθεσμία για την αγορά παρατείνεται κατά 15 ημέρες. Σε κάθε περίπτωση, η τελική ημερομηνία εξαργύρωσης μιας επιταγής είναι η 23η Σεπτεμβρίου 2025.

Πως προκύπτει η τελική λίστα

Η κάθε αίτηση θα παίρνει μια συνολική βαθμολογία, η οποία προκύπτει από τις επιμέρους βαθμολογίες των κριτηρίων αξιολόγησης. Ο ενδιαφερόμενος θα ενημερώνεται άμεσα μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην οποία υπέβαλε το αίτημα του.

Το επόμενο βήμα αφορά τη διαδικασία κατάρτισης του Προσωρινού Πίνακα Κατάταξης για όσες αιτήσεις έχουν υποβληθεί επιτυχώς και βαθμολογηθεί. Επιλέγονται οι προς ένταξη μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος και στην περίπτωση που εξαντληθεί ο διαθέσιμος προυπολογισμός, οι πλεονάζουσες εντάσσονται στον πίνακα επιλαχουσών αιτήσεων.

Σε περίπτωση που η βαθμολογία μεταξύ δύο ή περισσότερων αιτήσεων είναι ίδια σε όλα τα κριτήρια, λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος υποβολής της αίτησης (προγενέστερες αιτήσεις προηγούνται). Οι ενδιαφερόμενοι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν ενστάσεις εντός 7 ημερών από την επομένη της ανακοίνωσης των προσωρινών αποτελεσμάτων. Τα αποτελέσματα της οριστικής κατάταξης επικυρώνονται με σχετική απόφαση του φορέα υλοποίησης και κοινοποιούνται στον δικτυακό τόπο του προγράμματος, με παράλληλη ενημέρωση του συνόλου των αιτούντων. Τότε, οι τελικοί δικαιούχοι μπορούν να προχωρήσουν στην έκδοση των αντίστοιχων επιταγών (vouchers).

* Δείτε τους οδηγούς στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.