Απολογίες, αξίες, ηθική, ακεραιότητα - δεν είναι το λεξιλόγιο που περιμένουν οι παρατηρητές του χρηματοπιστωτικού κλάδου να ακούσουν συνήθως από τους κορυφαίους τραπεζίτες ενός έθνους.

Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, πολλοί κορυφαίοι παράγοντες του δεύτερου ισχυρότερου χρηματοοικονομικού κέντρου του πλανήτη, του βρετανικού City, προβάλλονται ως υποστηρικτές της ηθικής ακεραιότητας, θεωρώντας ότι οι συνάδελφοί τους τραπεζίτες έχουν χάσει τον δρόμο τους και ότι η κρίση πυροδοτήθηκε ως επί το πλείστον από την απουσία "ηθικής πυξίδας".

Ο κ. Stephen Green, πρόεδρος της HSBC και της British Bankers Association (Ένωση Βρετανών Τραπεζιτών), είναι ο εκπρόσωπος αυτής της κίνησης. Ο χειροτονημένος ιερέας της Αγγλικανικής Εκκλησίας εξέδωσε φέτος το "Good Value", ένα βιβλίο με τις σκέψεις του για "το χρήμα, την ηθική και έναν αβέβαιο κόσμο". Πρόσφατα, προχώρησε ακόμη περισσότερο στην προσπάθεια επιβολής της "ταπεινοφροσύνης" στον τραπεζικό κλάδο.

"Όλος ο κλάδος χρωστά στον πραγματικό κόσμο μια απολογία και επίσης χρωστά στον κόσμο τη δέσμευση ότι έμαθε το μάθημά του", δήλωσε στο BBC. "Το θέμα δεν είναι μόνο οι κανόνες και οι ρυθμίσεις. Οι ηγέτες του κλάδου θα πρέπει να καλλιεργούν μια πραγματική κουλτούρα ηθικής και αξιοπρέπειας και αυτή είναι η πρώτη προτεραιότητα όλων των διοικητικών συμβουλίων των τραπεζών".

Λίγες ώρες πριν, αντίστοιχες δηλώσεις είχε κάνει ο κ. Paul Tucker, αναπληρωτής διοικητής της Bank of England. Μιλώντας στο ακροατήριο που είχε συγκεντρωθεί στον Καθεδρικό του Αγίου Παύλου, ο κ. Tucker δήλωσε: "Εάν είναι ορθό ότι δεν έχουμε τους ιδανικούς κανόνες -δεν τους είχαμε στο παρελθόν και δεν θα τους έχουμε στο μέλλον-, τότε θα πρέπει να μπει κάποιο άλλο χαλινάρι, κάτι που θα οδηγεί στις αξίες με τη βασική τους έννοια".

"Δεν μπορούμε να δίνουμε νόημα στη ζωή μας και να έχουμε ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα και μια οικονομία ακεραιότητας με βάση μόνο την ατομική μας ικανοποίηση. Πρέπει να έχουμε συνείδηση πως ό,τι κάνουμε πρέπει να είναι κοινωνικά αποδεκτό".

Την ίδια ώρα, καθώς αρχίζει η περίοδος της απόδοσης των μπόνους, ο κ. Rowan Williams, αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι και επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας, διαμαρτυρήθηκε για την έλλειψη μεταμέλειας. "Δεν ακούσαμε κανέναν να λέει: Στην πραγματικότητα κάναμε λάθος και όλες οι θεμελιώδεις αρχές πάνω στις οποίες δουλέψαμε δεν ήταν πραγματικές, ήταν κενές", δήλωσε ο κ. Williams στους τραπεζίτες.

Οι μομφές του απηχούν τις δηλώσεις του κ. Lord Turner το καλοκαίρι, όταν ο πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς μίλησε με ηθικό υπόβαθρο για την ανάγκη να γίνει η τραπεζική βιομηχανία "κοινωνικά χρήσιμη" και πάλι.

Ο κ. Hector Sants, διευθύνων σύμβουλος της βρετανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, εξήγησε μάλιστα τη μετακίνησή του σε ρυθμιστική θέση ως "χριστιανική υποχρέωση" ώστε να επιστρέψει κάτι στην κοινωνία, έπειτα από 30ετή καριέρα συγκέντρωσης χρημάτων.

Μέχρι στιγμής, πάντως, είναι λίγα τα παραδείγματα από το City ανθρώπων που κάνουν πλήρη αναδίπλωση και επιζητούν τη σωτηρία. Εκτός από τον κ. Lord Myners -fund manager που έγινε θεσμικό πρόσωπο του City, ο οποίος μίλησε για "ανησυχητική απουσία ενός ξεκάθαρου ηθικού σκοπού" στην οικονομική κοινότητα και αποκάλυψε πρόσφατα ότι σκοπεύει να σπουδάσει συγκριτική θεολογία μόλις τερματιστεί η θητεία του στο City- υπάρχει μόνο ένα σημαντικό παράδειγμα.

Σε επιστολή του προς τους συναδέλφους του έναν χρόνο πριν, ο κ. Brian Crowe έγραψε ότι παραιτείται από μακρά καριέρα στο investment banking για λόγους υγείας, αποκαλύπτοντας επίσης πως θα γίνει πάστορας στην Εκκλησία της Αγγλίας ", που θα είναι μια ενδιαφέρουσα αντίθεση με το investment banking!".

Ειδικά βέβαια αφού η τράπεζα την οποία εγκαταλείπει είναι, για πολλούς, εκείνη που αποδείχτηκε πιο "αμαρτωλή" στις εποχές της ακμής στην Αγγλία: η Royal Bank of Scotland.


* Το συγκεκριμένο άρθρο δημοσιεύτηκε στους "Financial Times" στις 7 Οκτωβρίου 2009.