Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Γιώργος Παπανικολάου

Διευθυντής του Euro2day.gr και της Media2day, σκοπευτής, σύζυγος και πατέρας. Στο χρόνο που περισσεύει, σκέφτομαι, συζητάω και διαβάζω, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αποποίηση ευθυνών
Παλιά μου τέχνη κόσκινο. Απτόητες από τις τραγικές συνέπειες της κρίσης στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, οι πολιτικές δυνάμεις που συμμετέχουν στη συγκυβέρνηση ακολουθούν τη μέθοδο της «ποσόστωσης» προκειμένου να βολέψουν όπου μπορούν τα «δικά τους» παιδιά, όποιας ηλικίας κι αν είναι.

Εδώ και αρκετό διάστημα παρατηρούνται τοποθετήσεις διαφόρων κομματικών και «συμπαθούντων» σε ηγετικές θέσεις του δημόσιου τομέα, για τις οποίες είτε δεν έχουν τα απαιτούμενα τυπικά προσόντα, είτε έχουν τα τυπικά, όχι όμως και τα ουσιαστικά, ήτοι το απαιτούμενο κύρος και την αναγνώριση του χώρου στον οποίο θα κινηθούν.

Κι όλα αυτά συμβαίνουν την ίδια ώρα που διεξάγεται η προσπάθεια ανάτασης της οικονομίας, την ώρα που υποτίθεται πως ψάχνουμε τους πιο ικανούς για να φέρουν σε πέρας το έργο της «αναδιάρθρωσης», της «μεταρρύθμισης», του «εκσυγχρονισμού» στον δημόσιο τομέα.

Το πιο φοβερό όμως είναι ότι δεν τους σταματά ούτε ο νόμος! Διότι όπου δεν τους βολεύει σπεύδουν να τον αλλάξουν.

Θέλετε καραμπινάτο και ολόφρεσκο παράδειγμα από το ρεπορτάζ του Euro2day.gr;

Η αλλαγή μελών στο εποπτικό συμβούλιο του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), όπου προέκυψε πρόβλημα στην τακτοποίηση «ημετέρων».

Διότι ουδείς αναλάμβανε την ευθύνη να πιστοποιήσει ότι τα προτεινόμενα πρόσωπα έχουν «εξειδικευμένη εμπειρία στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας», όπως ορίζει ο Νόμος 4001 του 2011.

Έτσι η σύγκληση του εποπτικού βρίσκεται σε εκκρεμότητα όπως και η αλλαγή της διοίκησης του Διαχειριστή, που είναι και ο αντικειμενικός σκοπός, αφού σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες και τον Ελληνικό Νόμο το εποπτικό συμβούλιο είναι αυτό που ορίζει τα μέλη του διοικητικού του συμβουλίου.

Προ του αδιεξόδου λοιπόν βρέθηκε η εύκολη λύση. Δηλαδή η τροποποίηση του Νόμου 4001. Έτσι στο νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ, που παρουσίασε το ΥΠΕΚΑ, περιέχεται τροπολογία που καταργεί την απαίτηση εξειδικευμένης εμπειρίας των μελών του, όπως προέβλεπε ο Νόμος, μια και τα προτεινόμενα μέλη πολύ απλά ΔΕΝ έχουν εξειδικευμένη εμπειρία.

Όλα αυτά για να ικανοποιηθεί η «συμφωνία» ποσόστωσης μεταξύ των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση, ώστε στα όργανα του σημαντικού, για την ομαλή ηλεκτροδότηση της χώρας οργανισμού, να τοποθετηθούν πρόσωπα με κομματικά διαπιστευτήρια.

Ας υποφέρει όσο θέλει η Ελλάδα. Ο… Γκρούεζας δε χαμπαριάζει από κρίσεις. Διότι σχεδόν όλα τα κόμματα της χώρας «προσκυνούν» στο είδωλό του.
Το κείμενο αυτό θα είναι μάλλον σύντομο, διότι χθες αφιέρωσα πάρα πολλές ώρες στο να μάθω ορισμένα πράγματα για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Το περιβόητο ΤΧΣ, που έχει ήδη υπό τον έλεγχό του ορισμένα πιστωτικά ιδρύματα, όπως η Proton και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, ενώ σύντομα ενδέχεται να έχει στον έλεγχό του και κάποια ή κάποιες από τις «συστημικές» τράπεζες της χώρας.

