Δέκα τρόποι για ανάπτυξη μέσω Χρηματιστηρίου

Οι τρέχουσες εξελίξεις στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και οι 10 λόγοι για τους οποίους ο θεσμός των χρηματιστηρίων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάπτυξη μια οικονομία. Γράφει ο κ. Ν. Μεταξάς, γενικός διευθυντής του ΧΑΚ.

Δημοσιεύθηκε: 19 Ιουλίου 2012 - 07:41

του Νώντα Μεταξά*

Δέκα τρόποι για ανάπτυξη μέσω Χρηματιστηρίου

Ο Γενικός Διευθυντής του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου, Ν. Μεταξάς, συμμετείχε πρόσφατα κατόπιν σχετικής πρόσκλησης, στο 3ο Χρηματοοικονομικό Φόρουμ που διεξήχθη στην Θράκη.

Στην παρέμβαση του, στο Φόρουμ αυτό, ανέφερε ότι η εποχή μας χαρακτηρίζεται από διάφορα στοιχεία, συμπτώσεις και καταστάσεις των οποίων η εμφάνιση αλλά και η κοινή επίδραση έχουν προκαλέσει αριθμό προβλημάτων σε διάφορες οικονομίες, είτε μεγαλύτερες είτε μικρότερες. Τις επιπτώσεις αυτών των προβλημάτων αισθάνονται κατά κύριο λόγο ο επιχειρηματικός κόσμος, όπως επίσης και ο μέσος απλός πολίτης.

Στην ομιλία του ο κ. Μεταξάς, προσπάθησε να προσεγγίσει τα θέματα αυτά και να παρουσιάσει την άποψη του, μέσα από τον ευρύτερο χρηματοοικονομικό τομέα.

Υπενθύμισε ότι η Ευρώπη αποφάσισε ως γνωστόν, να αλλάξει ριζικά τον τομέα που αποκαλείται ως χρηματοοικονομικός. Με αφετηρία την έκθεση του Βαρόνου Lamfalucci, είχε αρχίσει και προχωρεί η ευρύτατη φιλελευθεροποίηση του όλου τομέα και μέσα στα πλαίσια αυτά και η εισαγωγή νέων θεσμών.

Τόσο μεγάλης κλίμακας είναι οι αλλαγές, ώστε παραδοσιακοί όροι όπως Χρηματιστήρια, Χρηματιστές αλλάζουν και αντικαθίστανται με όρους όπως Ρυθμιζόμενες Αγορές, Εταιρείες Παροχής Χρηματιστηριακών υπηρεσιών κ.ά. Επίσης παρατηρείται η λειτουργία εναλλακτικών, ακόμη και μη ρυθμιζόμενων αγορών από διάφορα χρηματιστήρια.

Ως αποτέλεσμα όλων των πιο πάνω, παρατηρούνται και συμπτύξεις χρηματιστηρίων, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σημαντικοί χρηματιστηριακοί άξονες, οι οποίοι κινούνται παράλληλα στην Ευρώπη, με έντονη την Αμερικανική συμμετοχή.

Τέτοιοι άξονες είναι στη Βόρεια Ευρώπη το OMX Nasdaq και στην Κεντρική Ευρώπη το Euronext NYSE. Όπως επίσης δεν πρέπει να λησμονείται το έντονο πρόσφατο φλερτ μεταξύ NYSE Euronext και του Γερμανικού Χρηματιστηρίου, το οποίο σταμάτησε προσωρινά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όμως υπάρχουν κι άλλες πρωτοβουλίες οι οποίες πρέπει να σημειωθούν και να παρακολουθούνται γιατί επηρεάζουν τις κεφαλαιαγορές, όπως π.χ. εκείνες των Χρηματιστηρίων της Πολωνίας, ακόμη και της Βιέννης, αλλά και του Λονδίνου.

Στον τομέα της εκκαθάρισης συναλλαγών η Ευρώπη κινείται βάσει της έκθεσης Giovannini η οποία προσπαθεί να ενοποιήσει και να καταργήσει τους περιορισμούς στην εκκαθάριση, κάτι που αντανακλάται στις ευρύτερες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όπως είναι το T2 και το T2S, αλλά και οι τάσεις για να διαφοροποιηθεί ριζικά ο όλος άξονας στην Ευρώπη.

