Τα κρίσιμα μεγέθη στο deal της Ακτωρ για την Αττική Οδό

Σε περαιτέρω αύξηση του ποσοστού του στην Αττική Οδό προχώρησε ο όμιλος Ελλάκτωρ, στο πλαίσιο της συμφωνίας για απόκτηση του 10% της πρώτης που πωλούσε η Τράπεζα Πειραιώς από τους υφιστάμενους μετόχους του οδικού άξονα. Μετά τη συμφωνία, η Ακτωρ Παραχωρήσεις ελέγχει πλέον το 65,749% των μετοχών των εταιρειών Αττική Οδός Α.Ε. και Αττικά Διόδια Α.Ε.

Ο διεθνής διαγωνισμός από το Ελληνικό Δημόσιο για την ανάθεση της υλοποίησης του έργου της Αττικής Οδού, με τη μέθοδο της παραχώρησης με συγχρηματοδότηση, πραγματοποιήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Τον Μάρτιο του 1996 ανακηρύχθηκε ανάδοχος του έργου ο ελληνικός όμιλος με την επωνυμία «Κοινοπραξία Αττική Οδός». Με βάση την προσφορά του τελευταίου, το κόστος κατασκευής του οδικού άξονα ανερχόταν σε 1,3 δισ. ευρώ.

Η χρηματοδότηση προερχόταν 35% από το Eλληνικό Δημόσιο, με συμμετοχή και πόρων του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, και 65% από την Παραχωρησιούχο εταιρεία «Αττική Οδός Α.Ε.» με ίδια και δανειακά κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και από Εμπορικές Τράπεζες, ενώ οι μέτοχοι της Αττικής Οδού παρείχαν εγγυήσεις για το σύνολο των δανείων, για όλη τη διάρκεια της κατασκευαστικής περιόδου. Η επένδυση των μετόχων κινητοποίησε συνολικά ιδιωτικά κεφάλαια ύψους 822,2 εκατ. ευρώ. Η σύμβαση παραχώρησης υπεγράφη στις 23 Μαΐου 1996 και λήγει στις 5 Οκτωβρίου 2024.

Οικονομικά Στοιχεία του Έργου

Η πρώτη χρονιά που μπόρεσε να υλοποιηθεί διανομή προς τους μετόχους της Αττική Οδός, για τα κεφάλαια που επένδυσαν στα έτη 2000 έως 2002, ήταν το 2013, ήτοι 13 έτη μετά την πρώτη επένδυσή τους στο Έργο. Τα ποσά (σε εκατ. €) που έλαβαν οι μέτοχοι κατ’ έτος, τη συγκεκριμένη χρονιά και έκτοτε, είναι τα ακόλουθα:

Άρα από τα 822,2 εκατ. ευρώ που επένδυσαν οι μέτοχοι της εταιρείας Αττική Οδός Α.Ε. μέχρι σήμερα, κι αφού εξυπηρετούνται κανονικά τα δάνεια που ελήφθησαν, έχουν αποσβεστεί μέσω μερισμάτων τα 476,9 εκατ. Η συμφωνηθείσα απόδοση επί του έργου, σύμφωνα με το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, ανέρχεται σε 13,1%, ενώ εκτιμάται πως η απόδοση δεν θα ξεπεράσει το 10% μέχρι το τέλος της παραχώρησης, σύμφωνα με τα στοιχεία των μετόχων της εταιρείας.

Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως «για τη διατήρηση της ποιότητας του έργου σε πολύ υψηλό επίπεδο μετά από 14 έτη πλήρους λειτουργίας έχουν γίνει εργασίες βαριάς συντήρησης και έχουν υλοποιηθεί επενδύσεις συνολικού ύψους €117.939.347 και μέχρι το τέλος της παραχώρησης θα υλοποιηθούν αντίστοιχα σημαντικές εργασίες, αντικαταστάσεις και επενδύσεις για τη διατήρηση του αυτοκινητοδρόμου στο επίπεδο που έχει αναγνωριστεί από τους χρήστες».

Τα 7.555.591 ευρώ φτάνουν οι εργοδοτικές εισφορές που έχει αποδώσει η Αττική Οδός Α.Ε. μέχρι και την οικονομική χρήση 2017. Κοντά στα 55.092.000 ευρώ ανήλθαν οι εργοδοτικές εισφορές που έχει αποδώσει η εταιρεία Αττικές Διαδρομές Α.Ε. στο ίδιο διάστημα. Λίγο πάνω από τα 674.000.000 ευρώ έφτασε το ποσό που έχει εισπράξει το Ελληνικό Δημόσιο σε φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις από την εταιρεία Αττική Οδός Α.Ε. κατά τη διάρκεια λειτουργίας του έργου μέχρι τη χρήση έτους 2017. Αλλα 189.927.700 εισέπραξε το Ελληνικό Δημόσιο σε φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις από την Αττικές Διαδρομές ΑΕ στο ίδιο διάστημα.

Η εξέλιξη των διοδίων

Στο διάστημα λειτουργίας του έργου, η εταιρεία έχει ορίσει χαμηλότερο κόστος διοδίου από εκείνο που θα μπορούσε, σύμφωνα με τη Σύμβαση Παραχώρησης. Για παράδειγμα, το κόστος διοδίου αντί για 2,80 ευρώ το 2018 θα μπορούσε να είναι 3,77 ευρώ, βάσει Σύμβασης Παραχώρησης. Παράλληλα, η τιμή του διοδίου έχει διατηρηθεί σταθερή τα τελευταία δώδεκα χρόνια, καθώς η αύξηση που ορίστηκε το 2010 σε €2,80 από €2,70, αντικατοπτρίζει μόνο την αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ.

