Κουρούκλης: Η επόμενη μέρα για πετρέλαιο-χρυσό

Ποια «σήματα» δίνονται για τη μελλοντική πορεία των τιμών του πετρελαίου και του χρυσού από την εξέταση των στοιχείων από το 1971 έως σήμερα- Σε ιστορικό υψηλό δεκαετίας η σχέση μεταξύ των δύο commodities!

Δημοσιεύθηκε: 18 Φεβρουαρίου 2009 - 07:58

του Χάρη Κουρούκλη*

Κουρούκλης: Η επόμενη μέρα για πετρέλαιο-χρυσό

Πετρέλαιο και χρυσός: δύο εμπορεύματα με διαφορετικούς οικονομικούς ρόλους. Το πρώτο είναι από τους βασικούς καταλύτες ανάπτυξης και το δεύτερο είναι το κατεξοχήν μέσο διαφύλαξης του πλούτου και της αγοραστικής δύναμης σε περιόδους ύφεσης ή υψηλού πληθωρισμού.

Όμως έχουν και ένα κοινό στοιχείο: έχουν προσφέρει εξίσου υψηλές επενδυτικές «συγκινήσεις», καθώς υπόκεινται σε σημαντικές μακροχρόνιες διακυμάνσεις τιμών.

Νωπό παραμένει το ιστορικό υψηλό του πετρελαίου των $147 ανά βαρέλι του περασμένου Ιουλίου για να καταλήξει να διαπραγματεύεται σήμερα κάτω από τα $40, αποδεικνύοντας περίτρανα ότι η προσφορά και η ζήτηση του προϊόντος κυριαρχούνται από στρεβλωτικές μαζικές εισροές - εκροές κερδοσκοπικών κεφαλαίων πέρα και πάνω από τη θεμελιώδη κατάσταση της μακροοικονομίας.

Αντίστοιχα, η τιμή του χρυσού έχει απασχολήσει τη διεθνή οικονομική κοινότητα φτάνοντας πέρυσι τον Μάρτιο πάνω από τα $1.000 ανά ουγκιά (μία ουγκιά ισούται με 31,10 γραμμάρια περίπου), μετά τον «πυθμένα» των $253 ανά ουγκιά το καλοκαίρι του 1999 για να καταλήξει σήμερα να κυμαίνεται μεταξύ των $900 και του ιστορικού της υψηλού.

Στο σημείο αυτό, είναι φανερό ότι οι διακυμάνσεις στις ονομαστικές τιμές των δύο αυτών εμπορευμάτων δημιουργούν ιδιαίτερο «θόρυβο» και κάνουν επιτακτική την ανάγκη για να στραφούμε σε κάποιου άλλου είδους μέτρηση της «πραγματικής» αξίας τους. Μια τέτοια μέθοδος είναι να υπολογίσει κάποιος, απλώς, πόσα βαρέλια πετρελαίου μπορεί να αγοράσει με μία ουγκιά χρυσού. Να ελέγξει δηλαδή ποια είναι η εκάστοτε σχέση ανταλλαγής μεταξύ χρυσού και πετρελαίου.

Με βάση την οικονομική λογική θα αναμέναμε να υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ πετρελαίου και χρυσού καθώς η αύξηση της τιμής του πετρελαίου οδηγεί σε πληθωρισμό και ο πληθωρισμός οδηγεί με τη σειρά του σε αύξηση της ζήτησης του χρυσού ως μέσου διαφύλαξης της αγοραστικής δύναμης των χρημάτων. Εάν υπολογίσουμε όμως το γράφημα της σχέσης μεταξύ χρυσού και πετρελαίου, διαιρώντας την τιμή του χρυσού ανά ουγκιά με την τιμή του πετρελαίου ανά βαρέλι, θα εκπλαγούμε από τις εκάστοτε διαφοροποιήσεις που θα αντικρίσουμε.

Τάση επιστροφής στον μέσο όρο…

Όπως παρουσιάζεται στο μακροχρόνιο γράφημα, μετά την αποσύνδεση βεβαίως του αμερικανικού δολαρίου από τον χρυσό κανόνα το 1971, υπήρξαν χρονικές περίοδοι όπου μία ουγκιά χρυσού είχε φτάσει να ισοδυναμεί με πάνω από 26 βαρέλια πετρελαίου (34 βαρέλια τον Απρίλιο του 1986, 32 βαρέλια τον Δεκέμβριο του 1987 και τον Οκτώβριο του 1988 και πιο πρόσφατα 28 βαρέλια τον Δεκέμβριο του 1993 και 27 βαρέλια τον Δεκέμβριο του 1998), όπως υπήρξαν όμως και χρονικά σημεία όπου μία ουγκιά χρυσού δεν έφτανε να αγοράσει ούτε 11 βαρέλια πετρελαίου (κάτι λιγότερο από 11 βαρέλια τον Μάρτιο του 1985, 10 βαρέλια τον Οκτώβριο του 1990 και πιο πρόσφατα μόλις 6 βαρέλια τον Αύγουστο του 2005 και 6,5 πέρυσι τον Ιούνιο).