Όλες αυτές οι αλλαγές και ανακατάξεις είναι φανερό ότι δημιούργησαν ένα σοκ στην ευρύτερη χρηματοοικονομική αγορά, κάτι που δεν περιορίζεται μόνο σ’ αυτό. Η διεθνής οικονομική κρίση η οποία ξεκίνησε από την Αμερική με την κατάρρευση των Lehman Brothers και την ευρύτερη τραπεζική κρίση, έχει φέρει στην επιφάνεια πάρα πολλά οικονομικά προβλήματα, με επικέντρωση σ΄ αυτά των ευάλωτων οικονομιών και που ιδιαίτερα έχουν σχέση με τα δημόσια οικονομικά και τον τραπεζικό τομέα.

Ο κ. Μεταξάς σημείωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2009 εξέδωσε μία μελέτη της Επιτροπής σοφών όσον αφορά την εποπτεία στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό τομέα, της οποίας προέδρευε ο Jack De Larosiese, που αναφέρει ότι το όλο πρόβλημα είναι θεσμικό. Ο γρήγορος ρυθμός της παγκοσμιοποίησης έχει αυξήσει ουσιαστικά την αλληλοεξάρτηση και την αλληλοεπίδραση τους. Πιο συγκεκριμένα επισημάνθηκε ότι δεν έχουν λειτουργήσει αποτελεσματικά οι θεσμοί. Έτσι πρώτα και πάνω απ’ όλα, για να αντιμετωπιστεί η κρίση, πρέπει να ενισχυθούν οι θεσμοί και να ανακτηθεί η εμπιστοσύνη όλων προς αυτούς.

Μπορούν δε να αντληθούν διάφορα διδάγματα για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η κρίση και ιδιαίτερα σε θέματα εμπιστοσύνης, μέσω της ενίσχυσης των θεσμών και των τρόπων λειτουργίας τους. Έμφαση πρέπει να δοθεί στη διαφάνεια και στην ύπαρξη ελέγχων, που να διασφαλίζουν τη λειτουργικότητα του όλου συστήματος. Κι εδώ μπαίνει το θέμα των οργανωμένων και μη αγορών.

Έντονη προσωπική θέση του κ. Μεταξά, αλλά και της Ομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Χρηματιστηρίων είναι ότι οι οργανωμένες αγορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούν να συνεισφέρουν τα μέγιστα, τόσο στην ανάπτυξη της οικονομίας, όσο και στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

Πιο κάτω απαριθμούνται ορισμένα από τα οφέλη τους:

Αποτελεσματική άντληση κεφαλαίων και κατανομή τους στην πρωτογενή αγορά

Λόγω των κανονισμών που υπάρχουν θεσμοθετημένοι στις οργανωμένες αγορές, των προτύπων λειτουργίας και της υψηλής προσβασιμότητας των επενδυτών διεθνώς, αυτές είναι ελκυστικές τόσο σε εταιρείες, όσο και σε επενδυτές, για την έκδοση και άντληση κεφαλαίων.

Επένδυση των μακροπροθέσμων καταθέσεων στις αγορές

Οι οργανωμένες αγορές έχουν καταφέρει να προσελκύσουν διεθνή κεφάλαια με
μακροπρόθεσμό ορίζοντα προς κατάθεση/επένδυση, τόσο από ιδιώτες επενδυτές, όσο και από ταμεία προνοίας κι’ άλλους θεσμικούς επενδυτές.

Αποτελεσματικότητα στη δευτερογενή αγορά

Οι οργανωμένες αγορές μέσω των μηχανισμών υπολογισμού τιμών, της τεχνολογίας και των χαμηλών κόστων συναλλαγών που διαθέτουν/λειτουργούν αντίστοιχα, έχουν καταφέρει να ελκύσουν σημαντικές επενδύσεις, να διευρύνουν τη ρευστότητα της αγοράς καθώς επίσης και την αποτελεσματική λειτουργία τους.