Η προσπάθειά μου αυτή δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία, πρέπει να ομολογήσω, κι όχι γιατί δεν προσπάθησα.

Το γεγονός ότι εκτός από τον ιδρυτικό νόμο υπάρχουν... 13 τροποποιητικά κείμενα (τροπολογίες ή πράξεις νομοθετικού περιεχομένου που αλλάζουν διάφορα άρθρα, εδάφια, παραγράφους κ.λπ. του νόμου που διέπει τη λειτουργία του) αποδείχτηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο για την όποια δημοσιογραφική μου δεινότητα.

Το χειρότερο είναι ότι προκειμένου να βρει κάποιος αυτές τις (εκατοντάδες;) τροποποιήσεις πρέπει από την ιστοσελίδα του ΤΧΣ να κατεβάσει έγγραφα σε μορφή pdf, κάθε ένα εκ των οποίων περιλαμβάνει άλλους νόμους, άλλες τροπολογίες για λιγότερο ή περισσότερο άσχετα θέματα, τα οποία αν δεν θέλει να τα διαβάσει ολόκληρα πρέπει να τα ερευνήσει με λέξεις κλειδιά, αν δεν ατυχήσει να πέσει σε έγγραφο-φωτογραφία, που δεν ερευνάται με κανέναν άλλο τρόπο, πλην της πλήρους ανάγνωσης.

Το πιο ωραίο όμως είναι ότι αυτά τα 13 ξεχωριστά νομικά κείμενα (που στις περισσότερες περιπτώσεις λένε ακαταλαβίστικα πράγματα όπως ότι «στο άρθρο 4 παράγραφος 7 εδάφιο γ προστίθεται η φράση «και όποιες άλλες αρμοδιότητες δεν αναφέρονται ρητά στο άρθρο 8», χωρίς περαιτέρω... περιττές επεξηγήσεις) περιλαμβάνουν προσθήκες, αλλαγές και τροποποιήσεις σε έναν νόμο που ψηφίστηκε επίσης από τη Βουλή μόλις τον... Ιούλιο του 2010.

Δεκατρία τροποποιητικά κείμενα ψήφισε η Βουλή μας για έναν νόμο που πέρασε από τα χέρια της κάτι λιγότερο από... τρία χρόνια πριν! Δεν ξέρω, για να είμαι ειλικρινής, αλλά νομίζω ότι πρέπει να είναι παγκόσμιο... ρεκόρ.

Και παρ' όλα αυτά, στο site του έγκριτου ΤΧΣ που θα ελέγξει κάμποσες τράπεζες προκειμένου να διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον δεν υπάρχει μια κωδικοποιημένη έκδοση, ένα ενιαίο πλήρες κείμενο, για τη νομοθεσία που το διέπει!

Δεν ξέρω αν η άλλη όψη αυτού του τραγέλαφου συνδέεται με κάποιο τερατώδες σχέδιο των δικηγόρων, ώστε να χρεώνουν αστρονομικές αμοιβές, προκειμένου να βρουν άκρη σε αυτό το χάος. Ομολογώ όμως ότι χθες κατάλαβα πόσo δύσκολη είναι η δουλειά τους, τουλάχιστον σε αυτήν τη χώρα.

Μπορώ όμως να αντιληφθώ γιατί η Ελλάδα όχι απλώς δεν θέλει, αλλά και δεν δύναται, δεν μπορεί βρε αδελφέ, πώς το λένε, να αλλάξει με τους ρυθμούς που ίσως θα ήθελε ο κ. Σόιμπλε (τον έβαλα στον τίτλο γιατί ξέρω τη συμπάθεια που του έχουν οι περισσότεροι, το ομολογώ και αυτό) και οι λοιποί δανειστές μας ανά τη Βόρειο Ευρώπη.

Γιατί ακόμη κι αν θέλαμε (κάτι που δεν είναι και πολύ σίγουρο, όπως θα έχετε διαπιστώσει), έτσι κι αλλιώς δεν έχουμε τη συγκρότηση, την οργάνωση, τα «διοικητικά» περιθώρια για να γίνουμε όπως θα ήθελαν.

