Επανάσταση φέρνει η αναμορφωμένη οδηγία για τις ηλεκτρονικές πληρωμές

Η κινητοποίηση των τραπεζών στο μέτωπο των ψηφιακών πληρωμών συνδέεται και με την επανάσταση που φέρνει η αναμορφωμένη κοινοτική οδηγία P2D2 (Directive on Payment Services), η οποία εγκρίθηκε στις αρχές Οκτωβρίου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και μέχρι τα τέλη του 2017 πρέπει να έχει ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο των κρατών-μελών.

Μεταξύ των αλλαγών που φέρνει η αναθεωρημένη οδηγία για τις πληρωμές είναι οι εξής:

1. Εισάγονται αυστηρότερες προϋποθέσεις ασφαλείας για τη διενέργεια και επεξεργασία ηλεκτρονικών πληρωμών και την προστασία των καταναλωτών.

2. Ανοίγει η αγορά πληρωμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για τρίτους «παίκτες» πέραν των τραπεζών οι οποίοι αποκτούν πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς καταναλωτών ή επιχειρήσεων και παρέχουν σχετικές υπηρεσίες.

3. Ενισχύει τα δικαιώματα των καταναλωτών όπως για παράδειγμα μέσω του περιορισμού της ευθύνης του αγοραστή στην περίπτωση μη εξουσιοδοτημένων ηλεκτρονικών πληρωμών.

4. Η απαγόρευση πρόσθετων επιβαρύνσεων (π.χ. για να πληρώσει κάποιος μέσω κάρτας) ανεξάρτητα με το αν η πληρωμή γίνεται σε κατάστημα ή σε ηλεκτρονικό κατάστημα.

Κύριος στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι, όμως, η ενίσχυση του ανταγωνισμού στον τομέα των ηλεκτρονικών πληρωμών με τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για την είσοδο νέων «παικτών». Τα τελευταία χρόνια νέες επιχειρήσεις μπήκαν στην αγορά πληρωμών μέσω Διαδικτύου π.χ. προσφέροντας τη δυνατότητα στους καταναλωτές να αγοράζουν από ηλεκτρονικά καταστήματα χωρίς τη χρήση πιστωτικής κάρτα (σημειώστε πως το 60% των κατοίκων της Ε.Ε. δεν διαθέτουν καμία πιστωτική).

Στην ουσία, οι νέοι «παίκτες» προσφέρουν υπηρεσίες που επιτρέπουν τη διασύνδεση του ηλεκτρονικού καταστήματος με τον τραπεζικό λογαριασμό του αγοραστή και η πληρωμή γίνεται άμεσα, χωρίς κάρτα. Τέτοιες υπηρεσίες είναι η Sofort στην Γερμανία, η IDeal στην Ολλανδία, η Trustly στη Σουηδία, οι οποίες δεν καλύπτονταν μέχρι σήμερα από κάποια κοινοτική οδηγία.

Η αναθεωρημένη οδηγία, σύμφωνα με την Κομισιόν, θα συμβάλλει στη μείωση των χρεώσεων για τους χρήστες πιστωτικών ή άλλων καρτών, τόσο για παραδοσιακές αγορές όσο και για αγορές μέσω Διαδικτύου. Για παράδειγμα, δεν θα επιτρέπεται πλέον σε καταστηματάρχες να επιβάλλουν πρόσθετες χρεώσεις σε όσους αγοράζουν με πιστωτική κάρτα, πρακτική εξαιρετικά διαδεδομένη σε πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε. Μάλιστα η απαγόρευση πρόσθετων χρεώσεων επιβάλλεται και για διασυνοριακές ηλεκτρονικές αγορές με την Κομισιόν να υποστηρίζει πως καλύπτει το 95% των περιπτώσεων για πληρωμές με κάρτες και πως το όφελος για τους καταναλωτές θα φτάσει τα 730 εκατ. ευρώ ετησίως.

