Βέργος: Αυξημένες τοποθετήσεις σε μετοχές το '09

Το 2009 αναμένεται να παρουσιάζει αυξανόμενες τοποθετήσεις σε μετοχές παγκοσμίως, πρώτα στις ΗΠΑ και στις μεγάλες χώρες της Ευρώπης και κατόπιν στην Ελλάδα, προβλέπει ο Κ. Βέργος. Οι κλάδοι που ευνοούνται.

Δημοσιεύθηκε: 23 Ιανουαρίου 2009 - 07:58

του Κωνσταντίνου Βέργου

Βέργος: Αυξημένες τοποθετήσεις σε μετοχές το 09

Το 2008 μάλλον επιβεβαιώθηκε ο νόμος του Μέρφι, σύμφωνα με τον οποίον, "αν είναι να πάει κάτι άσχημα, θα πάει με τον χειρότερο δυνατό τρόπο"!

Ο παλιός χρόνος σημαδεύτηκε από υποτιμητικές τάσεις, καθώς τα προβλήματα των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ οδήγησαν σε διεθνή χρηματοοικονομική κρίση, οι τράπεζες μείωσαν τον δανεισμό στα κερδοσκοπικά funds και οι μετοχικές αξίες γκρεμίστηκαν, λόγω πωλήσεων τίτλων από τα κερδοσκοπικά αυτά funds, σαν χάρτινος πύργος.

Θα επιβεβαιωθούν οι Κασσάνδρες;

Το άσχημο σενάριο προβλέπει ότι η μαύρη εικόνα του 2008 θα διαρκέσει για πολλά χρόνια, όπως στην ύφεση του 1930. Υπάρχουν ομοιότητες, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη τότε και τώρα σημαντικής οικονομικής ανισότητας στην αμερικανική οικονομία. Η σχέση εταιρικών κερδών προς τον μέσο μισθό ανατράπηκε κατά τα τελευταία 25 έτη, ώστε σήμερα τα κέρδη έχουν 3 φορές εκείνη την αναλογία, όπως τη δεκαετία του 1930. Το κενό αγοραστικής δύναμης αναπληρώθηκε εν μέρει από δανεισμό, με τα γνωστά επακόλουθα.

Αν δεν αποκατασταθεί, επομένως, η μέση αγοραστική δύναμη το σύστημα αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο της κατάρρευσης, αφού η πραγματική μείωση των μισθών πλέον οδηγεί σε μείωση πωλήσεων και σε κατάρρευση την ίδια την οικονομία και τις εταιρίες. Στις ΗΠΑ αυτό συνέβη διότι η κυβέρνηση Χούβερ μέχρι και το 1932 δεν είχε προχωρήσει σε μέτρα ενίσχυσης της αγοραστικής δύναμης.

Τότε, επί 4 έτη οι αμερικανικές εταιρίες είχαν ζημίες και έτσι εντέλει έγιναν αντιληπτές οι καταστροφικές συνέπειες της μακρόχρονης λιτότητας και ανισότητας.

Είναι πλέον άγνωστο σε τι βαθμό η νέα αμερικανική κυβέρνηση, μιμούμενη τον Αθηναίο σοφό νομοθέτη Σόλωνα (594 π.Χ.) και τον Κλεισθένη (507 π.Χ.), θα κάνει τομές για να ενισχύσει τα εισοδήματα του μέσου Αμερικανού, των οποίων η πτώση, όπως στην αρχαία Αθήνα, είναι η αιτία για τον υπερδανεισμό και την κρίση.

Ο βαθμός στον οποίο θα ληφθούν αυτά τα μέτρα είναι το ζητούμενο που θα ορίσει τον βαθμό ανάκαμψης αξιών κατά το 2009 και τα επόμενα έτη. Σε κάθε περίπτωση, θέλουμε να πιστεύουμε ότι τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Ευρωπαίοι πολιτικοί θα προσπαθήσουν φιλότιμα να επιλύσουν το πρόβλημα.

Υπάρχει εξαγγελία σχεδίου δημιουργίας θέσεων εργασίας από τον νέο Πρόεδρο κ. Μπ. Ομπάμα και έχει προηγηθεί το σχέδιο της κυβ. Τζ. Μπους για τις τράπεζες.

Γενικά, υπάρχει ενδιαφέρον γιά την παρέμβαση στο αναπτυξιακό μοντέλο, ενώ τέλος υπάρχει διάθεση λήψης συντονισμένων μέτρων σε παγκόσμια κλίμακα, κάτι που έλειπε το 1930.