Ένα νομοσχέδιο, 13... εκατοντάδες τροποποιήσεις, πώς διάολο να πάει μπροστά αυτή η χώρα;

Κι ας μην πει κάποιος ότι αυτό δεν είναι το πραγματικό πρόβλημα. Διότι όντως «το ψάρι βρομάει απ’ το κεφάλι». Και το «κεφάλι», για να πάει μπροστά μια χώρα, είναι το θεσμικό της πλαίσιο.

Κι αν θες μερικές... εβδομάδες για να μάθεις ακριβώς τι προβλέπει, ε, τότε ναι. Ειδικά στην Ελλάδα είναι πολύ πιθανό ότι θα το γράψεις στα παλιά σου τα παπούτσια και θα εύχεσαι να μην σε... βρουν. Ή θα πας σε άλλη χώρα να κάνεις τη δουλειά σου.

Εδώ και πολύ καιρό έχω μείνει άναυδος με τις τακτικές που ακολουθεί το ΤΑΙΠΕΔ, το περίφημο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων, που θα φέρει έσοδα για να μειωθεί το χρέος.

Εδώ και πολύ καιρό, βάζει προδιαγραφές στους διαγωνισμούς και τους αλλάζει κατά το δοκούν, κυριολεκτικά «όποτε γουστάρει» (διαγωνισμός για τα Λαχεία). Παγώνει διαγωνισμούς στις εταιρίες που πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν και μετά τους… ξεπαγώνει, αλλά αρνείται να πάρει θέση για το αν πρέπει να υπογραφούν ή όχι οι συμβάσεις (περίπτωση ΟΠΑΠ).

Δηλώνει ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί αλλαγές σχημάτων, αλλά τελικά τις αποδέχεται (περίπτωση ΔΕΠΑ). Θέτει «προθεσμίες», αλλά τις παρατείνει, χωρίς απόφαση Δ.Σ., με αντίθετη γνώμη του… προέδρου του, την παραμονή της λήξης τους (χθεσινή περίπτωση ΟΠΑΠ)

Κι ακόμη, οι αποφάσεις του λαμβάνονται χωρίς διαφάνεια, άλλοτε με πρωτοβουλία του προέδρου του (επί Τάκη Αθανασόπουλου) κι άλλοτε με πρωτοβουλία άλλων στελεχών όπως κατήγγειλε προσφάτως στον ίδιο τον πρωθυπουργό,μέλος του Δ.Σ., το οποίο πρακτικώς… εκδιώχθηκε.

Μεταξύ των καταγγελιών και κάποια «γαργαλιστικά» για διαφόρων ειδών συμβούλους, που ανανεώνουν τις συμβάσεις τους «λόγω πίεσης χρόνου» χωρίς τις τυπικά προβλεπόμενες διαδικασίες.

Μπορεί να ακούγεται ανήκουστο, αλλά αυτήν τη στιγμή το ΤΑΙΠΕΔ δεν διαθέτει επίσημο γραφείο Τύπου! Διαθέτει όμως εταιρία «δημοσίων σχέσεων», που παρεμβαίνει... φιλικά. Σε στέλεχος της οποίας χρεώθηκε το πρόσφατο μπέρδεμα με την παράταση στις ημερομηνίες υποβολής των δεσμευτικών προσφορών. Όπου οι ενδιαφερόμενοι διεκδικητές μάθαιναν από τα site ότι υπάρχει παράταση, αλλά δεν είχαν καμία επίσημη ενημέρωση.

Αν όλα αυτά σας φαίνονται φυσιολογικά ή αναμενόμενα, υπάρχει και συνέχεια.

Σύμφωνα με το μέλος του Δ.Σ. που... αποχώρησε, είχε ληφθεί απόφαση να παγώσει η περίφημη πλέον σύμβαση μεταξύ ΟΠΑΠ και Ιntralot. Το πιστεύω απόλυτα διότι αυτός άλλωστε ήταν ο λόγος που εκπαραθυρώθηκε με συνοπτικές διαδικασίες ο τότε ισχυρός ανήρ του Οργανισμού Γιάννης Σπανουδάκης. Επειδή… παράκουσε και την ανακήρυξε προτιμητέα.