Επιπλέον, οι καταναλωτές θα είναι καλύτερα προστατευμένοι απέναντι σε επιτήδειους που κλέβουν στοιχεία καρτών κ.λπ., ενώ θα έχουν αυξημένη προστασία και στην περίπτωση ακούσιων συναλλαγών (π.χ. όταν κάποιος αγοράζει μέσω κινητού μια ακριβή εφαρμογή κατά λάθος). Η οδηγία ορίζει πως με εξαίρεση τις περιπτώσεις απάτης ή σοβαρής αμέλειας από τον αγοραστή, το ανώτερο ποσό που είναι υποχρεωμένος να πληρώσει, σε περίπτωση μη εξουσιοδοτημένης ηλεκτρονικής συναλλαγής, περιορίζεται από τα 150 ευρώ σε 50 ευρώ.

Η υφιστάμενη οδηγία προστατεύει τους καταναλωτές στην περίπτωση μη εξουσιοδοτημένης μεταφοράς ποσού από λογαριασμό τους υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Με τη νέα οδηγία, κάποιος που έχει μεταφέρει ένα ποσό από το λογαριασμό του π.χ. για μια αγορά μπορεί να ζητήσει την επιστροφή ολόκληρου του ποσού ακόμα και σε περίπτωση διαμάχης με έναν έμπορο, πράγμα που είναι σχετικά δύσκολο σήμερα (η επιστροφή του ποσού γίνεται υπό συγκεκριμένες, αυστηρές, προϋποθέσεις που ελαστικοποιούνται με την αναμορφωμένη οδηγία).

Επιπλέον, οι καταναλωτές θα είναι περισσότερο προστατευμένοι σε περιπτώσεις που το ακριβές ύψος μιας συναλλαγής με κάρτα δεν είναι γνωστό εκ των προτέρων όπως π.χ. μπορεί να συμβεί με κρατήσεις σε ξενοδοχεία, με μισθώσεις αυτοκινήτων ή ακόμα και σε βενζινάδικα (το «γέμισέ το» έχει κόστος που το μαθαίνεις στο τέλος...). Ο ξενοδόχος θα μπορεί να δεσμεύσει ένα ποσό για την κράτηση μόνο αν ο κάτοχος της κάρτας έχει εγκρίνει το συγκεκριμένο ποσό. Δεν θα μπορεί π.χ. κάποιος που είπε πως το κόστος παραμονής είναι 600 ευρώ, να χρεώσει την κάρτα με 700 ευρώ υποτίθεται για πρόσθετες υπηρεσίες. Ο νέα οδηγία επιβάλλει και αυστηρότερες διαδικασίες (περισσότερα στοιχεία για τον αποδέκτη αν βρίσκεται εκτός Ε.Ε. κ.λπ.) για τις μεταφορές χρημάτων.

Η αναμορφωμένη οδηγία καλύπτει, για πρώτη φορά, και αγορές προϊόντων και υπηρεσιών που γίνονται μέσω τηλεπικοινωνιακών οργανισμών οι οποίοι λειτουργούν ως ενδιάμεσοι ανάμεσα σε παραδοσιακά ή ηλεκτρονικά καταστήματα και του καταναλωτή ο οποίος μπορεί να πληρώνει π.χ. μέσω του λογαριασμού για το τηλέφωνο ή το Διαδίκτυο. Επιβάλλει, επίσης, συγκεκριμένο τρόπο, με τη χρήση δύο διαφορετικών κωδικών (π.χ. ενός κωδικού και του PIN της κάρτας ή ενός κωδικού και ενός τυχαίου αριθμού που εκδίδει μια συσκευή (όπως συμβαίνει σήμερα με συγκεκριμένες συναλλαγές στα συστήματα e-banking των τραπεζών όπου οι πελάτες χρησιμοποιούν μηχανάκια παραγωγής κωδικών αυθεντικοποίησης εκτός από τον προσωπικό τους κωδικό).

Δείτε όλο το αφιέρωμα για τις ψηφιακές πληρωμές εδώ