Το μέσο σενάριο

Θα μπορούσε, επομένως, κάποιος βάσιμα να υποθέσει ότι τα σημερινά δεδομένα μοιάζουν με αυτά των περιόδων 1958 - 1960 και 1980 - 1982. Αν ισχύσει το σενάριο περιόδου 1958-60, οι αμερικανικές εταιρίες θα ανακάμψουν σε κερδοφορία από το πρώτο εξάμηνο του 2009, ενώ Ευρώπη θα συνεχίσει ζημίες μέχρι το τρίτο τρίμηνο. Αν ισχύσει το σενάριο 1980-82, η κρίση θα κρατήσει ως το τέλος του 2009 στις ΗΠΑ και θα συνεχιστεί η μείωση κερδών στην Ευρώπη σε όλο το 2009 και στις αρχές του 2010.

Ο ρόλος των τραπεζών

Σε κάθε περίπτωση, θα απαιτηθούν σοβαρά μέτρα παρέμβασης στην οικονομία, παγκοσμίως. Στο εξωτερικό είναι αντιληπτό πλέον ότι το κλειδί στην αντιμετώπιση της κρίσης είναι ο έλεγχος του τραπεζικού συστήματος από το κράτος.

Η επιδότηση χρυσοπληρωμένων ("golden boys") μεγαλοτραπεζιτών εντείνει το πρόβλημα. Αυτό συμβαίνει διότι ακριβώς η επιχειρηματική πρακτική αυτών των "χρυσών παιδιών" οδήγησαν σε κατάρρευση τις τράπεζες. Ήδη ξεκίνησαν κρατικοποιήσεις τραπεζών καθώς ο ασφαλέστερος τρόπος για να εφαρμόσει το κράτος πολιτική βοήθειας των εμπορικών και βιομηχανικών εταιριών μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων είναι όταν έχει τη διοίκηση και τις μετοχές των τραπεζών αυτών.

Σε τι βαθμό αυτό θα γίνει αντιληπτό και στη χώρα μας είναι ως τώρα άγνωστο, πάντως, όπως σωστά τονίζουν δυναμικοί επιχειρηματίες όπως ο κ. Βγενόπουλος, είναι σκανδαλώδες τα 28 δισ. ευρώ να κατευθύνονται σε golden boys που κλείνουν προκλητικά τις στρόφιγγες δανεισμού των υπόλοιπων ελληνικών εταιριών.

Ο περιορισμός (από τις τράπεζες) δανεισμού των υπόλοιπων ελληνικών επιχειρήσεων οδηγεί σε ασφυξία και σε χρεοκοπία εμπορικές και βιομηχανικές εταιρίες και στο τέλος και τράπεζες. Σε αυτή τη χρονική στιγμή η όποια "χρηματοδότηση" από το κράτος των τραπεζών ίσως θα έπρεπε να συνοδεύεται από τους ισότιμους κανόνες ελεύθερης αγοράς.

Όχι με κωμική "κοινωνικοποίηση των κινδύνων και ιδιωτικοποίηση των κερδών", όπως διαφαίνεται, αλλά με ανάληψη μάνατζμεντ και πλειοψηφίας μετοχών με πλήρη δικαιώματα ψήφου από το κράτος, όπως γίνεται διεθνώς, δηλαδή με κρατικοποίηση.

Οι ίδιες τράπεζες μπορεί να ιδιωτικοποιηθούν αργότερα, στις καλές εποχές, αν θέλει το κράτος.

Γενικά χαρακτηριστικά του νέου έτους

Πάντως, παρά την πικρή γεύση που αφήνει το έτος που έφυγε, τόσο λόγω προβλημάτων σε τράπεζες όσο και αλλού, το 2009 αναμένεται να χαρακτηρίζεται από συναισθήματα προβληματισμού αλλά και αισιοδοξίας.

Στις λεπτομέρειές της η μεσοπρόθεσμη πορεία της αγοράς θα εξαρτηθεί από την αποτελεσματικότητα των μέτρων της Ε.Ε. και της κυβέρνησης Ομπάμα στις ΗΠΑ και από τον βαθμό στον οποίο θα αντισταθμιστεί με τα γενναία αυτά μέτρα η μείωση η κατανάλωση από την πρόσφατη χειροτέρευση στην παγκόσμια οικονομία.

Σε αντίθεση με το 2008 που διακρίνονταν από ρευστοποιήσεις μετοχών, το 2009 αναμένεται να διακρίνεται από αυξανόμενες τοποθετήσεις σε μετοχές παγκοσμίως, πρώτα στις ΗΠΑ και τις μεγάλες χώρες της Ευρώπης και κατόπιν στην Ελλάδα.