Αυτό το ξέρουν και οι πέτρες. Κι όμως, μετά από ολίγη καθυστέρηση, και χωρίς να ενημερωθεί το Δ.Σ. ότι υπάρχει κάποια αλλαγή πλεύσης, ο διορισμένος από τον κ. Αντώνη Σαμαρά νέος πρόεδρος Κώστας Λουρόπουλος ξεπάγωσε το θέμα της σύμβασης.

Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι ο κ. Σπανουδάκης είχε ανακηρύξει «προτιμητέους» σε δύο διαγωνισμούς. Για τον τεχνολογικό πάροχο (Intralot) και για το Οn line gaming, όπου προτιμητέος ήταν η Gtech. O ένας μεν… ξεπάγωσε, ενώ ο άλλος, παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου, ακόμη και σε επίσημα conference call, μπήκε σε…. βαθιά κατάψυξη!

Ίσως γιατί δεν αφορούσε τα συμφέροντα του «εθνικού προμηθευτή», όπως πολλοί αποκαλούν τον κ. Κόκκαλη, δεδομένης της προϊστορίας του και στον ΟΤΕ.

Όπως και να 'χει, λίγους μήνες αργότερα ο εκπρόσωπος του ΤΑΙΠΕΔ στον ΟΠΑΠ Κώστας Φουλίδης (στέλεχος της Alpha Βank, όπως και ο διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Γιάννης Εμίρης) ψήφιζε υπέρ της υπογραφής της σύμβασης με την Intralot.

Θα περίμενε κάποιος ότι η ψήφος του εκπροσώπου του στον ΟΠΑΠ θα αποτελούσε πρόκριμα και για τη συνολικότερη στάση του ΤΑΙΠΕΔ. Εκτός αν δεχτούμε ότι ο κ. Φουλίδης ψηφίζει ό,τι του καπνίσει, ακόμη και σε θέματα για τα οποία υπάρχουν οργίλες αντιδράσεις από τουλάχιστον τρεις εκ των διεκδικητών, συνοδευόμενες και από εξώδικα.


Η αλλαγή σκυτάλης

Στο μεταξύ, όμως, έχει μεσολαβήσει ένα σημαντικό όπως αποδείχτηκε γεγονός. Φεύγει ο κ. Αθανασόπουλος κι έρχεται επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ ο Στέλιος Σταυρίδης.

Ο τελευταίος, όταν του πετάει το μπαλάκι ο κ. Λουρόπουλος (προσδοκώντας ότι θα βάλει το μεγάλο γκολ στην επικείμενη συνέλευση) αντί να το πιάσει, το αφήνει να κυλήσει στο γρασίδι. «Λυπάμαι Κώστα», είναι σα να είπε, «αλλά εγώ την ευθύνη για αποφάσεις που άλλοι τροχοδρόμησαν δε θα τη σηκώσω».

Η… ζωή όμως συνεχίζεται, άσχετα από τις προσωπικές πικρίες που ενδεχομένως δημιουργούνται. Η σύμβαση περνάει με την ισχνή πλειοψηφία μιας πιθανώς άκυρης συνέλευσης και η Intralot ανακηρύσσεται χθες «προσωρινός ανάδοχος», ενώ νέο εξώδικο, σκληρό, με απειλές για ευθύνες, παρανομίες και κακοπιστίες προστίθεται στις… πικροδάφνες του διαγωνισμού.

Όλα αυτά μπορεί να συγκινούν τους λάτρεις των παρασκηνίων και να διανθίζουν «πιπεράτα» κείμενα, έχουν όμως κι άλλες βαριές συνέπειες.

Στο εσωτερικό δημιουργούν στην κοινή γνώμη την αίσθηση ότι κάποια «αόρατα χέρια» συνεχίζουν να βοηθούν τον κ. Κόκκαλη για να σηκώσει νέες «κούπες», με αξία εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, την ώρα που μεγάλο μέρος του κόσμου δεν μπορεί να πληρώσει την εφορία, τα κοινόχρηστα ή τη βενζίνη για το αυτοκίνητό του.

Και στο εξωτερικό ότι έχουμε φτιάξει ένα ταμείο για κλάματα, που κάνει διαγωνισμούς της… πλάκας. Όπως όμως έχουμε ήδη διαπιστώσει, στην περίπτωση της συνένωσης ETE-Εurobank, η τρόικα καλώς ή κακώς δεν αστειεύεται. Αυτά που λέει τα εννοεί.

Σημειώνω λοιπόν για μία ακόμη φορά ότι αν δεν πειστούν πως μπορούμε να κάνουμε αποκρατικοποιήσεις θα φέρουν ξένους να τις κάνουν, όπως έχει ήδη προειδοποιήσει το ΔΝΤ.

Και τότε ο θόρυβος που έχει προκαλέσει το ναυάγιο της συνένωσης θα μοιάζει με ψίθυρο στ' αφτί!

ΥΓ.: Οφείλουμε μια πίστωση χρόνου στον νέο πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ αν όχι για κάτι άλλο, για το γεγονός ότι παρέλαβε την κατάσταση που περιγράψαμε στο «παρά ένα», τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον ΟΠΑΠ και τη ΔΕΠΑ. Και μόνο ότι αποδέχτηκε την ηλεκτρική καρέκλα που του πρόσφερε ο Σαμαράς δείχνει κάτι που μάλλον δεν ήταν «άγνοια κινδύνου»

Ωστόσο, η στάση του «Πόντιου Πιλάτου» δεν μπορεί να μακροημερεύσει. Η χώρα χρειάζεται στιβαρά χέρια στα διάφορα τιμόνια. Κι ο ίδιος, καλώς ή κακώς, αποδέχτηκε να κρατήσει το τιμόνι του ΤΑΙΠΕΔ.

Ομελέτες χωρίς σπασμένα αβγά δε γίνονται!
Εντονότατες είναι πλέον οι ανά την Ευρώπη αντιδράσεις για τις πολιτικές λιτότητας, που εμμέσως πλην σαφώς οδηγούν στην κατάρριψη θεσμών και αξιών που αποτελούν μέρος του «ευρωπαϊκού ιδεώδους», όπως είναι το κοινωνικό κράτος, η βιοποριστική ασφάλεια του πολίτη και η διασφάλιση μιας δίκαιης αναδιανομής του πλούτου, μέσω της φορολογίας.

Εντούτοις, ελάχιστες είναι οι αναφορές στη βαθύτερη αιτία της κρίσης, δηλαδή την «παγκοσμιοποίηση», με τον τρόπο που αυτή έχει συντελεστεί, καθώς τα βλέμματα έχουν επικεντρωθεί στα υψηλά κρατικά χρέη ως περίπου μοναδική αιτία του κακού.

Ασφαλώς τα ελλείμματα και τα χρέη αποτελούν τον εμφανή τρέχοντα κίνδυνο. Πίσω τους όμως κρύβονται δύο πραγματικότητες, δύο «συμπληγάδες», που προς το παρόν παραμένουν μακριά από το προσκήνιο της διεθνούς συζήτησης:

1. Οι μεγάλες διεθνείς εταιρίες, όπως και η αφρόκρεμα του διεθνούς πλούτου συνδέονται ολοένα και πιο «χαλαρά» με την έννοια του εκάστοτε «εθνικού συμφέροντος», καθώς τα συμφέροντα της «έδρας» τους συχνά ωχριούν μπροστά στο κέρδος που επιφέρει σήμερα η διεθνής τους δραστηριότητα.

Την ίδια στιγμή η διαδεδομένη χρήση «φορολογικών παραδείσων» επιτρέπει την αποφυγή φορολόγησης του μεγάλου πλούτου προς όφελος φυσικών και νομικών προσώπων, εις βάρος των εκάστοτε κρατικών εσόδων. Με άλλα λόγια, ακόμη και τα πιο ισχυρά κράτη αδυνατούν να φορολογήσουν τα πολύ υψηλά εισοδήματα προκειμένου να αναδιανείμουν αποτελεσματικά τον πλούτο.

2. Η ανταγωνιστικότητα των ανεπτυγμένων κρατών σε σχέση με το κόστος εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες περιορίζεται δραματικά από το «δημοκρατικό μέρισμα». Δηλαδή, από την ίδια την απαίτηση της κοινωνίας μιας σύγχρονης αστικής Δημοκρατίας, για κοινωνικό κράτος, βιοποριστική ασφάλεια, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας. Πρόκειται για κατακτήσεις που ξεκίνησαν μετά τη βιομηχανική επανάσταση και παγιώθηκαν κυρίως στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο πλαίσιο δημοκρατικών κρατών που ήταν τότε στην ακμή τους.

