"Καραμπινάτα" παραδείγματα, όπου διοικήσεις εισηγμένων εταιριών με νομότυπο τρόπο υιοθετούν τις πλέον ανήθικες πολιτικές για τα συμφέροντα των μικρομετόχων…

"Ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό", υποστήριξε ο κ. Γιώργος Βουλγαράκης, άποψη που ουσιαστικά έθεσε τον πρώην υπουργό εκτός πολιτικής σκηνής, ενώ παράλληλα συνετέλεσε σε σημαντικό βαθμό στην καταβαράθρωση του ποσοστού που συγκέντρωσε το κόμμα του στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές.

Οι πολίτες μετέφρασαν τη φράση "ό,τι είναι ΝΟΜΙΜΟ είναι και ηθικό" στο "ό,τι είναι ΝΟΜΟΤΥΠΟ είναι και ηθικό".

Μόνο που πολύ συχνά, σύμφωνα με το κοινό περί δικαίου αίσθημα, ό,τι είναι νομότυπο ΔΕΝ είναι απαραίτητα και ηθικό…

Στην περίπτωση της Σοφοκλέους, μάλιστα, ένας σοβαρός παράγοντας για τον οποίο οι μικροεπενδυτές κρατούν επιφυλακτική στάση απέναντι στις χρηματιστηριακές επενδύσεις είναι το γεγονός πως πολλές εισηγμένες υιοθετούν το… δόγμα Βουλγαράκη:

Με νομότυπες διαδικασίες ακολουθούν τις πλέον ανήθικες πολιτικές…

Και το κακό μεγαλώνει γιατί τόσο οι εποπτικές αρχές όσο και τα δικαστήρια ερευνούν με βάση το "γράμμα του νόμου" και όχι σύμφωνα με την ουσία του νόμου. Αν αυτό (το γράμμα) έχει τηρηθεί, τότε "όλα καλά κι όλα ωραία"…

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις

Τηρώντας το γράμμα του νόμου, οι βασικοί μέτοχοι μπορούν όχι μόνο να θέτουν την εταιρία εκτός διαπραγμάτευσης αλλά και να υποχρεώνουν τους μετόχους μειοψηφίας να πουλήσουν τους τίτλους τους και μάλιστα στην τιμή που αυτοί θα τους ορίσουν!

Να θυμίσουμε ότι υποχρέωση πώλησης περιουσιακών στοιχείων υπήρχε στο παρελθόν μόνο στη Ρωσία του Στάλιν… Στον δυτικό κόσμο (απαλλοτριώσεις) γινόταν μόνο για λόγους εθνικού ή γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος.

Τηρώντας το γράμμα του νόμου, επίσης, οι διοικήσεις των εταιριών μπορούν να ευημερούν, ενώ οι μικρομέτοχοι ενδεχομένως να έχουν να λάβουν κάμποσα χρόνια μέρισμα και να βλέπουν τις τιμές των μετοχών τους να κατρακυλούν.

Και όλα αυτά γίνονται γιατί σε γενικές συνελεύσεις όπου μετέχουν ελάχιστοι οι πλειοψηφούντες βασικοί μέτοχοι μπορούν να... περάσουν ακόμη και… παπάδες!

Έτσι έχουμε:

• Τις παχυλές αμοιβές των διοικήσεων συν τα πριμ της όποιας παραγωγικότητας.

• Τους μισθούς σε όλο το συγγενολόι (ούτε καν τίθενται προς ψήφιση στις γενικές συνελεύσεις, για όσους από το σόι δεν μετέχουν στο διοικητικό συμβούλιο).

• Τα περίφημα stock options ακόμη και σε αποτυχημένες διοικήσεις.

• Τις παροχές σε είδος, όπως π.χ. ενοίκιο του διευθύνοντος συμβούλου σε διαμέρισμα πλούσιας συνοικίας των Αθηνών, κινητά τηλέφωνα, ασφαλιστικά προγράμματα ζωής κ.λπ.

• Το πέρασμα προσωπικών εξόδων (πεντάστερα ξενοδοχεία μέσα στο κύμα, βόλτες με κότερα, σκυλάδικα κ.λπ.) στις δαπάνες της επιχείρησης (συμφέρει και φορολογικά).

• Η αγορά από τις εταιρίες πολυτελών λιμουζίνων και ελικοπτέρων και άλλα συναφή.
Υπάρχουν βέβαια για όλα αυτά και δικαιολογίες του τύπου "τόσα δίνει η αγορά στα στελέχη των επιχειρήσεων σε ανάλογες θέσεις". Ωστόσο, αποφεύγεται να σημειωθεί αν αυτά που τόσο απλόχερα προσφέρει η αγορά τα δίνει στις επιχειρήσεις που... πετάνε και όχι στις εταιρίες που... σέρνονται…

Οι γκρίζες και οι μαύρες συναλλαγές

Το όλο θέμα όμως σε κάποιες περιπτώσεις παίρνει ευρύτερες διαστάσεις. Και αναφέρουμε λοιπόν ενδεικτικά κάποιες από αυτές:

• Ελάχιστες πωλήσεις ακινήτων γίνονται με την προκήρυξη κάποιου ανοιχτού διαγωνισμού.

• Σε πολλές περιπτώσεις τα τιμήματα των συναλλαγών στις πωλήσεις ακινήτων διαφέρουν από αυτά που επισήμως εμφανίζονται.

• Υπάρχουν συμφωνίες αγορών και πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας που κρύβουν σειρά από "options" για τα οποία το ευρύ επενδυτικό κοινό δεν πληροφορείται ποτέ…

• Συχνά ακούγεται ότι στελέχη και εργαζόμενοι των εισηγμένων απασχολούνται για την υλοποίηση προσωπικών επενδύσεων των βασικών μετόχων, αλλά φυσικά όλα αυτά πληρώνονται από τις εταιρίες.

Η ουσία είναι πως τόσα χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου περί Εταιρικής Διακυβέρνησης η ουσιαστική εφαρμογή του νόμου γίνεται μόνο από εκείνους που καταλαβαίνουν τη σημασία της εταιρικής διακυβέρνησης ως μέσου ανάπτυξης των εταιριών τους.

Οι υπόλοιποι απλώς ακολουθούν τους τύπους…