Από Δευτέρα (και) χρηματιστηριακά Οκτώβριος, ένας μήνας που παραδοσιακά είναι αρνητικός για τις χρηματιστηριακές αγορές. Με...προίκα έναν Κόκκινο Σεπτέμβριο, με απώλειες 22% για τις τράπεζες, σύμφωνα με τη μέτρηση του Θανάση Σταυρόπουλου, η πρώτη εβδομάδα του μήνα θα ξεκινήσει με το επιπλέον μειονέκτημα για τους αγοραστές το πτωτικό σερί των πέντε συνεχόμενων εβδομάδων.
Εμφανής η κλίση στο ΧΑ για περισσότερο από ένα μήνα και όπως σημειώναμε στο "απολογιστικό" σχόλιο μας για τον Αύγουστο η εικόνα πιθανότατα δεν θα ήταν θετική εάν η δεικτοβαρής Coca Cola δεν υπεραπέδιδε "γράφοντας" διψήφιο ποσοστό εκείνη την περίοδο.
Πρακτικά η υποχώρηση της αγοράς έχει αρχίσει από τα μέσα Ιουλίου, με πρώτον τον τραπεζικό κλάδο, με αφετηρία την "κορυφή" των 1.146,11 μονάδων (στις 14 Ιουλίου). Αρχικά διακριτική, στη συνέχεια πιο εμφανής και στην τελευταία φάση της με επιθετικά χαρακτηριστικά η διόρθωση- βασικά- του τραπεζικού κλάδου, η άτακτη υποχώρηση του Σεπτεμβρίου και οι αναταράξεις στο διάστημα 14-19/9 και 25-27/9 οπότε και συντελέστηκε η μεγαλύτερη "αλλαγή θέσεων/χεριών" στις τράπεζες τα τελευταία χρόνια.
Ενδεικτικά τα στοιχεία των συναλλαγών στον κλάδο-κλειδί, τον τραπεζικό, στο διάστημα των τελευταίων 19 συνεδριάσεων (μέχρι και την συνεδρίαση της Πέμπτης). Συναλλακτικός τζίρος 868 εκατ. ευρώ, με συνέπεια να αλλάξουν χέρια το 6,9% των μετοχών της Eurobank, το 9,3% της Εθνικής, το 11,4% της Alpha Bank και το 13,9% της Πειραιώς.
Επίσης, όπως αναφέραμε στα σχόλια μας της Πέμπτης ισχυρότατες εντολές πώλησης ήρθαν από πελάτες της J P Morgan, ενώ νέοι παίκτες μπήκαν με τα χρώματα της Morgan Stanley. Παρεμπιπτόντως η Morgan Stanley ήταν ο μόνος ξένος οίκος που στην τελευταία... βύθιση των τραπεζικών μετοχών βγήκε με αναλύσεις της δύο φορές (και μάλιστα συνεχόμενα) να υπεραμυνθεί του κλάδου, να τον αποτιμήσει υπέρ πουλημένο και να κρατήσει θετική στάση. Αυτά αναφέρονται ως ενδεικτικά (και υποστηρικτικά) της εκτίμησης μας πως η μεγάλη διόρθωση στις τράπεζες ούτε τυχαία ήταν, ούτε "αθώα" με τις συνέπειες να φαίνονται σε ορίζοντα χρόνου. Αυτά προς το παρόν...
Μία άλλη παράμετρος "μετρά" τα δισ. που έχουν "γίνει καπνός" από τις τράπεζες και συγκεκριμένα με βάση την τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία των 4 συστημικών ομίλων υπολείπονται κατά 40,3 δισ σε σύγκριση με τα 48,5 δισ. που αντλήθηκαν από τους τρεις κύκλους ανακεφαλαιοποίησης, εκ των οποίων το ΤΧΣ κάλυψε το 59,4% (28,8 δισ. μαζί με τα Cocos της Πειραιώς) αλλά κατέχει το μόλις 21% στο τραπεζικό σύστημα, πάντα με όρους χρηματιστηριακής αξίας.
