Τράπεζες: «Φορτσάρουν» για τα πλάνα αναδιάρθρωσης

Το φιλόδοξο στόχο να επιτύχουν, ήδη, από φέτος το 90% των δεσμεύσεων, που έχουν αναλάβει με τα πλάνα αναδιάρθρωσης, έχουν θέσει εσωτερικά οι συστημικές τράπεζες, εφόσον αρθεί η αβεβαιότητα για τη χώρα.

Ήδη, από την περασμένη χρονιά, χάρη στα προγράμματα εθελουσίας ή στοχευμένων αποχωρήσεων και στις πωλήσεις non core business assets, οι συστημικές τράπεζες μείωσαν σημαντικά τα κόστη των εν Ελλάδι δραστηριοτήτων τους, καλύπτοντας (Alpha, Eurobank) τις σχετικές δεσμεύσεις των πλάνων αναδιάρθρωσης ή φθάνοντας κοντά στην επίτευξη του στόχου (Εθνική, Πειραιώς).

Επιπρόσθετα, τους τελευταίους μήνες εντάθηκαν οι κινήσεις αποεπένδυσης από δραστηριότητες εξωτερικού.

Η Εθνική πώλησε Finansbank και UBB συμφώνησε για τη μεταβίβαση της θυγατρικής της στη Ν. Αφρική και έχει σε εξέλιξη διαδικασία πώλησης των θυγατρικών σε Κύπρο και Ρουμανία. Η Alpha αποχώρησε από Βουλγαρία, FYROM και Σερβία, ενώ η Πειραιώς από την αγορά της Κύπρου. Τέλος, η Eurobank έχει ξεκινήσει τη διερεύνηση ενδιαφέροντος για τη θυγατρική της στη Ρουμανία.

Οι τράπεζες επιδιώκουν να καλύψουν το σύνολο σχεδόν των βασικών δεσμεύσεων ως το τέλος του έτους, προκειμένου να βελτιώσουν την προ προβλέψεων κερδοφορία τους και να ενισχύσουν την κεφαλαιακή επάρκειά τους μέσω, κυρίως, της μείωσης του σταθμισμένου σε κίνδυνο ενεργητικού.

Πρόκειται για κίνηση που θα μετρήσει θετικά τόσο στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp) όσο και στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, ακόμη και αν η κατάσταση στην χώρα δεν εξελιχθεί με βάση το άκρως θετικό σενάριο (ανάπτυξη 2,5% με 2,7%, ανάκαμψη της εμπιστοσύνης με επιστροφή καταθέσεων κ.ά.).

Η «προχωρημένη» Alpha Bank

Μετά τη συμφωνία πώλησης της θυγατρικής της στη Σερβία, η Alpha Bank είναι πολύ κοντά στην επίτευξη του στόχου μείωσης της τραπεζικής της παρουσίας στο εξωτερικό, σύμφωνα με όσα προβλέπει το πλάνο αναδιάρθρωσης.

Η προσαρμογή της τράπεζας στη σχετική δέσμευση του πλάνου αναδιάρθρωσης δεν εξαρτάται πια από την πώληση κάποιας θυγατρικής, καθώς μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και με διάθεση χαρτοφυλακίου/ων με δάνεια.

Επιπρόσθετα, η τράπεζα μπορεί να εξετάσει, με άλλη ευχέρεια, τυχόν ενδιαφέρουσες προτάσεις σύμπραξης σε κάποιες από τις αγορές που παραμένει (Κύπρος, Ρουμανία, Αλβανία).

Η Alpha Bank έχει επιτύχει, ήδη, τους στόχους μείωσης προσωπικού, δικτύου και δαπανών για τις εν Ελλάδι δραστηριότητες. Το πλάνο προβλέπει ως το τέλος του 2017, τη μείωση του αριθμού των καταστημάτων της Alpha Bank στην Ελλάδα σε 563, του προσωπικού κατά 174 άτομα, καθώς και των συνολικών εν Ελλάδι δαπανών (τραπεζικές και μη δραστηριότητες) σε επίπεδα ίσα ή χαμηλότερα των 933 εκατ. ευρώ.

Εφόσον επιτευχθεί και τυπικά ο στόχος μείωσης των διεθνών δραστηριοτήτων, η μόνη σοβαρή δέσμευση του πλάνου που θα παραμείνει ζητούμενο, είναι η προσαρμογή του δείκτη καθαρών δανείων προς καταθέσεις κάτω από 119% για τις εν Ελλάδι τραπεζικές δραστηριότητες. Πρόκειται για στόχο η κάλυψη του οποίου εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις συνθήκες και το κλίμα που επικρατεί στη χώρα.

Τελειώνει με τις βασικές δεσμεύσεις η Eurobank

Κοντά στην επίτευξη του στόχου περιορισμού των διεθνών της δραστηριοτήτων θα βρεθεί και η Eurobank, εφόσον ολοκληρωθεί επιτυχώς η διαδικασία πώλησης πλειοψηφικού πακέτου ή και του 100% της ρουμανικής θυγατρικής της Bancpost.

Η τράπεζα πιθανόν να προχωρήσει και σε πωλήσεις χαρτοφυλακίων με δάνεια, προκειμένου να μειώσει το χαρτοφυλάκιο αλλοδαπών στοιχείων ενεργητικού κάτω από τα 8,77 δισ. ευρώ, όπως ορίζει το πλάνο αναδιάρθρωσης.

Στο εσωτερικό μέτωπο, η Eurobank, ήδη από τα τέλη του 2015 μείωσε τον αριθμό καταστημάτων της κάτω από το όριο (510 καταστήματα) που θέτει το πλάνο, ενώ μέσω του προγράμματος στοχευμένων αποχωρήσεων το προσωπικό της μειώθηκε, το 2016, κατά περίπου 700 άτομα.

