Η νομοθέτηση του επενδυτικού claw-back και η επακόλουθη συμφωνία για την επένδυση της Pfizer στη Θεσσαλονίκη δείχνουν τον δρόμο που θέλει να ακολουθήσει η κυβέρνηση. Καθώς πιστεύουμε ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να αποτελέσει κύριο μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας, βούλησή μας είναι μια νέα προγραμματική συμφωνία για επενδύσεις με υψηλή προστιθέμενη αξία.
Η πρώτη μεγάλη ξένη επένδυση που προσείλκυσε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, της Pfizer στη Θεσσαλονίκη, είναι ακριβώς επένδυση που αξιοποιεί τα κίνητρα, τα οποία θεσμοθετήσαμε με τη νομοθετική πρωτοβουλία για το επενδυτικό claw-back στη φαρμακοβιομηχανία τον Σεπτέμβριο του 2019.
Είμαι υπερήφανος γι’ αυτήν την επένδυση, διότι είναι η πρώτη που έκλεισα στο γραφείο μου αφότου έγινα Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων. Πολύ περισσότερο διότι το digital hub της Pfizer το διεκδικούσαν έξι πόλεις - ο ανταγωνισμός ήταν έντονος.
Όταν συναντηθήκαμε, λοιπόν, με τους υπευθύνους της εταιρείας για να μας παρουσιάσουν τα σχέδιά τους, τους αναλύσαμε από την πλευρά μας τα κίνητρα του επενδυτικού claw-back. Κι αυτό έπαιξε θετικό ρόλο στην απόφασή τους, όπως αποδείχθηκε.
Η επένδυση προχώρησε και αποτελεί μάλιστα τον ορισμό αυτού που αποκαλούμε «win-win situation». Η Ελλάδα κέρδισε και κερδίζει πολλά που μία εταιρεία αυτού του μεγέθους, η οποία μάλιστα ανεδείχθη εκ των πρωταγωνιστριών στη μάχη κατά του Covid, την επέλεξε. Η επένδυση, όμως, αποδεικνύεται εξαιρετικά επωφελής και για την Pfizer, η οποία θα στελεχώσει τελικά το digital hub με 300 επιστήμονες υψηλής εξειδίκευσης, από 200 που προέβλεπε ο αρχικός σχεδιασμός της, ενώ δημιουργεί και δεύτερο κέντρο, για εσωτερικές λειτουργίες και υπηρεσίες, με πρόσθετες 250 θέσεις εργασίας - συνολικά δηλαδή 550 νέες θέσεις εργασίας στη Θεσσαλονίκη.
Η Pfizer είναι, λοιπόν, το πρώτο, αλλά όχι το μοναδικό επιτυχημένο παράδειγμα αξιοποίησης αυτού του επενδυτικού εργαλείου. Πλείστες ελληνικές και πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες το έχουν αξιοποιήσει τόσο το 2019, όταν ο συμψηφισμός ήταν 50 εκατ. ευρώ, όσο και το 2020 που αυξήθηκε στα 100 εκατ. ευρώ, αλλά και φέτος που είναι επίσης 100 εκατ. ευρώ. Συνολικά, πάνω από 30 διαφορετικά επενδυτικά σχέδια έχουν κατατεθεί στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και έχουν λάβει την έγκριση για να προχωρήσουν βάσει αυτού του εργαλείου.
Πιστεύουμε, συνεπώς, απόλυτα ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να αποτελέσει κύριο μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας. Το αποδεικνύει η ίδια η δυναμική της φαρμακοβιομηχανίας, καθώς μάλιστα οι θεσμικοί φορείς της έχουν ανακοινώσει ότι ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας σχεδιάζουν να επενδύσουν 1,5 δισ. ευρώ έως το 2025 προσθέτοντας 12 νέα εργοστάσια στα υπάρχοντα 40 και αυξάνοντας κατά εκατοντάδες τις θέσεις εργασίας -και μάλιστα υψηλής εξειδίκευσης.
Οι επενδύσεις αυτές έχουν βαθύ αναπτυξιακό αποτύπωμα, ταυτόχρονα, όμως, συμβάλλουν και στη διασφάλιση της επάρκειας φαρμάκων στην ελληνική αγορά. Η σημασία της επάρκειας φαρμάκων και γενικότερα προϊόντων νευραλγικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία αποδείχθηκε μέσα στην κρίση όταν, ομολογουμένως, η εγχώρια βιομηχανία διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο. Υπενθυμίζω ότι, όταν ενέσκηψε η πανδημία, η Ελλάδα είχε σχεδόν μηδενική παραγωγή μασκών και σήμερα έχει φθάσει να κάνει εξαγωγές ακόμη και σε προηγμένες βιομηχανικά χώρες. Ανάλογη ήταν η κατάσταση και στα αντισηπτικά.
Επιπρόσθετα, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποδεικνύεται ολοένα και περισσότερο, ολοένα και πιο έντονα εξωστρεφής. Οι εξαγωγικές επιδόσεις της μιλούν από μόνες τους για να αναφερθώ ενδεικτικά στις εξαγωγές στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης:
- Στη Γαλλία αυξήθηκαν το α’ τρίμηνο του 2021 κατά 79,9% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2020 φθάνοντας τα 302 εκατ. ευρώ σε αξία και καταλαμβάνοντας το 57% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς τη χώρα. Ακόμη πιο εντυπωσιακή ήταν η αύξηση των εξαγωγών τυποποιημένων φαρμάκων το 2020, όταν ανήλθε στο 131%, φθάνοντας τα 929 εκατ. ευρώ από 402 εκατ. ευρώ το 2019.
- Στη Γερμανία αυξήθηκαν κατά σχεδόν 25% το α’ τρίμηνο του 2021 συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2020, στα 89 εκατ. ευρώ έναντι 71 εκατ. ευρώ. Στο σύνολο του 2020 αυξήθηκαν κατά 8% συγκριτικά με το 2019 ξεπερνώντας τα 318 εκατ. ευρώ.
Συνεπώς, η δυναμική είναι αδιαμφισβήτητη. Τι χρειάζεται; Το σταθερό πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που δημιουργεί και εγγυάται η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις που προωθεί και το ελκυστικό πλαίσιο για επενδύσεις που διαμορφώνει, μέσω και της αξιοποίησης του μεγαλύτερου αναπτυξιακού προγράμματος στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, αθροιστικά των πόρων Ταμείου Ανάκαμψης, του νέου ΕΣΠΑ και άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Με βάση, λοιπόν, αυτές τις νέες δυνατότητες, έχουμε τη βούληση να προχωρήσουμε σε μια νέα προγραμματική συμφωνία με το σύνολο της φαρμακοβιομηχανίας, ώστε να κάνουν επενδύσεις που φέρνουν παραγόμενη προστιθέμενη αξία στη χώρα και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Πιστεύουμε στην εξωστρεφή, παραγωγική και βιομηχανική Ελλάδα, πιστεύουμε και θα είμαστε δίπλα στην εγχώρια βιομηχανία φαρμάκου.
* Ο Άδωνις Γεωργιάδης είναι Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων