Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Γιώργος Παπανικολάου

Διευθυντής του Euro2day.gr και της Media2day, σκοπευτής, σύζυγος και πατέρας. Στο χρόνο που περισσεύει, σκέφτομαι, συζητάω και διαβάζω, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αποποίηση ευθυνών

Οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν στο ότι η κρίση στην Ουκρανία αποτελεί μείζονα γεωπολιτική εξέλιξη, καθώς αναζωπύρωσε ανησυχίες και φόβους που είχαν σχεδόν ξεχαστεί μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου.

Υπάρχει όμως και μία ακόμη διάσταση της κρίσης, που δεν έχει σχέση με τις εμπειρίες του παρελθόντος, αλλά με τις εκδοχές του μέλλοντος. Δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που εκτιμούν ότι «αρωγός» της Ρωσίας, απέναντι σε κινήσεις απομόνωσής της από την πλευρά της Δύσης, θα είναι η Κίνα, η οποία έχει πολλά να κερδίσει αν καταστεί «προνομιακός» πελάτης της πρώτης στον χώρο της ενέργειας, ενδεχομένως και της αμυντικής τεχνολογίας.

Άκουσα χθες Τρίτη, τον κατά τα άλλα εξαιρετικά συμπαθή Θανάση Σκώκο να λέει στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, ως παράγων του νέου κόμματος Ποτάμι, ότι η πολιτική παράταξη που υποστηρίζει δεν έχει συγκεκριμένο ιδεολογικό στίγμα.

Το εντυπωσιακό είναι ότι δεν το θεωρούσε αρνητικό, ακόμη κι όταν έφτασε να προσπαθεί να προσδιορίσει αυτό το στίγμα διά της εις άτοπον απαγωγής, λέγοντας με ποιους… δεν θα μπορούσε να «ταιριάξει».

Η όλη κατάσταση και η έμφασή του στην «κοινή λογική» μου θύμισε λίγο την περίπτωση Τζήμερου, τον καιρό που η Δημιουργία Ξανά άρχιζε να αποκτά δυναμική. Μπόλικη «κοινή λογική» κι απλές λύσεις που ακούγονται ωραία σε πολλούς.

Αν ρωτήσουμε τον μέσο Έλληνα τι τον καίει περισσότερο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απαντήσει με μία ερώτηση: πώς και πότε θα ανέβει ξανά το βιοτικό του επίπεδο, το εισόδημά του, που πιέστηκε πρωτόγνωρα τα τελευταία χρόνια.

Στο ερώτημα αυτό, η απάντηση είναι σχετικά απλή: Με δεδομένο το τεράστιο μέγεθος του χρέους που έχει η χώρα (το οποίο και δεν επιτρέπει περαιτέρω διόγκωση του δανεισμού), άνοδος του βιοτικού επιπέδου μπορεί να έλθει μόνο αν υπάρξει σημαντική αύξηση των εξαγωγών και του τουρισμού.

Εδώ και αρκετές δεκαετίες, εταιρίες κολοσσοί διαφεντεύουν το μεγαλύτερο κομμάτι της διεθνούς οικονομικής δραστηριότητας. Ο αριθμός, αλλά και το μέγεθός τους μεγαλώνουν διαρκώς, μέσα από μια σχεδόν αέναη διαδικασία «εξαγορών και συγχωνεύσεων». 

Σε πολλές περιπτώσεις ο κύκλος εργασιών τους συναγωνίζεται το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν μικρομεσαίων κρατών, ενώ κάποιες απασχολούν εκατοντάδες χιλιάδες ή και εκατομμύρια εργαζόμενους.

Η γνωστή McDonald's, για παράδειγμα, απασχολεί ανά τον κόσμο περίπου 1,9 εκατ. εργαζόμενους, ενώ ακόμη περισσότερους (2,1 εκατομμύρια ανθρώπους) απασχολεί η επίσης αμερικανική Wal-Mart με ετήσιο τζίρο… 469 δισ. δολάρια.

Όπως κι αν βλέπει κάποιος από ιδεολογική σκοπιά τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία, δύο γεγονότα αναδεικνύονται πέραν πάσης αμφιβολίας. 

Πρώτον, ότι ο Πούτιν είναι το είδος εκείνο του ηγέτη που αντιλαμβάνεται τις αδυναμίες των αντιπάλων του και σπεύδει να τις εκμεταλλευτεί με τόλμη.

Δεύτερον, ότι η Ρωσία μπορεί να μην είναι πλέον παγκόσμια υπερδύναμη, είναι, όμως, η μεγαλύτερη ηπειρωτική δύναμη στην Ευρώπη, με συμφέροντα που πολύ εύκολα θα μπορούσαν να έλθουν σε ευθεία αντιπαράθεση με τη Γερμανία, την Πολωνία, ή με άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις.

v