Η έναρξη εμπορικής λειτουργίας της Γραμμής 1 (κόκκινη γραμμή) του Μετρό της Θεσσαλονίκης το ερχόμενο Σάββατο, εκτός από την αυτονόητη προσθήκη στο συγκοινωνιακό χάρτη της συμπρωτεύουσας, σηματοδοτεί την ολοκλήρωση ενός πολύπαθου έργου, που κόστισε σύμφωνα με τις τελευταίες αναφορές της ηγεσίας του ΥΠΟΜΕ πέριξ των 3 δισ. ευρώ (μαζί με την προβλεπόμενη επέκταση και την προσθήκη ακόμη 5 σταθμών) και παραδίδεται 18 χρόνια μετά από την υπογραφή της αρχικής σύμβασης (Οκτώβριος του 2006).
Το έργο ολοκληρώθηκε κατασκευαστικά στις αρχές του φθινοπώρου με σπριντ του ομίλου Aktor, ωστόσο χρειάστηκαν κάποιοι μήνες τεχνικών δοκιμών και πιστοποιήσεων του έργου ώστε να παραδοθεί στο κοινό της πόλης.
Η νέα υποδομή διαθέτει ένα σύγχρονο κέντρο ελέγχου και αμαξοστάσιο στη Νέα Ελβετία, από όπου ξεκινά η διαδρομή που καταλήγει το κέντρο της πόλης έως το σιδηροδρομικό σταθμό. Είναι μήκους 9,6 χλμ και διαθέτει 18 πλήρως αυτοματοποιημένους συρμούς 4 οχημάτων (χωρίς οδηγό) με τη χωρητικότητα ανά συρμό να φτάνει τα 450 άτομα. Εκτιμάται ότι θα εξυπηρετεί καθημερινά 254.000 επιβάτες.
Υπενθυμίζεται ότι τη λειτουργία του μετρό της Θεσσαλονίκης έχει αναλάβει μετά από διεθνή διαγωνισμό μέσω σύμβασης ΣΔΙΤ η κοινοπραξία ΤΗΕΜΑ Α.Ε. που αποτελείται από τις εταιρείες Azienda Trasporti Milanesi (ATMS.p.A.) και Egis Projects S.A.S (με αντικείμενο τη λειτουργία, Συντήρηση, Καθαρισμός, Φύλαξη, Διαχείριση Συστήματος Συλλογής Κομίστρου).
Οι επεκτάσεις
Με δεδομένη την έναρξη λειτουργίας το ενδιαφέρον στρέφεται πλέον στις επεκτάσεις. Σύμφωνα τόσο με την ηγεσία του ΥΠΟΜΕ, όσο και με τη διοίκηση της Ελληνικό Μετρό η προβλεπόμενη επέκταση προς την Καλαμαριά με την προσθήκη ακόμη πέντε σταθμών, προχωρά με βάση τον προγραμματισμό και θα παραδοθεί σε εμπορική λειτουργία στο τέλος του 2025 (η αρχική πρόβλεψη ήταν οκτώ μήνες μετά την έναρξη λειτουργίας της βασικής γραμμής).
Σύμφωνα ωστόσο με τη Μελέτη που εκπονήθηκε το διάστημα 2021-2023 σχεδιάζονται νέες επεκτάσεις προς τις βορειοδυτικές περιοχές της πόλης, αλλά και μια δεύτερη γραμμή προς τον Εύοσμο, που κατά την ηγεσία του ΥΠΟΜΕ είναι και υψηλότερης προτεραιότητας.
Παρόλα αυτά, η χρηματοδότηση των νέων επεκτάσεων δεν είναι εξασφαλισμένη και άρα ο χρόνος δημοπράτησης τους και πολύ περισσότερο κατασκευής τους είναι απροσδιόριστος. Σημειώνεται πως η βασική μελέτη Ανάπτυξης του Μετρό Θεσσαλονίκης εκτείνεται έως το 2040.
Η ηγεσία του ΥΠΟΜΕ έχει αναφερθεί στην αναζήτηση χρηματοδότησης – με στόχο πάντα να μην επιβαρυνθεί η δημοσιονομική ισορροπία- ωστόσο δεν έχει τοποθετηθεί σχετικά με το ενδεχόμενο εναλλακτικών λύσεων όπως Παραχωρήσεις ή ΣΔΙΤ.
Οι συγκοινωνίες
Πέραν του Μετρό οι συγκοινωνίες της πόλης έχουν ενισχυθεί με την κυκλοφορία νέου στόλου λεωφορείων (110 ηλεκτρικά), προσθήκες νέων γραμμών και τροποποιήσεις δρομολογίων προκειμένου να λειτουργούν συμπληρωματικά με το μέσο σταθερής τροχιάς.
Ειδικότερα, ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (ΟΣΕΘ) ανακοίνωσε την ένταξη τριών νέων λεωφορειακών γραμμών και την τροποποίηση δέκα υφισταμένων στο Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης.
Προς το παρόν πάντως στη Θεσσαλονίκη δεν υφίσταται ενιαίο εισιτήριο και άρα οι επιβάτες θα προμηθεύονται δύο διαφορετικά για τις μετακινήσεις τους, έως ότου ολοκληρωθεί ο σχετικός διαγωνισμός που προκήρυξε ο ΟΣΕΘ για την προμήθεια νέων «έξυπνων» εισιτηρίων.