Κάμερες και Δημοκρατία: Τα διλήμματα

Τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι κάμερες και η... υψηλού κόστους αστυνόμευση. Η παραβίαση της ελευθερίας των πολιτών. Το νομικό "κενό" για τον έλεγχο των καμερών. Γράφει ο Χ. Τσέλιος.

Δημοσιεύθηκε: 20 Ιουλίου 2012 - 07:42

του Χ. Τσέλιου*

Αν κάποιος σε μια πόλη σχεδιάζει να αρπάξει την τσάντα μιας γηραιάς κυρίας, γιατί θα πρέπει να παρακολουθούνται μονίμως όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι της πόλεως αυτής;

Αυτή η άποψη προτιμά την αστυνόμευση των πολλών περιπολιών, που συμβάλλει σε επίταση της γενικής πρόληψης και διατηρεί και τις θέσεις εργασίας - δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι ένα από τα προτερήματα της χρήσης των «συστημάτων καταγραφής ήχου ή εικόνας σε δημόσιους χώρους» (αυτή είναι η επίσημη ονομασία) είναι και η εκτιμώμενη μείωση του κόστους της αστυνόμευσης.

Τα άλλα δύο φερόμενα πλεονεκτήματα είναι ότι η αστυνομία, χάρη στις κάμερες, μπορεί να συλλαμβάνει τους εγκληματούντες επ’ αυτοφώρω, μειώνοντας κατά πολύ τον αριθμό των ανεξιχνίαστων υποθέσεων, και ότι η παρουσία των καμερών λειτουργεί αποθαρρυντικά για τους επίδοξους εγκληματίες.

Στα μειονεκτήματα ξεχωρίζει η προσβολή της ιδιωτικής σφαίρας, την οποία προτάξαμε στο παρόν άρθρο, υπό την έννοια ότι οι συνάνθρωποί μας χάνουν μέρος ελευθερίας, νιώθοντας ότι παρακολουθούνται όλη την ώρα.

Και βέβαια, πόση πληροφόρηση θα πρέπει να έχει η (εκάστοτε) κυβέρνηση για όλους μας; Όπως λένε και οι Γάλλοι, «voir c’ est pouvoir» (το να βλέπεις είναι δύναμη). Υπάρχουν ήδη κάμερες στο μετρό, στα διόδια, στους λεωφορειοδρόμους κ.α.

Το Λονδίνο είναι ίσως η πιο καμεροκρατούμενη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Στο δρόμο του Λονδίνου βρίσκεται και το Παρίσι μαζί με άλλες μεγάλες πόλεις της Γαλλίας, που εγκαθιστούν όλο και περισσότερες κάμερες παρακολούθησης. Είναι πράγματι δύσκολο να απορριφθούν οι νέες τεχνολογίες.

Στην πατρίδα μας, ψηφίστηκε ο Νόμος 3917/2011, στο άρθρο 14 του οποίου τα συστήματα επιτήρησης με τη λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας διακρίνονται:

α) στα συστήματα βιντεοεπιτήρησης που εγκαθιστώνται και λειτουργούν σε χώρους που δεν είναι δημόσιοι, αλλά είναι προσβάσιμοι στο κοινό (παράγραφος 5 του άρθρου αυτού)

β) στα συστήματα αυτά που εγκαθιστώνται και λειτουργούν στους δημόσιους χώρους δηλαδή βασικά στις πόλεις αλλά και στους σταθμούς διακίνησης επιβατών με μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και

γ) σε «ελεύθερα προσβάσιμους σε απροσδιόριστο αριθμό προσώπων ανοιχτούς χώρους (περιφραγμένους ή μη) που διατίθενται σε κοινή χρήση με νόμιμο τρόπο» (περίπτωση β παραγράφου 3 άρθρου 14 του πιο πάνω νόμου, σε όποιους χώρους κι αν αναφέρεται η φράση αυτή).

Για την περίπτωση της εγκαταστάσεως και λειτουργίας των συστημάτων αυτών στους μη δημόσιους, αλλά προσβάσιμους χώρους, η αρχή προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, που είναι αρμόδια σε αυτόν τον τομέα, εξέδωσε μια σχετική οδηγία από το 2011. Ακόμη, όμως, αναμένεται η έκδοση του προεδρικού διατάγματος, από το υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, που θα ορίζει τις λεπτομέρειες ως προς το ποια δημόσια αρχή θα είναι αρμόδια για τις κάμερες και με ποιες προϋποθέσεις, διαδικασία, κριτήρια και σκοπό θα εγκατασταθούν και θα λειτουργήσουν τα συστήματα επιτηρήσεως των δημόσιων χώρων.

Βέβαια, δε χρειάζεται να θυμίσουμε (νομίζω ότι είναι ίσως η θλιβερότερη συλλογική ανάμνηση όλων μας τα τελευταία χρόνια) τις καταστροφές στην Αθήνα από το Δεκέμβριο του 2008 και μετά. Η εφαρμογή στην πράξη του άρθρου 14 του Ν. 3917/2011, η οποία προϋποθέτει τη δημοσίευση του πιο πάνω αναφερόμενου προεδρικού διατάγματος (χωρίς βέβαια αυτό να είναι αρκετό, είναι όμως απαραίτητο) μπορεί να συμβάλει στην καταστολή της βίας κατά τις διαδηλώσεις, εξασφαλίζοντας τα αναγκαία αποδεικτικά στοιχεία εις βάρος όσων παρανομούν αλλά και ότι αυτοί που είναι επιφορτισμένοι με την επιβολή του νόμου τηρούν το μέτρο.

Εξάλλου, η πλήρης εφαρμογή των νόμων, ασχέτως πολιτικού κόστους, είναι όχι μόνο δέσμευση κάθε κυβέρνησης (και της παρούσας) αλλά και θεμέλιο της Δημοκρατίας. Και η Δημοκρατία, ιδίως για εμάς τους Έλληνες, είναι καθήκον.

* Ο κ. Χαράλαμπος Τσέλιος είναι δικηγόρος.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.