Προτεραιότητα τα κεφάλαια μακράς πνοής

Είναι ανάγκη να συμφωνήσουμε το συντομότερο σε ένα εθνικό σχέδιο δράσης που να έχει σοβαρές πιθανότητες προσέλευσης περισσότερων κεφαλαίων μακροπρόθεσμου επενδυτικού ορίζοντα. Γράφει ο Δ. Τζάνας.

Δημοσιεύθηκε: 24 Νοεμβρίου 2008 - 08:02

του Δημήτρη Τζάνα

Ελάχιστοι είναι πλέον όσοι δεν έχουν αντιληφθεί το σοβαρό πρόβλημα της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος και κατ’ επέκταση της ελληνικής οικονομίας. Τόσο στο εξωτερικό όσο και στη χώρα μας αυτό προκλήθηκε εξαιτίας της δυσλειτουργίας της διατραπεζικής αγοράς.

Όμως, ενώ στο εξωτερικό αυτό συνέβη λόγω της κρίσης εμπιστοσύνης κάθε τράπεζας προς την άλλη αφού υποπτευόταν ότι κατείχε σημαντικού ύψους "τοξικά ομόλογα", στην Ελλάδα το πρόβλημα δημιουργήθηκε για διαφορετικούς λόγους. Επισημαίνω τους κυριότερους:

- Οι πολύμηνες μετοχικές ρευστοποιήσεις επενδυτών εξωτερικού με στόχο τον επαναπατρισμό των κεφαλαίων στα μητροπολιτικά κέντρα. Αυτές αφορούν σε φορείς με υψηλό δανεισμό που είναι υποχρεωμένοι να πουλήσουν για να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες εξαγορές (hedge funds κυρίως) αλλά και σε λοιπούς φορείς (ασφαλιστικά ταμεία, Α/Κ κ.ά.) που προβαίνουν σε αναδιάρθρωση της επενδυτικής στρατηγικής τους σε βάρος της χώρας μας.

- Οι ρευστοποιήσεις ελληνικών ομολόγων εξαιτίας του φόβου επιδείνωσης των δημοσιονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας. Ήδη, η υστέρηση των δημοσίων εσόδων και η έκρηξη στο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώνουν προϋποθέσεις αδυναμίας εκπλήρωσης του αρχικού στόχου του ελλείμματος του προϋπολογισμού κάτω από το 3% ως προς το ΑΕΠ αλλά και περαιτέρω αύξησης του εξωτερικού χρέους. Γι’ αυτό, άλλωστε, το spread των πολυετών ελληνικών ομολόγων υπερβαίνει κατά 150 μ.β. τα αντίστοιχα γερμανικά.

- Η μεταφορά σημαντικών κεφαλαίων από ελληνικές τράπεζες στις αναδυόμενες οικονομίες των βαλκανικών χωρών στο πλαίσιο της εξωστρεφούς στρατηγικής. Η συνέχιση αυτής της διαδικασίας, ιδιαίτερα στον τομέα των χορηγήσεων, οδηγεί τμήμα των υψηλότοκων πλέον καταθέσεων εκτός ελληνικής αγοράς. Υπενθυμίζεται ότι μέχρι το 2007 οι τιτλοποιήσεις πακέτων δανείων και η έκδοση ομολογιακών δανείων επέτρεπαν την άντληση επαρκών κεφαλαίων για την επίτευξη τόσο των στόχων της πιστωτικής πολιτικής όσο και την ανάπτυξη σε αγορές εξωτερικού.

Έτσι, γίνεται ήδη αντιληπτό γιατί το πακέτο των 28 δισ. ευρώ που θα οδηγήσει σε άμεση επιβάρυνση του δημόσιου χρέους πρέπει να εισαχθεί το ταχύτερο στο τραπεζικό σύστημα. Τυχόν καθυστέρηση θα καταστήσει αδύνατη την επάνοδο σε αξιοπρεπώς ικανοποιητικά επίπεδα των δανειοδοτήσεων, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις της ύφεσης στα τραπεζικά μεγέθη (π.χ. αύξηση των επισφαλών δανείων και των υποαξιών των επενδύσεων με αναπόφευκτη συρρίκνωση της κερδοφορίας και της κεφαλαιακής βάσης).