Εάν οι παραπάνω παράγοντες συνεχίζουν να επιδρούν ανεξέλεγκτα στις δυτικές κοινωνίες, μάλλον δεν πρόκειται να βρεθεί λύση στο πρόβλημα που πλήττει τις οικονομίες.

Που σημαίνει ότι το πρόβλημα θα αποκτά ολοένα και εντονότερα πολιτικά χαρακτηριστικά, οδηγώντας σταδιακά στην ανάδειξη εθνικιστών και απολυταρχικών μορφωμάτων, που ίσως θέσουν σε κίνδυνο την ίδια την υπόσταση του Δημοκρατικού πολιτεύματος, ακριβώς όπως θέτουν ήδη εν αμφιβόλω το μέλλον της «ενιαίας Ευρώπης»

Δυστυχώς ο κίνδυνος διολίσθησης σε δεδομένα παλαιότερων εποχών, δεδομένα που η Ευρώπη τουλάχιστον θεωρούσε ότι τα έχει αφήσει πίσω της, ενδεχομένως ακόμη και ο κίνδυνος μιας ανατροπής σε ό,τι αφορά την «πολυπολιτισμικότητα» και την ανεκτικότητα των δυτικών κοινωνιών, είναι απόλυτα υπαρκτός.

Ίσως η μόνη εναλλακτική -και δημοκρατικά εμφορούμενη- λύση για τις κοινωνίες της Δύσης είναι να καταπολεμήσουν το φαινόμενο του αφορολόγητου μεγάλου πλούτου, αλλά και τον αθέμιτο ανταγωνισμό που προκαλεί η έλλειψη κοινωνικού κράτους και η εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Με τα σημερινά «παγκοσμιοποιημένα» δεδομένα, κάτι τέτοιο είναι πολύ δύσκολο - αν όχι εντελώς αδύνατο- να προκύψει από ενέργειες μεμονωμένων κρατών, που δρουν αυτόνομα.

Κατά συνέπεια, χρειάζεται διεθνής συνεργασία, μέσα από υπερεθνικά όργανα, προκειμένου να επέλθει μια νέα ισορροπία στο διεθνές περιβάλλον, που θα ενισχύει το βιοτικό επίπεδο των αναπτυσσόμενων κρατών, χωρίς να καταρρακώνει τις δυτικές κοινωνίες.

Πρόκειται για δύσκολο δρόμο, που θα απαιτήσει πολύ χρόνο και αποφασισμένες ηγεσίες με «όραμα» όχι μόνο για τη χώρα που εκπροσωπούν, αλλά και για το παγκόσμιο περιβάλλον.

Δεν υπάρχουν όμως άλλες αισιόδοξες εναλλακτικές. Και υπό αυτήν την έννοια το γεγονός ότι προς το παρόν η δημόσια συζήτηση δεν θίγει αυτά τα θέματα είναι κακό σημάδι.
Ο καταιγισμός των φόρων στα ακίνητα είναι γνωστός κι έχει σχολιαστεί ποικιλοτρόπως.

Πολύ λιγότερο γνωστή, όμως, είναι η κρυφή επίδραση της υπερβολικής φορολογίας, ως μοχλού αναδιανομής του πλούτου υπέρ των μεγάλων εισοδημάτων. Επίδραση που αυξάνει όσο μεγαλώνει η ανεργία και μειώνεται το διαθέσιμο εισόδημα.

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι εξαρχής η κλίμακα που εφάρμοσε ο τότε υπουργός επί των Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος στο γνωστό χαράτσι μέσω της ΔΕΗ είχε ένα παράδοξο αποτέλεσμα:

Παρότι οι συντελεστές ανεβαίνουν υποτίθεται προοδευτικά, το Euro2day.gr είχε από τότε επισημάνει ότι ως ποσοστό της αξίας της περιουσίας που φορολογείται η επιβάρυνση μειώνεται (αντί να αυξάνεται) όσο μεγαλώνει η περιουσία!

Πέραν όμως αυτού του άμεσου -και άδικου- αποτελέσματος, το μέγιστο πρόβλημα δημιουργείται από τις έμμεσες συνέπειες της φορολογίας στην ακίνητη περιουσία. Δηλαδή την εντονότερη αδυναμία πληρωμής που έχουν τα μικρότερα εισοδήματα σε σχέση με τα μεγάλα.

