Για μία ψεύτικη ιδιωτικοποίηση, σε ό,τι αφορά τον ΟΤΕ, κάνει λόγο ο κ. Τάκης Μίχας σε άρθρο του στην Wall Street Journal, υπό τον τίτλο ”Greek Pseudo-Privatization” στις 24/12. Αναλυτικότερα ο κ. Μίχας υποστηρίζει:

”Δεδομένης της παραδοσιακής ”στασιμότητας” της Ελλάδας, δεν αποτελεί έκπληξη ότι ακόμη και ο συντηρητικός πρωθυπουργός της χώρας, κ. Κώστας Καραμανλής, δεν υπήρξε ποτέ θερμός υποστηρικτής της ελεύθερης αγοράς.

Μετά από πέντε χρόνια στην εξουσία, η κυβέρνηση έχει διαχειριστεί μόλις μία ολοκληρωμένη ιδιωτικοποίηση. Η πρόσφατη προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ κατέληξε σε ”πισωγύρισμα” προστατευτισμού.

Ο υπουργός Οικονομίας, κ. Γιώργος Αλογοσκούφης, ανακοίνωσε πέρυσι ότι θα προχωρούσε στην κατάργηση νόμου ο οποίος όριζε κατηγορηματικά ότι το κράτος θα πρέπει να κατέχει τουλάχιστον 33% του ΟΤΕ. ”Στόχος μας”, εξηγούσε, ”είναι η κυβέρνηση να μειώσει το ποσοστό της στο 5% έως 8%”.

Η πρώτη κίνηση ήταν το ελληνικό κράτος να μειώσει το ποσοστό του στο 28% από 33%. Αυτό σήμαινε για αρκετούς επενδυτές ότι η κυβέρνηση ήταν, πλέον, έτοιμη να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση.

Ως αποτέλεσμα, η επενδυτική εταιρεία Marfin Investment Group (MIG), ξεκίνησε να αγοράζει μετοχές του ΟΤΕ, πιθανώς με πρόθεση και να τον εξαγοράσει. Μέσα σε ένα έτος είχε αποκτήσει το 18% του Οργανισμού, όντας ο δεύτερος μεγαλύτερος μέτοχος μετά το κράτος.

Όμως η MIG έπραξε κάτι το οποίο ήταν πρωτάκουστο για την κουλτούρα των κρατικοδίαιτων εταιρειών της Ελλάδας: προσπάθησε να ασκήσει τα δικαιώματά που της παρείχε το ποσοστό του 18%.

Απαίτησε θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο και κριτίκαρε ανοικτά τις εφαρμοζόμενες πολιτικές από τον πρόεδρο του ΟΤΕ, κ. Παναγή Βουρλούμη, φίλο του πρωθυπουργού.

Επίσης η MIG ζήτησε μεγαλύτερη διαφάνεια και βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης, κατηγορώντας τη διοίκηση του ΟΤΕ ότι ”λαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον του Οργανισμού, χωρίς να συμβουλεύεται τους μετόχους του”.

Όλα τα παραπάνω ήταν ”πάρα πολλά” για τον κ. Αλογοσκούφη. Έτσι ανακοίνωσε στο κοινοβούλιο ότι η όλη υπόθεση σχετικά με την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ ήταν μία…μεγάλη παρεξήγηση. ”Η κυβέρνηση”, δήλωσε, ”δεν συζητά το ενδεχόμενο συν-διοίκησης με οποιονδήποτε θεσμικό επενδυτή ή οποιαδήποτε εταιρεία”.

Επίσης ανακοίνωσε την εφαρμογή νόμου ο οποίος περιορίζει τις ιδιωτικές επενδύσεις σε ”στρατηγικά ευαίσθητες” επιχειρήσεις, όπως ο ΟΤΕ. Οι μέτοχοι θα πρέπει να έχουν την έγκριση της κυβέρνησης για να αποκτήσουν ποσοστό υψηλότερο του 20% σε ”τέτοιου είδους” επιχειρήσεις. Αυτή η κίνηση θεωρήθηκε ως προσπάθεια προστασίας του ΟΤΕ από ενδεχόμενη πρόταση εξαγοράς από την MIG.

Επιπρόσθετα, ο νέος νόμος ανοίγει τον δρόμο σε ένα ”νέο καπιταλισμό”, όπως μου δήλωσε ο πρώην υπουργός Οικονομικών κ. Στέφανος Μάνος. Ο νέος νόμος αντικαθιστά τις ιδιωτικοποιήσεις βάσει των νόμων της αγοράς, με ιδιωτικοποιήσεις βάσει των νόμων του κράτους.

”Σε μία χώρα όπως η Ελλάδα, όπου η διαφθορά και οι πελατειακές σχέσεις είναι εκτεταμένες, αυτή η κίνηση αποτελεί μία πρόσκληση προς την καταστροφή”, προσέθεσε ο κ. Μάνος. Θα οδηγήσει σε νέες ευκαιρίες δωροδοκιών κρατικών στελεχών προκειμένου να λάβουν ”ευνοϊκές” αποφάσεις.

Την ίδια στιγμή η στάση της κυβέρνησης στην ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ θα αποτρέψει αρκετούς επενδυτές. Θα σκεφθούν πολύ σοβαρά να διακινδυνεύσουν τα κεφάλαιά τους σε μία χώρα όπου οι κανόνες λειτουργίας των επιχειρήσεων αλλάζουν τόσο εύκολα και γρήγορα. Η απουσία σταθερών νομικών καθεστώτων αποτελεί πραγματικό δηλητήριο για την οικονομία.

Οι μόνοι που αντέδρασαν στα σχέδια της κυβέρνησης ήταν μία μικρή ομάδα ακτιβιστών της ελεύθερης αγοράς, οι οποίοι κατέθεσαν διαμαρτυρία στην Κομισιόν, τονίζοντας ότι ο νέος νόμος παραβιάζει τους κανόνες της ΕΕ για την ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων.

Πάντως, εδώ στην Αθήνα, υποστηρίζεται ότι, δεδομένων των αυξανόμενων διαθέσεων προστατευτισμού στην ΕΕ, η κυβέρνηση δεν έχει να φοβάται και πολλά από τις Βρυξέλες.

Η περίπτωση του ΟΤΕ υποδεικνύει ότι αυτό που ονομάστηκε ως μερική ιδιωτικοποίηση ήταν στην ουσία μία ψεύτικη ιδιωτικοποίηση. Η στρατηγική αλλά και οι κρίσιμες αποφάσεις παραμένουν στα ”χέρια” του κράτους, ενώ οι μέτοχοι μετατρέπονται σε παθητικούς παρατηρητές. Αν και η παγκοσμιοποίηση έχει αναγκάσει το ελληνικό κράτος να ”ανοίξει” ελαφρώς τις πύλες του, το μεγαλύτερο μέρος της οικονομίας παραμένει δεμένο με χειροπέδες”.