Ο μέσος όρος όλων αυτών των διακυμάνσεων των τελευταίων 26 ετών υπολογίστηκε κοντά στα 15 βαρέλια πετρελαίου ανά μία ουγκιά χρυσού. Είναι χαρακτηριστικό από την ενδελεχή μελέτη της τελευταίας τριακονταετίας ότι όταν η εν λόγω σχέση ανταλλαγής μεταξύ χρυσού και πετρελαίου έφτανε σε ακραία υψηλά (πάνω από 26 βαρέλια) ή χαμηλά (κάτω από 10 βαρέλια) επίπεδα στη συνέχεια υπήρχε τάση να επιστρέφει προς τον προαναφερθέντα ιστορικό της μέσο όρο, με το διάστημα που απαιτούνταν γι' αυτό να κυμαίνεται από λίγους μήνες έως κάποια έτη.

Για παράδειγμα, στα τέλη Νοεμβρίου του 1998 το πετρέλαιο τιμολογούνταν στα $11,2 ανά βαρέλι και ο χρυσός στα $292 ανά ουγκιά, οπότε η διαίρεση του 292 με το 11,2 μας έδινε 26,1. Δηλαδή μία ουγκιά χρυσού ισοδυναμούσε με περισσότερα από 26 βαρέλια πετρελαίου. Έξι μήνες μετά η τιμή του πετρελαίου είχε ανέβει στα $19,7 ανά βαρέλι και η τιμή του χρυσού είχε υποχωρήσει στα $264,6 ανά ουγκιά. Η μεταξύ τους σχέση ήταν τώρα μόλις 13,4 βαρέλια ανά ουγκιά (264,6 διά του 19,7).

Δώδεκα μήνες μετά, η τιμή του πετρελαίου είχε «σκαρφαλώσει» ακόμα περισσότερο στα $25,7 ανά βαρέλι και ο χρυσός είχε σταθεροποιηθεί πέριξ των $280 ανά ουγκιά, με τη μεταξύ τους σχέση τελικά να καταλήγει στα 10,9 βαρέλια ανά ουγκιά (280 διά του 25,7). Συνεπώς, από το υψηλό του Νοεμβρίου του 1998 ο λόγος χρυσού/πετρέλαιο κατέληξε στο χαμηλό του Νοεμβρίου του 1999 μέσω αύξησης της τιμής του πετρελαίου κατά 130% και παράλληλης οριακής μείωσης της τιμής του χρυσού κατά 4,1%.

Δύο σενάρια

Εξυπακούεται βεβαίως ότι μια τέτοια «διόρθωση» της σχέσης ανταλλαγής μπορεί να συμβεί εναλλακτικά και με άλλους δύο τρόπους: α) παράλληλη αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του χρυσού, με μεγαλύτερη όμως ποσοστιαία μεταβολή της πρώτης και β) παράλληλη πτώση της τιμής του πετρελαίου και του χρυσού, με μεγαλύτερη όμως ποσοστιαία μεταβολή της δεύτερης. Με ποιον ακριβώς τρόπο και σε ποιο διάστημα έχει υλοποιηθεί μέχρι σήμερα κάθε «διόρθωση» της ακραίας σχέσης ανταλλαγής τους είναι συνάρτηση των εκάστοτε γενικότερων μακροοικονομικών συνθηκών της παγκόσμιας οικονομίας και φυσικά δεν μπορεί να προβλεφθεί εκ των προτέρων.

Σήμερα μία ουγκιά χρυσού ισοδυναμεί με πάνω από 26 βαρέλια πετρελαίου, πολύ υψηλότερα δηλαδή από τον μέσο ιστορικό της όρο, όταν πέρυσι τον Ιούνιο είχε αγγίξει τα 6,5 βαρέλια πετρελαίου φτάνοντας σε νέο ιστορικό χαμηλό!

Κανείς φυσικά δεν είναι σε θέση να γνωρίζει: πρώτον, πόσο ψηλά μπορεί να φτάσει αυτή η σχέση πριν αναστραφεί, δεύτερον, με ποιον από τους τρεις τρόπους θα γίνει η επόμενη «διόρθωση» προς τον ιστορικό μέσο όρο της και τρίτον, εάν τελικά θα επαναληφθεί το στατιστικό φαινόμενο της επιστροφής στον μέσο μακροχρόνιο όρο ώστε να έχουν νόημα τα δύο προηγούμενα.

Μια τόσο σπάνια μακροοικονομική συγκυρία, όμως, όπως η τωρινή ραγδαία ανατροπή των συσχετισμών μεταξύ των δύο αυτών εμπορευμάτων, ελκύει την προσοχή των οικονομικών παραγόντων, καθώς αυτό το φαινόμενο επανεμφανίζεται για πρώτη φορά μετά την περίοδο Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου του 1998 και δημιουργεί ενδιαφέροντες συνειρμούς.

* Οικονομικός αναλυτής, συγγραφέας των βιβλίων «Τεχνική Ανάλυση: Θεωρία και Πρακτικές Εφαρμογές» και «Εταιρικά και Κρατικά Ομόλογα: Τακτικές Κερδοφορίας για τον Επενδυτή».

** Τα γραφήματα με τη σχέση μεταξύ χρυσού και πετρελαίου δημοσιεύονται στη διπλανή στήλη «Συνοδευτικό Υλικό».

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.