* Οι αναλυτικοί πίνακες με τα κέρδη των εισηγμένων στο εννεάμηνο αλλά και η πορεία των μεγεθών στα εννεάμηνα από το 2005 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

Tα αποτελέσματα του τρίτου τριμήνου των εισηγμένων εταιρειών επιβεβαίωσαν με τον πλέον σαφή τρόπο την επιδείνωση της ελληνικής οικονομίας.

Ισχυροί όμιλοι είδαν τα κέρδη τους να εξανεμίζονται, την ίδια ώρα όπου για αρκετές άλλες επιχειρήσεις έχει... χτυπήσει ηχηρό καμπανάκι εν όψει του 2011, που αναμένεται πολύ πιο δύσκολο, τουλάχιστον μέχρι και το προσεχές καλοκαίρι.

Η οικονομική κρίση, ωστόσο, δεν πλήττει στον ίδιο βαθμό ούτε όλους τους κλάδους ούτε όλες τις εταιρείες κάθε κλάδου. Κι αυτό δίνει τη δυνατότητα στους χρηματιστηριακούς επενδυτές να ποντάρουν σε ένα επικερδές stock picking.

Άλλωστε, όπως έχει φανεί μέχρι σήμερα, ο Γενικός Δείκτης πολύ λίγα πράγματα δείχνει: τη στιγμή όπου πολλές μετοχές υποχρεώνονται σε βαρύτατες απώλειες, κάποιες άλλες είναι σε θέση να προσφέρουν ακόμη και σημαντικά κέρδη.

Στα αποτελέσματα εννεαμήνου των εισηγμένων εταιρειών αποτυπώνεται καθαρά η γενικότερη πορεία της ελληνικής οικονομίας, το ότι δηλαδή έπειτα από ένα μέτριο πρώτο τρίμηνο ακολούθησε ένα χειρότερο δεύτερο και ένα ακόμη πιο κακό τρίτο.

Το γεγονός, βέβαια, ότι ορισμένοι θεώρησαν πως τα αποτελέσματα δεν ήταν τόσο άσχημα οφείλεται κυρίως στους παρακάτω λόγους:

1. Η έκτακτη φορολογική εισφορά επιβάρυνε τα μεγέθη του δεύτερου τριμήνου, οπότε για πάρα πολλές εταιρείες η «κάτω γραμμή» του τρίτου τριμήνου ήταν καλύτερη.

2. Μετά το ψυχολογικό σοκ που υπέστη το επενδυτικό κοινό με τα αποτελέσματα του εξαμήνου, άρχισε να προσαρμόζει τις προσδοκίες του σε πολύ χαμηλά νούμερα, ή για την ακρίβεια να θεωρεί επιτυχία μια επίδοση που απλώς ξεκινάει από «συν», όταν συνοδεύεται από ισχυρό ισολογισμό.

3. Για συγκυριακούς λόγους, ανεξάρτητους από όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα, κάποιες κατηγορίες εταιρειών καταφέρνουν φέτος να εμφανίσουν καλύτερα αποτελέσματα από πέρυσι. Πρόκειται για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις (λόγω της μικρής έστω διεθνούς ανάκαμψης, σε συνδυασμό με το χαλαρότερο ευρώ), καθώς και για τις μεταλλουργικές εταιρείες, χάρη στην άνοδο των τιμών στο αλουμίνιο, στον χάλυβα κ.λπ.

4. Θα πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι στη διαμόρφωση των τελικών μεγεθών έχουν συμβάλει σε σημαντικό βαθμό και οι δραστικές κινήσεις των εισηγμένων εταιρείων για περιστολή των λειτουργικών δαπανών τους, με όποιες επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό στο επίπεδο απασχόλησης της οικονομίας.

Όσον αφορά στις τράπεζες, ενδεικτικό της δυσχερούς κατάστασης στην εγχώρια αγορά είναι το ότι η Εθνική Τράπεζα -ενισχυμένη σημαντικά από την επίδοση της τουρκικής Finansbank- σημείωσε τα ίδια κέρδη με την Τράπεζα Κύπρου.

