της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου *

”Στο κόκκινο” θα βρεθεί σε πολύ σύντομο διάστημα η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων από άποψη εκτελούμενου έργου, δεδομένου ότι μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους ολοκληρώνονται η κατασκευή και η παράδοση των 2.500 τζιπ που προορίζονται για τον Ελληνικό Στρατό, την Κύπρο και την Αλβανία.

Η παραγωγική μηχανή της εταιρείας θα περιορισθεί να δουλεύει στη συνέχεια μόνον με πολιτικά οχήματα και κάποιες μικρές παραγγελίες για τον Ελληνικό Στρατό.

Την ίδια στιγμή η σύμβαση για την κατασκευή των 150 ΤΟΜΑ ”Κένταυρος”, προϋπολογισμού 410 εκατ. ευρώ, ακυρώθηκε πριν από ένα μήνα χωρίς επαρκή αιτιολογία, ενώ στον αέρα παραμένει και η δέσμευση της κυβέρνησης να αναδειχθεί η εταιρεία σε μία από τις κορυφαίες αμυντικές βιομηχανίες της χώρας.

Η ατολμία που καταγράφεται από την παρούσα κυβέρνηση για την αποσαφήνιση του ρόλου της ΕΛΒΟ ουσιαστικά έρχεται να επιδεινώσει τη δυσμενή μεταχείριση που επεφύλαξε στην εταιρεία η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμύνης, με μια σειρά παλινωδιών και καθυστερήσεων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μεγάλο ερωτηματικό για τη συνέχεια της λειτουργίας της υπό την παρούσα μορφή της.

Το ελληνικό Δημόσιο έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την ΕΛΒΟ για εκτελεσμένο έργο ύψους 75 εκατ. ευρώ, όταν την ίδια στιγμή οι Ένοπλες Δυνάμεις επιλέγουν ”επιχειρήσεις της Ιεράς Οδού” (όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν κύκλοι της εταιρείας) για την προμήθεια ανταλλακτικών αμφιβόλου ποιότητος και προέλευσης, με μόνο αιτιολογικό ότι είναι φθηνότερα, ενώ θα μπορούσαν να τα αγοράζουν από τη βιομηχανία διασφαλίζοντας επίσης ένα όχι και τόσο ευκαταφρόνητο έργο γι’ αυτήν.

Επιπλέον, η καθυστέρηση στην αναθεώρηση του τρέχοντος ΕΜΠΑΕ αποκλείει την ΕΛΒΟ από μια σειρά εξοπλιστικά προγράμματα, που θα εξασφάλιζαν την πλήρη απασχόληση των 1.000 εργαζομένων στην εταιρεία. Σήμερα απασχολείται μόνον το 80% του προσωπικού της, αλλά εφόσον συνεχισθεί η κατάσταση ως έχει αναμένεται να μειωθεί κατακόρυφα το ποσοστό αυτό από τις αρχές του 2005.

Το μάνατζμεντ της ΕΛΒΟ, που ελέγχεται από τον όμιλο Μυτιληναίου, δεν έχει πλέον άλλη λύση, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, από το να προχωρήσει στη διαθεσιμότητα κατά ομάδες των απασχολουμένων της εταιρείας, εφόσον δεν υπάρχουν προγράμματα προς εκτέλεση, καθώς το μισθολογικό κόστος θα καταστεί δυσβάσταχτο για την επιβίωσή της.

Δεν αρκούν τα πολιτικά οχήματα

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δόθηκαν από την εταιρεία, σήμερα έχει ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων ύψους 300 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 160 εκατ. ευρώ αφορούν στην κατασκευή των τζιπ που παραδίδονται στις αρχές του επόμενου έτους. Ποσό 118 εκατ. ευρώ αφορά σε παραγγελίες για πολιτικά οχήματα και τα υπόλοιπα είναι μικροσυμβάσεις με τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Βέβαια, η διοίκηση της εταιρείας δεν έχει σταματήσει να συμμετέχει σε διαγωνισμούς και προκηρύξεις για την ανάληψη κατασκευής πολιτικών οχημάτων, αλλά εκτιμάται ότι αυτό δεν αποτελεί τη λύση για την εταιρεία.