Οι ιδιώτες και οι ομολογιούχοι εισέφεραν 40,6% (19,7 δισ.) αλλά ελέγχουν το 79% στις τράπεζες. Με το 9% στα ελληνικά χέρια και το 70% στα ξένα. Κατανοητά, νομίζω, αυτά τα ολίγα στοιχεία για να έχουμε πληρέστερη εικόνα του τι εξελίσσεται στον κλάδο και τι προοιωνίζονται για τη συνέχεια.
Συνεπώς η συνέχεια στο ΧΑ θα κριθεί εν πολλοίς από το τι θα παιχτεί στον κλάδο, με τη... μοίρα του να καθορίζεται από τα πανίσχυρα ξένα χέρια (κυρίως αμερικανικά) και την παρουσία και τα παρεμβατικά περιθώρια του ελληνικού παράγοντα ελάχιστα, για να μην πω σχεδόν μηδενικά.
Από την πορεία του τραπεζικού κλάδου θα εξαρτηθεί η συνολικότερη εικόνα της αγοράς, καθώς από τα μέσα Ιουλίου μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου γίνονται όλο και πιο εμφανείς οι ανακατατάξεις που συντελούνται και στο μη τραπεζικό μέρος του χρηματιστηρίου. Με την σταδιακή ανάδειξη των παικτών της "επόμενης ημέρας", την εξασθένηση παραδοσιακών δυνάμεων, την ανάδυση νέων μικρότερων εισηγμένων.
Το αρνητικό για τους αγοραστές, για τον Οκτώβριο που ξεκινά από τις 755,61 για τον ΓΔ, από τις 804,26 για τον ΔΤΡ και από τις 1.980,64 για τον FTSE25 το γεγονός πως το ΧΑ υποχωρεί, με τις τράπεζες να διορθώνουν σε μία περίοδο ανοδική (ή σταθεροποιητική) για τα ξένα χρηματιστήρια, με όγδοο κερδοφόρο τρίμηνο για DJIA και S&P, την ώρα που η Morgan Stanley βλέπει bear market για το 2018.
Συνεκτιμώντας το ότι τον Σεπτέμβριο "έκλεισαν" θέσεις αρκετά funds, κλειδώθηκαν τα bonus για το 2017 η συνέχεια δεν αποκλείεται να μας επιφυλάσσει αλλαγή κατεύθυνσης. Εύλογο το ερώτημα τι θα γίνει στο ΧΑ όποτε εξελιχθεί μία (νομοτελειακά αναπόφευκτη) σημαντική υποχώρηση στα ξένα χρηματιστήρια, ένα φερ' ειπείν 5% στην Wall Street. Πως θα αντιδράσουν οι επενδυτές και τα funds που έχουν χτίσει θέσεις στα blue chips σε ένα σημαντικό "γύρισμα" των αγορών;
Ούτως ή άλλως το τελευταίο 3μηνο προμηνύεται ευμετάβλητο για την Ευρώπη, αφ΄ ενός λόγω των εξελίξεων στην Γερμανία (μένει να φανεί ο χρόνος σχηματισμού της νέας κυβέρνησης και η σύνθεση της) αφ΄ ετέρου με αφορμή ανατροπές σε τοπικό επίπεδο.
Να δούμε εάν και κατά πόσον θα μπορούσε να επηρεάσει το...καταλανικό μέτωπο, η οξυνόμενη διαμάχη Βαρκελώνης- Μαδρίτης (σ.σ. η Ισπανία είναι το 4ο ΑΕΠ της Ε.Ε), συν τω χρόνω η είσοδος της Ιταλίας σε προεκλογική περίοδο (την άνοιξη του 2018 οι εκλογές, η Ιταλία είναι το 3ο ΑΕΠ της Ε.Ε) αλλά και η ενδεχόμενη αδυναμία της κυβέρνησης Μακρόν να εξισορροπήσει όπως θέλει τον ετεροβαρή άξονα Παρισιού- Βερολίνου (η Γαλλία είναι το 2ο ΑΕΠ της Ε.Ε).