Ένα άλλο παράδειγμα από τον ίδιο κλάδο είναι ότι η Alpha Bank ανακοίνωσε μεν κέρδη 75,5 εκατ. ευρώ, όμως στην πραγματικότητα μόνο η θυγατρική στην Κύπρο είναι «υπεύθυνη» για τα 51,2 εκατ. (δηλαδή για τα 2/3 από το προαναφερόμενο μέγεθος).

Πέρα όμως από τα πιστωτικά ιδρύματα, η σαφέστατη επιδείνωση της κατάστασης προκύπτει από τα αποτελέσματα των ισχυρότερων εταιρειών όλων των κλάδων, καθώς η κρίση φαίνεται να έχει επηρεάσει σημαντικά ακόμη και τις «καλύτερες οικογένειες». Ενδεικτικά αναφέρουμε τις τρεις μεγάλες δυνάμεις του κατασκευαστικού τομέα (ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚΤΕΡΝΑ και J&P Άβαξ), τις ισχυρότερες επιχειρήσεις του εμπορικού κλάδου (Fourlis, Sprider, Πλαίσιο, Σαράντης κ.ά.), το ζημιογόνο αποτέλεσμα της ΑΓΕΤ Ηρακλής κ.λπ.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης που επικρατεί σε επιμέρους τομείς είναι το γεγονός ότι σε κλάδους όπως η υγεία (Υγεία, Ιασώ, Ιατρικό Αθηνών, Euromedica), η ακτοπλοΐα (Attica Συμμετοχών, Μινωικές Γραμμές, ΑΝΕΚ, ΝΕΛ) και η κλωστοϋφαντουργία ΟΛΕΣ οι εισηγμένες κατέγραψαν αρνητικό αποτέλεσμα.

Με ζημίες έκλεισαν το εννεάμηνο και οι περισσότερες εισηγμένες από τον χώρο της ένδυσης (Sprider, Βάρδας, Μινέρβα, Ridenco, Δούρος), των ακινήτων (έστω και με την καταγραφή απομειώσεων της εύλογης αξίας) και φυσικά των media, η οικονομική κατάσταση των οποίων έχει απασχολήσει έντονα τη δημοσιότητα το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Στον μεταλλουργικό κλάδο, οι επιδόσεις στο φετινό εννεάμηνο ήταν βέβαια πολύ καλύτερες από πέρυσι, όμως αυτό έγινε λόγω της ανόδου στις τιμές των μετάλλων. Στον τομέα του χάλυβα, για παράδειγμα, η Έλαστρον, η ΣΙΔΜΑ και η Μπήτρος κατέγραψαν μεν καλύτερες αποδόσεις, χωρίς όμως η ζήτηση στην εγχώρια αγορά να βελτιωθεί σε σχέση με το 2009. Όσο για τη Σιδενόρ, η δραστική υποχώρηση των ζημιών οφείλεται στην πορεία του χάλυβα καθώς και στο γεγονός ότι κατάφερε να αυξήσει τις πωλήσεις της στα Βαλκάνια και στη βόρεια Αφρική.

Όσον αφορά στον κλάδο της πληροφορικής, η μεγαλύτερη εισηγμένη, η Info-Quest, έβγαλε κέρδη προερχόμενα από τις ταχυμεταφορές, ενώ ισχυρές εταιρείες (Byte, Space Hellas, Profile κ.ά.) είτε σημείωσαν πολύ μικρά κέρδη είτε υποχρεώθηκαν σε ζημιογόνο αποτέλεσμα.

Κόντρα στο ρεύμα

- Τα λεγόμενα «εξαγωγικά χαρτιά» κέρδισαν για ένα ακόμη τρίμηνο τις εντυπώσεις. Έτσι, επιχειρήσεις όπως οι Coca Cola Τρία Έψιλον, Frigoglass, Μέτκα, S&B Βιομηχανικά Ορυκτά, Μάρμαρα Κυριακίδης, Πλαστικά Κρήτης, Πλαστικά Θράκης και Τιτάν είτε κατάφεραν να ανεβάσουν τις επιδόσεις τους είτε διατήρησαν τα κεκτημένα, βελτιώνοντας παράλληλα τη ρευστότητά τους.