Η αθέατη όψη των τακτικών φόρων που επιβάλλονται στην περιουσία -και όχι στο εισόδημα- είναι ότι αυτοί εύκολα προκαλούν προβλήματα αποπληρωμής εφόσον η περιουσία που αποκτήθηκε με φορολογημένο εισόδημα στο παρελθόν έχει πάψει να ανταποκρίνεται στο «τρέχον» εισόδημα.

Αυτό ισχύει περισσότερο σε περιόδους κρίσης, στις οποίες υπάρχουν έντονες μεταβολές και ανακατατάξεις, συνήθως προς το χειρότερο, ενω ταυτόχρονα η συγκυρία συνήθως δεν επιτρέπει τη λήψη δανείου, έναντι αδρανούς περιουσίας.

Κι αν στην περίπτωση του γνωστού χαρατσιού η φορολόγηση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πρόσθετο τέλος «χρήσης» του ακινήτου, με δεδομένο ότι προϋποθέτει ηλεκτροδότηση, άρα και χρήση του ακινήτου (ιδιοκατοίκηση, ενοικίαση, ή επαγγελματική χρήση), στην περίπτωση του ενιαίου φόρου ακινήτων που πρόκειται να επιβληθεί ακόμη κι αυτό το λεπτό προκάλυμμα… κατεδαφίζεται ολοσχερώς.

Ο νέος φόρος συνιστά ολοκάθαρη φορολόγηση «κατοχής» περιουσίας, μικρής και μεγάλης, ακόμη και για οικόπεδα ή αγροτεμάχια εκτός σχεδίου πόλεως, ανεξαρτήτως του αν μπορούν να αξιοποιηθούν, ή πρόκειται για εκτάσεις που είναι καταδικασμένες λόγω πολεοδομικών όρων, χρήσεων γης κ.λπ. σε ουσιαστική αχρηστία.

Με άλλα λόγια, το ελληνικό κράτος μετατρέπει το έκτακτο τέλος ακινήτων, που ήταν υποτίθεται έκτακτο, σε έναν πάγιο φόρο κατοχής ακίνητης περιουσίας με ελάχιστο αφορολόγητο, που ανέρχεται, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, σε 50.000 ευρώ το άτομο!

Για να φέρουμε κι ένα παράδειγμα με κάποιο άλλο είδος περιουσίας, το αντίστοιχο στην περίπτωση του αυτοκινήτου θα ήταν να αποτελεί τεκμήριο εισοδήματος, ακόμη κι όταν έχουν κατατεθεί οι πινακίδες (άρα δεν χρησιμοποιείται), απλώς και μόνο διότι κάποιος το έχει στην… κατοχή του!

Η παραπάνω τακτική του κράτους, καθαρό απότοκο της αδυναμίας πάταξης της φοροδιαφυγής (αυτή οδηγεί στο κυνήγι όχι του εισοδήματος, αλλά των περιουσιακών στοιχείων) αλλά και της άρνησης του διακομματικού κατεστημένου, «κρατιστών», να περιορίσει έτι περαιτέρω τις σπατάλες του κράτους, προφανώς θα έχει μεγάλες επιδράσεις στον «κοινωνικό ιστό».

Έτσι κι αλλιώς, κάθε οικονομική κρίση οδηγεί σε αναδιανομή «πλούτου», καθώς προσφέρει ευκαιρίες για φθηνές αγορές από τους έχοντες, εξαιτίας της ανάγκης των μη εχόντων.

Το αξιοπερίεργο είναι ότι στην Ελλάδα αντί να προσπαθούμε να περιορίσουμε αυτήν την τάση, όπως επιβάλλει η απλή λογική, την επιτείνουμε. Πλήττοντας το πιο θεμελιώδες περιουσιακό στοιχείο του μικρομεσαίου Έλληνα, σε μια περίοδο όπου ακόμη και οι πωλήσεις ανάγκης είναι πολύ δύσκολες.

Οι συνέπειες αυτής της παράλογης τακτικής -θυμηθείτε το- σύντομα θα γίνουν απολύτως ορατές, με έντονο πολιτικό αντίκτυπο.
v