Επικίνδυνα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας δείχνει σήμερα απόλυτα γοητευμένο από τον λαϊκισμό. Δεν έχει σημασία αν αυτός ήταν μία από τις βασικές αιτίες της κρίσης, η δύναμή του ενισχύεται όσο αυξάνουν οι κακουχίες. Και σαν τη φλογέρα του αυλητή στον μύθο του Χάμελιν, φαντάζει σήμερα ακατανίκητη.
Σημασία δεν έχει πια ο ίδιος ο αυλητής. Εκείνος μπορεί να είναι αναξιόπιστος, μπορεί να είναι γελοίος, ενίοτε και αποκρουστικός. Η μελωδία, το μήνυμα, είναι αυτό που μετράει. Αρκεί να είναι εύηχο, ευχάριστο. Δε χρειάζεται να είναι αληθινό.
Για τον λαϊκισμό άλλωστε «αλήθεια» είναι ό,τι βολεύει. Και δεν έχει ποτέ αποχρώσεις, λεπτές γραμμές, ή περιθώρια αμφιβολίας. Τα σύνθετα προβλήματα απλοποιούνται. Άσπρο ή μαύρο. Και πάντα φταίνε κάποιοι «άλλοι». Όχι «εμείς». Ποτέ «εμείς».
Σε μερικούς αυτές οι σκέψεις φαίνονται υπερβολικές, σχεδόν μελοδραματικές. Είναι όμως;
Ας σκεφτούμε λίγο ποιες απόψεις κυριαρχούν το τελευταίο διάστημα: «Η Ελλάδα θυσιάστηκε για τη σωτηρία των τραπεζών της Ευρώπης». Υπάρχει αλήθεια σε αυτήν την άποψη, αλλά είναι, στην καλύτερη περίπτωση, η μισή αλήθεια.
Η άλλη μισή είναι ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις χρεοκόπησαν τη χώρα, ότι δημιούργησαν το μεγαλύτερο «κανόνι» στα χρονικά της Ιστορίας, κι ότι θα είχαμε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα αν δεν υπήρχαν τα χρήματα των μνημονίων…
Το ίδιο και με τις τράπεζες. Πολλοί δείχνουν να έχουν ξεχάσει ότι οι ελληνικές τράπεζες τιμωρήθηκαν ποικιλοτρόπως εξαιτίας της χρεοκοπίας του κράτους, κι όχι το αντίθετο. Διότι στο επίκεντρο τώρα είναι τα σκάνδαλα των «θαλασσοδανείων» και οι «κακοί» τραπεζίτες.
Όμως, όλα τα θαλασσοδάνεια που αποκαλύφθηκαν, κι όσα ίσως αποκαλυφθούν στο μέλλον, αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό του PSI και των δανείων που αθετήθηκαν λόγω της τρομακτικής κρίσης από ιδιώτες και επιχειρήσεις.
Το αντίθετο ακριβώς συνέβη στην Ιρλανδία. Εκεί ήταν οι τράπεζες που επέφεραν την τραγωδία και ήταν το κράτος τους -κάτω από την πίεση της ευρωζώνης- που σήκωσε το βάρος, με αποτέλεσμα να χρεοκοπήσει.
Κι όμως, οι «θερμοκέφαλοι» Ιρλανδοί, παροιμιώδεις στο εξωτερικό για το επικίνδυνο ταμπεραμέντο τους, αντιμετώπισαν την κατάσταση με τέτοια καρτερία που σε μας φαντάζει σχεδόν αλλόκοτη.
Εκείνοι ατενίζουν σήμερα το μέλλον από πολύ καλύτερη θέση. Εμείς δεν έχουμε ακόμη εθνικό σχέδιο για την υπέρβαση της κρίσης. Δεν έχουμε συναινέσει ούτε στα αυτονόητα.
Εμείς κινδυνεύουμε να γίνουμε ποντίκια του Χάμελιν, πλανεμένα θύματα του λαϊκισμού που κυριαρχεί στην κοινωνία μας.
ΥΓ.: Για πολλούς από τους σημερινούς πολιτικούς, οι εξελίξεις αποτελούν ίσως δίκαιη τιμωρία. Εκείνοι δημιούργησαν και εξέθρεψαν τον λαϊκισμό, εκείνοι συνεχίζουν να του χαϊδεύουν το κεφάλι, ακόμη και τώρα που πριονίζει ακατάπαυστα τα πόδια τους.