Τον περασμένο Μάιο τα δύο συναρμόδια υπουργεία, Εθνικής Αμύνης και Οικονομίας και Οικονομικών, είχαν κάνει αποδεκτή τη μία εκ των δύο προτάσεων που είχε καταθέσει η πλευρά Μυτιληναίου και αφορούσε στην εκπόνηση Business Plan με βάση το οποίο η ΕΛΒΟ θα αναδειχθεί πραγματικά σε αμυντική βιομηχανία, ”σπάζοντας” τις δραστηριότητές της σε τρεις θυγατρικές, για την κατασκευή τεθωρακισμένων, τροχοφόρων και τις ανακατασκευές συν το σέρβις σε οχήματα των Ενόπλων Δυνάμεων.

Μάλιστα το μάνατζμεντ της εταιρείας είχε αποφασίσει την αναβολή των όποιων αποφάσεών του κατά την ετήσια γενική συνέλευση των μετόχων, τον περασμένο Ιούνιο, με την προσδοκία ότι θα υπήρχαν εξελίξεις στα ανοικτά ζητήματα της εταιρείας μετά το καλοκαίρι.

Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΒΟ Ευάγγελος Μυτιληναίος είχε καταγγείλει τότε την καθυστέρηση εδώ και τρία χρόνια της υπογραφής συμβάσεων με το ΥΕΘΑ και άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να εξασκήσει το δικαίωμα για την εξαγορά επιπλέον μεριδίου 17%, μια κίνηση, ωστόσο, που συνδέθηκε με την υλοποίηση των συμβάσεων που εκκρεμούν.

Το καλοκαίρι όμως έχει περάσει και αντί για ενίσχυση η διοίκηση της εταιρείας είδε να περικόπτονται ακόμη και κατακυρωμένες συμβάσεις, όπως αυτή για το ΤΟΜΑ. Πηγές του μάνατζμεντ εξέφρασαν τον προβληματισμό τους για τη συνεχιζόμενη εκκρεμότητα και επισήμαναν την ανάγκη ”να καθήσουμε στο ίδιο τραπέζι με τον μεγαλομέτοχο για να αποφασίσουμε τελικά τι θέλουμε για την ΕΛΒΟ”.

Νέα μελέτη

Πάντως, το μάνατζμεντ της εταιρείας δεν μένει άπραγο. Ήδη έχει αναθέσει σε ευρωπαϊκή εταιρεία συμβούλων την εκπόνηση μελέτης σχετικά με την ανάθεση και την κατασκευή εξοπλιστικών προγραμμάτων, στο πρότυπο χωρών της Ευρώπης και κυρίως στις αγγλοσαξονικές, εν είδει leasing.

Το οικονομικό σχήμα που μελετάται και το οποίο θα κατατεθεί στα αρμόδια υπουργεία θα μπορεί να εξασφαλίζει μεν έργο στην ΕΛΒΟ χωρίς να χρειάζονται οι υπέρογκες δαπάνες από την πλευρά του Δημοσίου.

Για το 2004 ο τζίρος της ΕΛΒΟ εκτιμάται ότι θα κινηθεί στα ίδια επίπεδα με τα περσινά, περί τα 170-180 εκατ. ευρώ, ενώ οι προβλέψεις για την κερδοφορία της αναθεωρούνται προς τα κάτω λόγω της καθυστέρησης των πληρωμών προς την εταιρεία, που επιβαρύνουν τα χρηματοοικονομικά της.

* Αναδημοσίευση από το φύλλο 340 της εφημερίδας ”Μέτοχος & Επενδύσεις” με ημερομηνία 24 Σεπτεμβρίου 2004.