Γιώργος Παπανικολάου

Διευθυντής του Euro2day.gr και της Media2day, σκοπευτής, σύζυγος και πατέρας. Στο χρόνο που περισσεύει, σκέφτομαι, συζητάω και διαβάζω, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αποποίηση ευθυνών

Παρά το γεγονός ότι τα οικονομικά στοιχεία βελτιώνονται, σε ορισμένους τομείς, οι προϋποθέσεις για μόνιμη έξοδο της χώρας από την κρίση δεν φαίνεται να ικανοποιούνται.

Το μέγιστο ίσως σφάλμα στη μέχρι τώρα διαχείρισή της έχει να κάνει με το ότι αντιμετωπίζεται συνήθως ως καθαρά οικονομικό φαινόμενο και συζητείται, ως επί το πλείστον, με αριθμούς.

Κι όμως, όλοι θα έπρεπε να ξέρουμε ότι τα αίτιά της ήταν κατεξοχήν κοινωνικά και πολιτικά. Η επίπλαστη ευμάρεια των προηγούμενων δεκαετιών, που έφερε την Ελλάδα στο χείλος της καταστροφής, οφειλόταν στο κρατικοδίαιτο μοντέλο μιας κλειστής οικονομίας που στηριζόταν σε υπέρογκες κρατικές δαπάνες και σε υπερβολική εγχώρια κατανάλωση.

Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μελέτη που έγινε τον Νοέμβριο του 2012 από την Παγκόσμια Τράπεζα για τη φτώχεια και την εισοδηματική ανισότητα, σε διεθνές επίπεδο. Τα συμπεράσματά της έχουν μεγάλη σημασία όχι μόνο για τη διατύπωση φιλοσοφικών-ηθικών ερωτημάτων, αλλά και για τον εντοπισμό σοβαρών διλημμάτων που ίσως αντιμετωπίσουν σύντομα οι πολιτικές εξουσίες.

Εν ολίγοις, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της μελέτης, μεγάλοι κερδισμένοι της παγκοσμιοποίησης σε απόλυτα μεγέθη είναι οι πλούσιοι αυτού του κόσμου. Το «1%» του πληθυσμού, είτε προέρχεται από τον ανεπτυγμένο κόσμο, είτε από τον αναπτυσσόμενο. Σημειώστε ότι σε αυτό το «1%» περιλαμβάνονται παγκοσμίως περίπου 60 εκατ. άνθρωποι, ανάμεσά τους και το 12% των Αμερικανών.

Η ομιλία του πρώην υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ (και επίτιμου προέδρου του Harvard) Larry Summers, πριν από λίγες μέρες στο ΔΝΤ, ίσως αποδειχτεί ιστορικής σημασίας.

Εν ολίγοις, ο σεβαστός και εξαιρετικά καλά διασυνδεδεμένος L. Summers υποστήριξε ότι οι οικονομίες υψηλού εισοδήματος της Δύσης έχουν περάσει εδώ και καιρό σε μια νέα φάση, που ανατρέπει τα παραδοσιακά οικονομικά μοντέλα.

Μια φάση κατά την οποία ούτε τα χαμηλά επιτόκια των κεντρικών τραπεζών ούτε ακόμη και οι… φούσκες μπορούν να επιφέρουν την πολυπόθητη ανάπτυξη.

Όχι, δεν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη πληροφόρηση για το ενδεχόμενο νέας παραίτησης στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Ο τίτλος του σχολίου προκύπτει από την απλή αξιολόγηση των… συμβάντων του προηγούμενου διαστήματος. Και δεν αποκλείεται καθόλου να επιβεβαιωθεί!

Δυστυχώς για τη χώρα, τον θεσμό και το τραπεζικό σύστημα, οι παραιτήσεις για διάφορους λόγους φαίνεται να είναι ενδημικές στο Ταμείο, που καλείται να «διαχειριστεί» το μέλλον των 4 μεγάλων ελληνικών τραπεζών και τα περισσότερα από 40 δισ. δημόσιου χρήματος που τοποθετήθηκαν σε αυτές.

Διάβασα χθες ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο, σύμφωνα με το οποίο μελετώντας τη συχνότητα αναφοράς συγκεκριμένων λέξεων σε βιβλία μπορεί κάποιος να διαπιστώσει ότι ορισμένες έννοιες έχουν εκτοξευτεί από πλευράς «δημοφιλίας», ενώ άλλες έχουν παραγκωνιστεί.

Εργαλείο για τη μελέτη ήταν μια εφαρμογή του Google, το Ngram Viewer, που μπορεί να ψάξει 5,2 εκατ. βιβλία που εκδόθηκαν από το 1500 έως το 2008. Με αυτό το εργαλείο ο Αμερικανός Dylan Grice διαπίστωσε ότι στην αγγλική γλώσσα η συχνότητα εμφάνισης λέξεων όπως financial engineering, leverage και arbitrage εκτοξεύτηκε μετά τη δεκαετία του 1980.

v