Συμβολή οργανωμένων αγορών σε δυναμική οικονομική ανάπτυξη

Οι οργανωμένες αγορές διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη διοχέτευση κεφαλαίων προς τους πιο δυναμικούς τομείς της οικονομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υποβοηθώντας αφενός στην αντιμετώπιση της ανεργίας κι’ αφετέρου στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων.

Διασφάλιση προστασίας επενδυτών και ακεραιότητας της αγοράς

Λόγω των υψηλών κανονιστικών προτύπων για τους επενδυτές, οι οργανωμένες αγορές συμβάλλουν προς την κατεύθυνση ενδυνάμωσης της επενδυτικής εμπιστοσύνης και των συντελεστών της αγοράς προς τα χρηματιστήρια, μέσω επαρκών μεθόδων εποπτείας και υψηλών προτύπων διαφάνειας - γνωστοποίησης πληροφοριών και διαφάνειας, όσον αφορά τη διαδικασία προ και μετά τη σύναψη συναλλαγών. Η διαχρονική και στενή συνεργασία των οργανωμένων αγορών με τις εποπτικές αρχές, συμβάλλει επίσης αποτελεσματικά προς την κατεύθυνση αυτή.

Οι οργανωμένες αγορές έχουν διαχρονικά επιτύχει μέσω και των μεγάλων επενδύσεων στις οποίες έχουν προβεί, να έχουν ουσιαστική συμβολή στην ανάπτυξη του ευρύτερου χρηματοοικονομικού τομέα στην Ε.Ε. Τεράστιες επενδύσεις έχουν γίνει στον τομέα της πληροφορικής, με στόχο την αποτελεσματικότητα, τη μείωση του κόστους συναλλαγών και γενικότερα της λειτουργίας των αγορών. Η πιο πάνω θετική συνεισφορά των οργανωμένων αγορών, στηρίζεται στα εξής:

Ανεξαρτησία, αυτονομία και ουδετερότητα των αγορών

Οι επενδυτές αποτιμούν θετικά την ουδετερότητα των αγορών, με την έννοια ότι αυτές παρέχουν ίσες ευκαιρίες σ’ όλους τους συμμετέχοντες στις αγορές κι’ αυτοί αντιμετωπίζονται με δίκαιο τρόπο. Επίσης οι οργανωμένες αγορές δεν κάνουν χρηματιστηριακές συναλλαγές για δικό τους όφελος.

Συνεχείς επενδύσεις σε πρότυπη τεχνολογική υποδομή

Οι οργανωμένες αγορές έχουν ως βασική αρχή τους, τη συνεχή επένδυση σε προηγμένη τεχνολογία για να διασφαλιστούν υψηλά επίπεδα ασφάλειας, ακεραιότητας των συναλλαγών, επαναλειτουργίας αγορών σε τυχόν περιπτώσεις προβλημάτων και γενικότερα για την άμεση ανταπόκριση των συστημάτων συναλλαγών.

Διαφάνεια

Η διαπραγμάτευση και εκκαθάριση των συναλλαγών γίνεται στις οργανωμένες αγορές, μέσα σε περιβάλλον επαρκούς και υψηλού επιπέδου διαφάνειας. Οι οργανωμένες αγορές εκτιμάται ότι και στο μέλλον λόγω και της λειτουργίας της MIFID, θα εξακολουθήσουν να βοηθούν τις εποπτικές αρχές στο να επιτυγχάνεται η ομαλή, διαφανής και εύρυθμη λειτουργία της αγοράς προς όφελος των επενδυτών.