Και σε αυτά να συνυπολογισθούν τα επί μέρους, όπως για παράδειγμα η υποβάθμιση της Deutsche Bank (του αξιόχρεου) από τον οίκο Fitch, σε μόλις τρεις βαθμίδες από την κατηγορία...junk. Μόλις 3 πόντους πάνω από τα... σκουπίδια η τραπεζική ναυαρχίδα της Γερμανίας και μένει να φανεί εάν η "ρουκέτα" του οίκου θα έχει συνέχεια από τους έτερους 2 των big 3 των οίκων αξιολόγησης.
Τον Οκτώβριο θα "εμβαθύνει" η διαδικασία της τρίτης αξιολόγησης, με τον Στέφανο Κοτζαμάνη να αναφέρεται στις εύθραυστες ισορροπίες στο δρόμο για την ανάκαμψη. Δείγμα γραφής για την κυβέρνηση η κατάθεση την Δευτέρα του προσχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2018, που απ΄ ότι διαβάζουμε σχετικά στον ιδιωτικό τομέα το "ποντάρισμα" για την ανάπτυξη του 2018. Τώρα, ένα ερώτημα είναι, με τόσο ασφυκτικό φορο-περιβάλλον πως μπορεί η κυβέρνηση να είναι αισιόδοξη για την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων (και όταν η ίδια οφείλει εκπρόθεσμα σχεδόν 6 δισ.) πως θα λυθεί αυτή η δύσκολη εξίσωση αλλά ελπίζουμε να καταλάβουμε πως το εννοούν.
Από την πορεία της αξιολόγησης, από τα...ψιλά γράμματα της συμφωνίας (;) ΔΝΤ- Ευρώπης για τις ελληνικές τράπεζες, από το crash test στα έσοδα Σεπτεμβρίου (και 9μηνου) και τις επί μέρους λεπτομέρειες θα κριθεί η συνέχεια.
Αρχής γενόμενης από την Δευτέρα, οπότε θα έχουμε μία εικόνα για την στάση που θα τηρήσουν τα funds, κυρίως στον τραπεζικό κλάδο. Αμεση επαναφορά του ΔΤΡ πάνω από το υψηλό της Παρασκευής (837,28) θα ενίσχυε το ενδεχόμενο περαιτέρω ανοδικής διόρθωσης του κλάδου με ορίζοντα την περιοχή των 900 μονάδων (66% της προηγηθείσας κίνησης). Ενδεχόμενη υποχώρηση χαμηλότερα των 790 θα ενεργοποιούσε νέες θέσεις short σε... βάθος 710-700 μονάδων (τα ενδοσυνεδριακά χαμηλά στις 26-27/9, διπλός πυθμένας; ), πιθανότατα παρασύροντας και κάποια από τα blue chips.
Σημειωτέον, πως με βάση το κλείσιμο της Παρασκευής μηνιαίο long σήμα από τις 21 μη τραπεζικές του ftse25
έχουν μόλις οι Coca Cola (0,07%), Lamde Development (2,71%), Motor Oil (8,66%), ΟΛΠ (0,63%) και Sarantis
(3,25%). Επίσης μετοχές των Αεροπορία Αιγαίου, ΓΕΚ/Τέρνα, Jumbo, Μυτιληναίου και Fourlis έχουν σημαντικές πιθανότητες επαναφοράς σε long φορά.
Για την εικόνα της αγοράς Απόστολος Μάνθος και Μάνος Χατζηδάκης αποτιμούν την κατάσταση και "μετρούν" τη συνέχεια. Σύμφωνα με τον Μάνο Χατζηδάκη (επικεφαλής ανάλυσης ΒΕΤΑ χρηματιστηριακής) προβάδισμα για την προσεχή εβδομάδα έχει το σενάριο της συνέχισης της τεχνικής αντίδρασης που ξεκίνησε από τα χαμηλά των 725 μονάδων. Ενδεχόμενη αναίρεση αυτού του σεναρίου με κλείσιμο του ΓΔ κάτω από τον ΚΜΟ 200 ημερών θα άλλαζε άρδην τα δεδομένα επανατοποθετώντας το νέο στήριξης στις 700 μονάδες.
Για να δούμε... και Καλό Μήνα, σήμερα Κυριακή.