Ωστόσο, η παρούσα φάση της ελληνικής οικονομίας πρέπει να οδηγήσει την οικονομική πολιτική προς ριζικά διαφορετική κατεύθυνση σε σχέση με τον βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα των κεφαλαίων που με μαζικό τρόπο εισέρρευσαν στην ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια. Οφείλουμε να αναζητήσουμε κεφάλαια μακράς πνοής που θα εισρεύσουν γιατί εμπιστεύονται τις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, που επίσης πρέπει να χαράξουμε με μακροπρόθεσμη εθνική στρατηγική.

Για παράδειγμα, θα χρειαστεί να αναζητήσουμε περισσότερους φορείς με μεσομακροπρόθεσμο επενδυτικό χρονικό ορίζοντα κατά τη δραστηριοποίησή τους στο ελληνικό χρηματιστήριο και να διαμορφώσουμε (επιτέλους!) μια σοβαρή εγχώρια επενδυτική κοινότητα θεσμικών επενδυτών με πρωταγωνιστές τα ασφαλιστικά ταμεία. Όμως, θα απαιτηθεί και η άρση αντικινήτρων όπως οι πρόσφατοι φόροι μερισμάτων και υπεραξίας, η εφαρμογή των οποίων πρέπει να μετατεθεί σε μελλοντικά καλύτερες χρηματιστηριακά ημέρες.

Θα χρειαστεί η άρση της αβεβαιότητας για το δημοσιονομικό μέλλον της χώρα με την εφαρμογή συμφωνημένης πολιτικής μακράς πνοής για να σημειωθεί δραστική μείωση του spread μεταξύ των επιτοκίων ομολόγων Ελλάδας - Γερμανίας.

Θα χρειαστεί να ληφθούν σοβαρά μέτρα για την ενθάρρυνση της εισροής κεφαλαίων για άμεσες επενδύσεις στη χώρα ή εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεων. Τα νέα ειδικά χωροταξικά σχέδια πρέπει να προωθηθούν άμεσα και να κληθεί η δημόσια διοίκηση να ελαχιστοποιήσει τη γραφειοκρατία ώστε να εφαρμοστούν. Μάλιστα, στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπου οι χρονοκαθυστερήσεις είναι τραγικές, πρέπει να καταβληθεί η μέγιστη προσπάθεια για προώθηση των αντίστοιχων επενδύσεων. Γενικότερα, δε, να καταβληθεί προσπάθεια ουσιαστικής βελτίωσης του επιχειρηματικού κλίματος με συγκεκριμένες ενέργειες, επικεντρωνόμενες στην άρση των ποικιλόμορφων εμποδίων κρατικής προέλευσης που αποθαρρύνουν και τους πλέον υπομονετικούς υποψήφιους επενδυτές.

Καταληκτικά, εκτιμώ ότι η μονιμότερη αντιμετώπιση του προβλήματος ρευστότητας οφείλει να περάσει από τη διαδικασία σοβαρής αναζήτησης κεφαλαίων μακράς πνοής που πρέπει να προσελκυστούν τόσο για τοποθετήσεις σε κινητές αξίες (μετοχές - ομόλογα) όσο και σε άμεσες επενδύσεις με παραδοσιακούς και σύγχρονους τρόπους (π.χ. συμβάσεις πολυετούς παραχώρησης). Τα κεφάλαια αυτά υφίστανται τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, ιδιαίτερα σε χώρες με τεράστια εμπορικά πλεονάσματα. Ήδη δε άλλες χώρες ασχολούνται σοβαρά με την προσέλκυσή τους.

Είναι ανάγκη να συμφωνήσουμε το συντομότερο δυνατό σε ένα εθνικό σχέδιο δράσης, που να έχει σοβαρές πιθανότητες προσέλευσης περισσότερων κεφαλαίων μακροπρόθεσμου επενδυτικού ορίζοντα και στη χώρα μας.

* Ο κ. Δημήτρης Τζάνας είναι Σύμβουλος Επενδύσεων της PROTON BANK.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.