Ανταγωνιστικό περιβάλλον

Οι οργανωμένες αγορές λειτουργούν σ’ ένα ολοένα αυξανόμενο ανταγωνιστικό και παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον αγορών. Οι οργανωμένες αγορές προσφέρουν στο σύγχρονο περιβάλλον ένα μεγάλο και διαφοροποιημένο εύρος υπηρεσιών και προϊόντων, για να ανταποκρίνονται στις ανάγκες επενδυτών. Οι Ευρωπαϊκές οργανωμένες αγορές ήταν ανάμεσα στις πρώτες οργανωμένες αγορές που συνέστησαν περιφερειακές και παγκόσμιες συμμαχίες και συνεργασίες. Λειτουργούν διαφορετικά επιχειρηματικά τμήματα/αγορές, οι οποίες είναι ανοικτές στον ανταγωνισμό.

Επικέντρωση στις ανάγκες των συντελεστών των αγορών

Οι οργανωμένες αγορές επικαιροποιούν συνεχώς τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, για να αντανακλούν τις ανάγκες της αγοράς. Στην περίοδο μετά από την εφαρμογή της Οδηγίας MIFID, η προτεραιότητα των οργανωμένων αγορών επικεντρώνεται πλέον στην εξυπηρέτηση των αναγκών της αγοράς αποτελεσματικότερα.

Αναμένεται δε ότι οι οργανωμένες αγορές θα διευρύνουν περαιτέρω το εύρος των υπηρεσιών τους στην πλευρά των πωλήσεων, των data vendors κι’ άλλων χρηστών των προϊόντων τους, για να εκμεταλλευτούν νέες αγορές και να ενδυναμώσουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα τους. Μέσω του κώδικα λειτουργίας για την εκκαθάριση και το διακανονισμό (Code of Conduct for Clearing and Settlement), οι αγορές ανοίγονται επιχειρηματικά στον ανταγωνισμό, διευκολύνοντας τους επενδυτές να συναλλάσσονται σε Ευρωπαϊκές αξίες, μέσα σ’ ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό από πλευράς κόστους, Ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Η πιο πάνω αναφορά στις οργανωμένες αγορές, ή σε αγορές οι οποίες λειτουργούν κάτω από την εποπτεία οργανωμένων αγορών, έγινε για να υποδειχθεί με παραδείγματα ότι ενδείκνυται να αντιληφθούμε ότι όπως έχουν διαμορφωθεί τα δεδομένα πρέπει να διαφοροποιηθούν ριζικά οι απόψεις των συντελεστών της αγοράς σε πολλά θέματα και να υπάρξει προσανατολισμός εκεί που υπάρχει η ανάλογη εμπιστοσύνη και νομικό υπόβαθρο. Έτσι θα γίνει δυνατή η επαναφορά και η επανάκτηση της, στο βαθμό βέβαια που μπορεί να επιτευχθεί.

Η ανεργία, είναι μεν συνάρτηση της οικονομικής κρίσης, αλλά είναι μία ασθένεια που μπορεί να χειροτερέψει (ή να βελτιωθεί) ανάλογα. Για παράδειγμα, αν λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης υπάρχει έξοδος κεφαλαίων από μία οικονομία, τότε χάνονται πολύτιμοι αιμοδότες της ανάπτυξης και της δημιουργίας ευκαιριών αξιοπρεπούς απασχόλησης.

Η καχυποψία δημιουργείται όταν υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία αναφορικά με τον τρόπο που τα μέτρα εφαρμόζονται ή όχι, αν δηλαδή οι θυσίες του κόσμου θα έχουν ή όχι ουσιαστικό αντίκρισμα, ως επίσης και για το ποιοι ωφελούνται πραγματικά από τα μέτρα αυτά. Γι’ αυτό, το καθοριστικό μήνυμα που θέλησε να μεταφέρει ο κ. Μεταξάς είναι η αναγκαιότητα ενίσχυσης των θεσμών, η ύπαρξη επαρκούς ελέγχου και πάνω απ’ όλα ο κάθε πολίτης να νοιώθει ότι οι θυσίες του βρίσκουν την ανάλογη ανταπόκριση.

* Ο κ. Νώντας Μεταξάς είναι γενικός διευθυντής του ΧΑΚ

** Ομιλία του κ. Νώντα Μεταξά, γενικού διευθυντή του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου στο 3ο Χρηματοοικονομικό Φόρουμ στη Θράκη

***Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.