Τράπεζες: Αυτοί είναι οι στόχοι στα κόκκινα δάνεια

Στο 30,8% του συνολικού εγχώριου χαρτοφυλακίου χορηγήσεων προβλέπεται να υποχωρήσουν στο τέλος του 2019 τα «κόκκινα» δάνεια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, εφόσον υλοποιηθούν στο ακέραιο οι στόχοι, που έχουν υποβάλει ήδη σε Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) και Τράπεζα της Ελλάδος και το σύνολο των χορηγήσεών τους υποχωρήσει μόλις κατά 5 δισ. ευρώ.

Όπως αποκάλυψε από τον περασμένο Ιούλιο ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Στουρνάρας, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες (Πειραιώς, Alpha Bank, Eurobank, Εθνική) δεσμεύτηκαν από τις 24 Ιουνίου να μειώσουν τα υφιστάμενα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους (Non Performing Exposures- NPEs) ως το τέλος του 2019 κατά 41,9 δισ. ευρώ.

Κατά το ίδιο διάστημα, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν επιτυχώς όλες τις νέες επισφάλειες, οι οποίες τουλάχιστον για τη φετινή χρονιά θα είναι υψηλές, καθώς εκτιμάται ότι τα νέα NPEs θα προσεγγίσουν τα 5 δισ. ευρώ. Η τάση δημιουργίας νέων NPEs αναμένεται να επιβραδύνει από το 2017.

Για να υλοποιηθεί ο παραπάνω φιλόδοξος στόχος οι τράπεζες θα πρέπει, μεσοσταθμικά, να μειώνουν τα υφιστάμενα NPEs κατά 10,47 δισ. ευρώ, ετησίως, ώστε στο τέλος του 2019 αυτά να υποχωρήσουν στα 61,6 δισ. ευρώ από 103,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2015. Ταυτόχρονα το χαρτοφυλάκιο χορηγήσεών τους προβλέπεται να μειωθεί μόλις κατά 5 δισ. ευρώ και να διαμορφωθεί στο τέλος του 2018 σε περίπου 200 δισ. ευρώ.

Μια πρόγευση για τους στόχους μείωσης των NPEs ανά τράπεζα παρείχαν οι διοικήσεις τους κατά τις τηλεδιασκέψεις μετά τα αποτελέσματα β' τριμήνου. To Euro2day.gr παραθέτει σήμερα την ακτινογραφία των στόχων για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, όπως προκύπτει από τους ποσοστιαίους στόχους και την αναγωγή τους στα μικτά (προ προβλέψεων) μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs), τα οποία εμφάνιζαν στο τέλος του 2015.

Ειδικότερα, η Alpha Bank καλείται να μειώσει τα NPEs του εγχώριου χαρτοφυλακίου χορηγήσεων από 27,8 δισ. ευρώ (σ.σ. στοιχεία τέλος 2015) σε 18 δισ. ευρώ, μείωση που αντιστοιχεί σε 35,3%. Σε επίπεδο ομίλου η Alpha θα μειώσει τα NPEs κατά περίπου 13 δισ. ως το τέλος του 2019.

H Eurobank έχει θέσει ως στόχο, όπως έγραψε το Euro2day.gr, τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της κατά 40% τα επόμενα τρεισήμισι χρόνια. Ήτοι από 20 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2015 να μειωθούν στα 12,2 δισ. ευρώ στο τέλος του 2019.

Κατά 39,5% θα μειωθούν ως το τέλος του 2019 τα NPEs της Εθνικής για το εν Ελλάδι χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων με βάση τον στόχο. Δηλαδή προβλέπεται να υποχωρήσουν στα 13 δισ. ευρώ από 21,5 δισ. ευρώ στο τέλος του 2015.

Τέλος, η Πειραιώς έχει σε ποσοστιαία βάση τη μεγαλύτερη μείωση (46,2%) καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, προτίθεται να μειώσει τα NPEs από 34,2 δισ. στο τέλος του 2015 σε 18,4 δισ. ευρώ στο τέλος του 2019.

Οι δυσκολίες επίτευξης των στόχων

Πρόκειται, σύμφωνα με την αγορά, για εξαιρετικά φιλόδοξους στόχους με βάση την πορεία της ελληνικής οικονομίας, το ελλιπές, ακόμη, θεσμικό πλαίσιο αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, αλλά και τη δυσκολία των ίδιων των τραπεζών να μετεξελιχθούν σε διαχειριστές προβληματικών στοιχείων ενεργητικού.

Ακόμη και αν οι στόχοι επιτευχθούν, τα NPEs για το εν Ελλάδι χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων θα υποχωρήσουν στο 30,8%, επίπεδο αρκετά υψηλότερα σε σχέση με τον ευρωπαικό μέσο όρο. Επομένως θα απαιτηθεί προσπάθεια μερικών ακόμη ετών, ώστε να πλησιάσουν στα ευρωπαϊκά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι πιθανώς η μείωση κατά 40% ή κατά 41,9 δισ. ευρώ δεν θα σταθεί ικανή να συμβάλει στην επανεκκίνηση της οικονομίας, που αποτελεί τη μείζονα προτεραιότητα.

Οι προθέσεις των θεσμών

Από την άλλη πλευρά, η λύση που προκρίνει μέρος των θεσμών για τη δημιουργία θεματικών bad banks με τη συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων ή/ και του ΤΧΣ ενέχει επίσης σημαντικές δυσκολίες καθώς τα δάνεια θα πρέπει πιθανώς να μεταβιβαστούν από τις τράπεζες με ζημία. Στην περίπτωση που επιχειρηθεί χρηματοδότηση ανάλογη με αυτή της ιταλικής «Atlas», εμπλοκή θα πρέπει να αποκτήσει και το Δημόσιο, εγγυώμενο τα ομόλογα που θα εκδίδει η bad bank.

Επιπρόσθετα ζητήματα αναμένεται να εγερθούν τόσο ως προς την περαιτέρω αύξηση του ποσοστού του αναβαλλόμενου φόρου στα βασικά εποπτικά κεφάλαια, όσο και ως προς τη δυνατότητα συμψηφισμού του από μελλοντικά κέρδη.

Και οι αντιδράσεις των μετόχων

Με δεδομένο ότι σημαντικό μέρος του Common Equity Tier I των ελληνικών τραπεζών αποτελείται από αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (Deferred Tax Assets), η εμφάνιση κερδοφορίας μέσω ενεργητικής διαχείρισης των NPEs αποτελεί βασική παράμετρο της αρχιτεκτονικής ώστε να μην απαιτηθεί νέα ανακεφαλαιοποίησή τους.

Οι μεγάλοι μέτοχοι των εγχώριων τραπεζών επισημαίνουν ότι αν γνώριζαν την πρόθεση δημιουργίας bad bank πιθανώς να διαφοροποιούνταν οι όροι, βάσει των οποίων αποτίμησαν στις περσινές αυξήσεις κεφαλαίου τις τράπεζες και τοποθέτησαν τα κεφάλαιά τους.

Υπό το παραπάνω πρίσμα, φαίνεται πιθανόν η λύση της δημιουργίας μίας ή τριών-τεσσάρων κλαδικών (μία για στεγαστικά, μία για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μία για μεγάλα κοινοπρακτικά δάνεια) bad banks να μετατεθεί για το μέλλον ως εφεδρική λύση, στην περίπτωση που διαπιστωθούν σημαντικές υστερήσεις έναντι των στόχων.