Τα τεχνικά χαρακτηριστικά της Αττικής Οδού

Η«ακτινογραφία» του οδικού άξονα περιλαμβάνει 70 χλμ. συνολικού μήκους, 150 χλμ. Δικτύου βοηθητικών/παράπλευρων οδών, 29 ανισόπεδοι κόμβοι σε λειτουργία, 100 οδικές γέφυρες - Άνω διαβάσεις, 25 οδικές γέφυρες - Κάτω διαβάσεις, 38 γέφυρες σιδηροδρομικών γραμμών, 21 γέφυρες ρεμάτων, 12 πεζογέφυρες (άνω διαβάσεις),56 σήραγγες και πλήρως υπογειοποιημένα τμήματα (Cut & Cover), 12,6 χλμ. συνολικό μήκος σηράγγων και Cut & Cover, 66,70 χλμ. μήκος αντιπλημμυρικών έργων.

Περιλαμβάνει επίσης 12 Σημεία Εξυπηρέτησης Συνδρομητών (Σ.Ε.Σ), 4 Σταθμοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (Σ.Ε.Α), 1 Κέντρο Λειτουργίας και Συντήρησης, 39 Σταθμοί Διοδίων, 195 συνολικές λωρίδες (πύλες) διοδίων, 39 λωρίδες διοδίων με δυνατότητα ηλεκτρονικής λειτουργίας, 101 λωρίδες διοδίων με δυνατότητα λειτουργίας με εισπράκτορα, 55 λωρίδες διοδίων με δυνατότητα λειτουργίας είτε ηλεκτρονικά είτε με εισπράκτορα.

Η Αττική Οδός, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προσέφερε και προσφέρει υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης στους χρήστες χάρη στην δυναμική διαχείριση κυκλοφορίας 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα, 365 ημέρες το χρόνο που έχει σαν αποτέλεσμα την απόκριση σε συμβάντα σε χρόνους που δεν υπερβαίνουν τα έξι (6) λεπτά κατά μέσο όρο. Πέρα από τη χρήση των πλέον σύγχρονων και πρωτοποριακών συστημάτων, η Αττική Οδός διαθέτει:

• 120 ειδικά οχήματα (Van, Μηχανήματα Έργου) με άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό, τα οποία περιπολούν συνεχώς και αδιαλείπτως, συντηρούν και επιτηρούν το δρόμο και τα συστήματα, επεμβαίνοντας σε έκτακτα συμβάντα

• 222 κάμερες διαχείρισης κυκλοφορίας για την επιτήρηση του δρόμου

Στοιχεία λειτουργίας του οδικού άξονα

Για τη λειτουργία του αυτοκινητοδρόμου, εφαρμόζονται τεχνολογίες αιχμής, οι οποίες και συνεχώς αναβαθμίζονται για να συμβαδίζουν με τις τελευταίες εξελίξεις, μεταξύ των οποίων:

1. Συστήματα υψηλής τεχνολογίας για την παρακολούθηση της ομαλής ροής των οχημάτων και τον εντοπισμό τυχόν συμβάντων με γνώμονα την ασφάλεια του χρήστη, μέσα από το υψηλών προδιαγραφών «Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας» (ΚΔΚ) που βρίσκεται στην Παιανία

2. Σύστημα ηλεκτρονικών διελεύσεων διοδίων και συνδρομητικά προγράμματα για την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των χρηστών.

3. Εγκατάσταση σταθμών μέτρησης θορύβου και αερίων ρύπων με ιδιαίτερη έμφαση στην παρακολούθηση των καυσαερίων στις σήραγγες.

4. Ειδικά ηχοπετάσματα από διάφορα υλικά υψηλής ποιότητας και αισθητικής (π.χ. γυαλί, μέταλλο, polycarbonate, bois beton, κλπ.) για τη μείωση της ηχορύπανσης.

5. Εφαρμογή αντιρρυπαντικής επάλειψης (anti-graffiti) στις εκτεθειμένες επιφάνειες από σκυρόδεμα.

Η σημασία της Αττικής Οδού ως έργου υποδομής

H Aττική Οδός αποτελεί τον συνδετικό κρίκο του οδικού άξονα ΠΑΘΕ (Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Εύζωνοι), αφού συνδέει την Εθνική Οδό Αθηνών-Πατρών με την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας, παρακάμπτοντας το κέντρο της Αθήνας. Ως κλειστός αυτοκινητόδρομος, έχει ελεγχόμενες προσβάσεις και αποτελείται από δύο κάθετα διασταυρούμενα μεταξύ τους τμήματα, καθώς και τμήμα της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Αιγάλεω:

• Τη Λεωφόρο Ελευσίνας-Σταυρού-Σπάτων (Λ.Ε-Σ-Σ), μήκους περίπου 52 χλμ.

• Τη Δυτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υμηττού (Δ.Π.Λ.Υ.), μήκους περίπου 13 χλμ.

• Τμήμα της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Αιγάλεω, μήκους περίπου 5 χλμ.