- Με μειωμένη κερδοφορία αλλά με σχετικά περιορισμένες απώλειες κινήθηκαν τα «κρατικόχαρτα» (ΟΠΑΠ, ΔΕΗ, ΕΥΑΘ, ΕΥΔΑΠ, ΟΛΠ, ΟΛΘ), τα οποία πολύ πιθανόν να βρεθούν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μέσα στο 2011 λόγω του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων.

- Σχετικά ικανοποιητικά τα κέρδη για τα δύο μεγάλα διυλιστήρια, τα Ελληνικά Πετρέλαια και τη Motor Oil, παρόλο που τα περιθώρια διύλισης ήταν πολύ χαμηλά στο τρίτο τρίμηνο και παρά την πτωτική εγχώρια ζήτηση. Στην εμπορία πετρελαιοειδών, τη μεγαλύτερη άμυνα σημείωσε η Revoil, η οποία μάλιστα επεκτείνεται και στον χώρο της ναυτιλίας.

- Σαφώς ικανοποιητικά τα κέρδη της Autohellas (απώλειες κυρίως λόγω της έκτακτης εισφοράς), σε συνδυασμό με τις θετικές ταμειακές ροές, τόσο τις λειτουργικές όσο και αυτές που προέκυψαν από την πώληση συμμετοχής στην Avis (Olympic).

- Στον κλάδο της πληροφορικής, την καλύτερη επίδοση παρουσίασε η MLS, απολαμβάνοντας τους καρπούς επενδύσεων προηγούμενων ετών.

- Πολύ θετικότερα από τον μέσο όρο της ασφαλιστικής αγοράς πήγε η Ευρωπαϊκή Πίστη, καταφέρνοντας να αυξήσει σημαντικά την παραγωγή ασφαλίστρων, να σημειώσει κερδοφόρο αποτέλεσμα και να πληροί τις απαιτήσεις του Solvency II.

- Στον κλάδο της εμπορίας χημικών, η Έλτον επιδεικνύει ισχυρότατες άμυνες, διατηρώντας το μεγαλύτερο κομμάτι των «κεκτημένων».

- Όσον αφορά στα τρόφιμα, η Κρι Κρι διατηρεί τον συνδυασμό σημαντικών κερδών, υλοποίησης επενδύσεων και μηδενικού τραπεζικού δανεισμού, ενώ η Μύλοι Λούλη εξακολουθεί να σημειώνει σημαντικά κέρδη.

- Με κερδοφορία 64 εκατ. ευρώ και με θετικές ταμειακές ροές 22,5 εκατ. ευρώ, ο όμιλος Folli Follie έχει κάθε λόγο να είναι ικανοποιημένος με τα αποτελέσματά του στο εννεάμηνο του 2010.

- Η Sciens σημείωσε κέρδη της τάξης των 40 εκατ. ευρώ, επίδοση την οποία στις μέρες μας θα ζήλευαν πολλοί όμιλοι από τη μεσαία και τη μεγάλη κεφαλαιοποίηση.

- Η Mevaco επέστρεψε στην κερδοφορία, βοηθούμενη από τις αυξημένες παραγγελίες της Frigoglass αλλά και από τις κινήσεις περικοπής κόστους που πραγματοποίησε.

Τα νέα «καμπανάκια»

Δεν έλειψαν φυσικά και οι περιπτώσεις εισηγμένων εταιρειών που για ένα ακόμη τρίμηνο είδαν τις επιδόσεις τους να κυμαίνονται σε ανεπιθύμητα επίπεδα και έτσι να γίνεται επιτακτική η λήψη μέτρων προκειμένου να αναστραφεί η συγκεκριμένη πορεία.