Συνυπολογιζομένης και της πώλησης του 80% της Eurolife το προσωπικό των εν Ελλάδι δραστηριοτήτων μειώθηκε πέρσι κατά τουλάχιστον 1.000 άτομα. Η τράπεζα κάλυψε, ως εκ τούτου, τη σχετική δέσμευση του πλάνου αναδιάρθρωσης (σ.σ. μείωση του προσωπικού κάτω από 9.800 άτομα).

Οι συνολικές δαπάνες του ομίλου στην Ελλάδα (τραπεζικές και μη δραστηριότητες) υποχώρησαν στο τέλος του 2016 κοντά στα 750 εκατ. ευρώ, νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα (τέλος της φετινής χρονιάς) που προβλέπει το πλάνο αναδιάρθρωσης.

Η πώληση της Eurolife συνέβαλε, επίσης, στην επίτευξη του στόχου μείωσης του χαρτοφυλακίου σε μετοχές, ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης και υβριδικά. Το πλάνο προέβλεπε να υποχωρήσει η αξία του εν λόγω χαρτοφυλακίου κάτω από τα 35 εκατ. ευρώ ως το τέλος Ιουνίου 2016, στόχος που επιτεύχθηκε (σ.σ. το χαρτοφυλάκιο υποχώρησε στα 33 εκατ. ευρώ).

Ο μόνος στόχος που παραμένει απαιτητικός είναι η μείωση του δείκτη καθαρών χορηγήσεων προς καταθέσεις για τις δραστηριότητες στην Ελλάδα σε 115%, κατ’ ανώτατο όριο, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018.

Κλειδί για Εθνική η πώληση της ασφαλιστικής

Η Εθνική είναι η μόνη τράπεζα που δεν έχει τον «βραχνά» της βελτίωσης του δείκτη καθαρών δανείων προς καταθέσεις καθώς ήδη από το τέλος του 2015 πληροί τη σχετική δέσμευση.

Στον αντίποδα πρέπει να τρέξει ένα γενναίο πρόγραμμα απομόχλευσης, με πώληση των θυγατρικών της σε Κύπρο, Ρουμανία, Σερβία, FYROM και Αλβανία, καθώς και πώληση τουλάχιστον του 75% της Εθνικής Ασφαλιστικής ως τον Ιούνιο του 2018.

Στόχος της τράπεζας είναι να καλύψει, φέτος, το σύνολο σχεδόν των εναπομεινασών δεσμεύσεων του πλάνου αναδιάρθρωσης. Κλειδί για να συμβεί αυτό είναι η πώληση της ασφαλιστικής. Όχι μόνο, λόγω της απομόχλευσης και της έμμεσης κεφαλαιακής ενίσχυσης, αλλά επειδή το προσωπικό για τις εν Ελλάδι δραστηριότητες θα μειωθεί περαιτέρω κατά 850 άτομα.

Με δεδομένο ότι χρήση του πρόσφατου προγράμματος εθελουσίας έκαναν περίπου 1.180 άτομα, αν σταματήσει να ενοποιεί την Εθνική Ασφαλιστική, ως αποτέλεσμα πώλησης του 75%, η Εθνική θα έχει μειώσει το εν Ελλάδι προσωπικό της κατά περίπου 2.000 άτομα, επιτυγχάνοντας ένα χρόνο νωρίτερα τη δέσμευση για υποχώρηση του αριθμού των απασχολούμενων κάτω από τα 9.950 άτομα.

Η τράπεζα έχει καλύψει, ήδη από το 2015, τη δέσμευση του πλάνου αναδιάρθρωσης για περαιτέρω περιορισμό του δικτύου καταστημάτων της στα 550, ενώ στο τέλος του 2016 οι λειτουργικές δαπάνες για τις εν Ελλάδι δραστηριότητες διαμορφώθηκαν κοντά στο στόχο του πλάνου αναδιάρθρωσης (μείωση κάτω από τα 960 εκατ. ευρώ ως το τέλος του 2017).

Στην Ελλάδα επικεντρώνεται η Πειραιώς

Με βάση τις δεσμεύσεις του πλάνου αναδιάρθρωσης, η Πειραιώς θα πρέπει να μειώσει ριζικά τη διεθνή παρουσία της, το εν Ελλάδι προσωπικό σε 12.800 άτομα και τις λειτουργικές δαπάνες των εγχώριων δραστηριοτήτων σε λιγότερο από 1 δισ., ως το τέλος της φετινής χρονιάς.

Η Πειραιώς έχει, ήδη, συμφωνήσει την αποεπένδυσή της από την θυγατρική της στην Κύπρο (Τράπεζα Πειραιώς Κύπρου). Ειδικότερα, πώλησε το 26% της Τράπεζας Κύπρου Πειραιώς (ΤΠΚ), έναντι τιμήματος 3,2 εκατ. ευρώ στην Holding M. Sehnaoui SAL (HMS), η οποία κάλυψε και αύξηση κεφαλαίου 40 εκατ. ευρώ. Έτσι το ποσοστό της Πειραιώς περιορίζεται στο 17,6% της ΤΠΚ.

Αναμένεται να ακολουθήσουν κινήσεις σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία. Παρότι το ενδιαφέρον των επενδυτών είναι χαμηλό, το μικρό μέγεθος των θυγατρικών της Πειραιώς επιτρέπει την εξέταση εναλλακτικών λύσεων (συγχωνεύσεις ή πώληση ποσοστού σε επενδυτή, ο οποίος θα ενισχύσει εν συνεχεία το ποσοστό του μέσω αύξησης κεφαλαίου που θα καλύψει εξ ολοκλήρου).