Αυτό συμβαίνει διότι παγκοσμίως: Α. οι κεντρικές τράπεζες προβαίνουν σε μειώσεις των βασικών επιτοκίων, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε χαμηλότερα βραχυπρόθεσμα επιτόκια Β. οι τιμές στρατηγικών υλών έχουν αποκλιμακωθεί και αυτό καθιστά τις τοποθετήσεις στο χρηματιστήριο σταδιακά όλο και πιο ελκυστικές.

Κατά το έτος αυτό η κρίση θα μεταφερθεί από τον χρηματοοικονομικό τομέα σε εκείνο των κατασκευών και της βαριάς βιομηχανίας, με χαρακτηριστικά τη συνέχιση της πτωτικής πορείας σε πωλήσεις κατοικιών, τις περικοπές παραγωγής, την ουσιώδη αύξηση της ανεργίας και την κρίση της αυτοκινητοβιομηχανίας στις μεγάλες χώρες.

Αν ολοκληρώθηκε στις ΗΠΑ πέρυσι η φάση που διακρίνεται από κρίση στις τράπεζες, τώρα βρισκόμαστε στη χρονική στιγμή η οποία ξεχωρίζει από τα επιτοκιακά χαρακτηριστικά και ακολουθείται από την έντονα ανοδική πορεία των μετοχών. Αυτή η άνοδος, όμως, μάλλον δεν θα είναι εύκολη υπόθεση.

Το ελληνικό χρηματιστήριο και γενικά τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια θα υποαποδίδουν έναντι των ΗΠΑ το 2009 και ίσως και στις αρχές του 2010, καθώς όχι μόνο η κρίση αλλά και η ανάκαμψη (οικονομικά και χρηματιστηριακά) έρχεται πρώτα στις ΗΠΑ και μετά στην Ευρώπη.

Κλάδοι που ευνοούνται

Η εξαγγελία μέτρων της νέας αμερικανικής κυβέρνησης θα μπορούσε να επηρεάσει θετικά την αγορά κατά τις πρώτες εβδομάδες του 2009, όμως η άσχημη επιχειρηματική και μακροοικονομική ειδησεογραφία έχει ακυρώσει μεγάλο κομμάτι από τη δυναμική αυτή.

Στη συνέχεια, με τα έως τώρα δεδομένα, αναμένεται (για 4 - 9 μήνες) πίεση τιμών καθώς θα εκτιμάται η αποτελεσματικότητα των μέτρων, ενώ μετά την πάροδο της περιόδου αυτής (με βάση το μέσο σενάριο, μέσα στο β΄ εξάμηνο) αναμένεται να εμφανιστούν μόνιμες ανατιμητικές τάσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα.

Κλάδοι που ευνοούνται σε κέρδη και χρηματιστηριακά καθ' όλη τη διάρκεια του έτους είναι εταιρίες ενέργειας, τροφίμων, κοινής ωφελείας, τηλεπικοινωνιών, διυλιστηρίων και τυχερών παιχνιδιών.

Χαμένες σε κέρδη και χρηματιστηριακά οι εταιρίες εξόρυξης και τα χυτήρια, επειδή οι τιμές πρώτων υλών ίσως αργήσουν να ανακάμψουν, ενώ οι κίνδυνοι σε εταιρίες κατασκευών θα παραμένουν εξαιρετικά μεγάλοι.

Μικτή χρηματιστηριακά εικόνα αναμένεται για εταιρίες επεξεργασίας μετάλλων, μηχανημάτων, μεταλλικών προϊόντων που μπορεί να έχουν ανάκαμψη κερδών κατά το α΄ εξάμηνο του 2009. Κατά την περίοδο αυτή οι χρηματιστηριακές πιέσεις θα είναι πιο έντονες σε τραπεζικούς τίτλους και σε εταιρίες εμπορίου.

Προς τα τέλη του έτους, όμως, ενδεχόμενη ανάκαμψη τιμών θα είναι εντονότερη σε εταιρίες εμπορίου και σε τραπεζικούς τίτλους. Επομένως, θα περιμέναμε χρηματιστηριακή υπεραπόδοση βιομηχανικών εταιριών στο πρώτο εξάμηνο και πιθανή καλύτερη χρηματιστηριακά πορεία τραπεζών και εταιριών εμπορίου στο δεύτερο.

* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Υπεύθυνος Τμήματος Ανάλυσης Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ (www.cyclos.gr) και Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Πιστοποιημένων Αναλυτών (ΕΕΠΑΜΑ).

** Το παρόν εκφράζει προσωπικές απόψεις και δεν αποτελεί επενδυτική συμβουλή, ούτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός για επενδύσεις.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.