- Προβληματίζουν οι ζημίες της Σφακιανάκης σε συνδυασμό με την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά του αυτοκινήτου. Σηκώνεται ακόμη πιο ψηλά ο πήχης του επιχειρούμενου προγράμματος αναδιάρθρωσης.

- Στη Yalco οι ζημίες του τρίτου τριμήνου ήταν υψηλότερες από τον μέσο όρο του εξαμήνου και τώρα οι ελπίδες για την «ανάταξη» των αποτελεσμάτων και την επαναφορά σε επίπεδο break-even μεταφέρονται για το 2011, χρονιά όμως κατά την οποία αναμένεται νέα υποχώρηση της ζήτησης.

- Νέες σημαντικές ζημίες για τη Vell, όμως ο κ. Γ. Δημητρίου εκτιμά ότι με τις αλλαγές που δρομολογούνται η εισηγμένη θα επιστρέψει σε κέρδη το επόμενο έτος.

- Στη Nutriart οι ζημίες συνέχισαν να είναι σημαντικές για ένα ακόμη τρίμηνο και στον όμιλο τώρα υλοποιούν το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και εξετάζουν όλες τις πιθανές λύσεις για τη βελτίωση της ρευστότητας.

- Στον όμιλο Χατζηιωάννου, στις συνεχιζόμενες εδώ και χρόνια ζημίες της μητρικής εταιρείας, ήρθαν να προστεθούν και αυτές της Sprider. Και μπορεί η γνωστή αλυσίδα ένδυσης να διαθέτει το απαιτούμενο «λίπος» για να αντιμετωπίσει την κρίση, το ζήτημα όμως των επιδόσεων της μητρικής δείχνει να είναι πιο σύνθετο.

- Στη Μοτοδυναμική τα αποτελέσματα εξακολουθούν να είναι και φέτος ζημιογόνα και η διοίκηση της εισηγμένης δρομολογεί αύξηση κεφαλαίου, με στόχο να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα ακόμη και κάτω από το χειρότερο δυνατό σενάριο.

- Με έκδοση μετατρέψιμου σε μετοχές ομολογιακού δανείου, με περιορισμό λειτουργικών εξόδων και με διεκδίκηση σημαντικών συμβάσεων στο εξωτερικό επιχειρεί η Βαράγκης να επιστρέψει σε λειτουργική κερδοφορία μέσα στο 2011, καθώς οι ζημίες στο εννεάμηνο του έτους είναι υψηλές για τα μεγέθη της εισηγμένης.

- Στον κατασκευαστικό τομέα, οι περισσότερες «μικρομεσαίες» επιχειρήσεις παρουσιάζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και κάποιες από αυτές έχουν καταφύγει στην προστασία του άρθρου 99, ενώ άλλες προσπαθούν να αναδιαρθρώσουν τον δανεισμό τους. Ακόμη όμως και γι’ αυτές που σήμερα εμφανίζουν κερδοφόρο αποτέλεσμα, ζητούμενα παραμένουν το ύψος του ανεκτέλεστου υπολοίπου έργων και το πώς αυτό θα μπορέσει να μεταφραστεί σε ικανοποιητικό κύκλο εργασιών κατά τη διετία 2011 - 2012.

- Η ΝΕΛ υποχρεώθηκε σε μεγάλες ζημίες στο τρίτο τρίμηνο (6,9 εκατ. ευρώ, όσες δηλαδή σημείωσε κατά μέσο όρο και στα προηγούμενα δύο τρίμηνα), παρά το γεγονός ότι το καλοκαίρι είναι περίοδος που παρουσιάζει θετική εποχικότητα. «Οξυγόνο» για την εισηγμένη εταιρεία είναι η δρομολογούμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, όμως μέγα ζητούμενο είναι ο βαθμός επιτυχίας ή αποτυχίας της.

* Οι αναλυτικοί πίνακες με τα κέρδη των εισηγμένων στο εννεάμηνο αλλά και η πορεία των μεγεθών στα εννεάμηνα από το 2005 δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".

* Ταυτόχρονη δημοσίευση με το 663ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας "ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ", 3 - 7 Δεκεμβρίου 2010.