Ποιους φόβους δημιουργεί το 'σπάσιμο' της αξιολόγησης

Ανήσυχοι για τον συνδυασμό αύξησης των νέων επισφαλειών στα επιχειρηματικά δάνεια και την πορεία της οικονομίας εμφανίζονται το τελευταίο διάστημα οι τραπεζίτες, σημειώνοντας τον κίνδυνο να επανέλθει η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα.

Μπορεί η απόφαση της ΕΚΤ να συμπεριλάβει τα ομόλογα έκδοσης EFSF στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης να αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες επίτευξης από πλευράς εγχώριων τραπεζών του στόχου κερδοφορίας κατά την τρέχουσα χρήση, οι ενδείξεις, όμως, για το 2017 είναι δυσοίωνες.

Οι τράπεζες, αθόρυβα αλλά συστηματικά, έχουν δηλώσει εδώ και καιρό, τόσο στις αρχές όσο και στους επενδυτές, ότι το story στο οποίο στηρίχθηκε η ανακεφαλαιοποίηση του 2015 δεν «βγαίνει», με την οικονομία σε στασιμότητα. Αν δεν αυξηθεί το ΑΕΠ κατά 2,7% το 2017, είναι αδύνατον να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και να ενισχυθούν τα έσοδα των τραπεζών.

Τα μέχρι τώρα στοιχεία από την πορεία της οικονομίας και την παράταση της αξιολόγησης δεν είναι ενθαρρυντικά. Η μείωση των λιανικών πωλήσεων και η υποχώρηση του δείκτη PMI τον Ιανουάριο και κυρίως η αύξηση των νέων επισφαλειών στα επιχειρηματικά δάνεια κατά το α' τρίμηνο δείχνουν επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας και επάνοδο της αβεβαιότητας.

Η καθυστέρηση της αξιολόγησης παίζει σημαντικό ρόλο. Από τα 5,8 δισ. ευρώ της εκκρεμούσας δόσης, τα 2 δισ. προβλέπεται να κατευθυνθούν για εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Πρόκειται για ρευστότητα που το Δημόσιο στερεί από την αγορά εδώ και έξι μήνες. Υπάρχει, δε, ο κίνδυνος αν η αξιολόγηση «σπάσει» στα δύο και μαζί της η δόση, τα 2 δισ. ευρώ να μπουν στο δεύτερο κύμα.

Σε αυτή την περίπτωση, η επίπτωση στο ΑΕΠ, κατά τη φετινή χρονιά, μόνο από την παραπάνω καθυστέρηση θα είναι, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, της τάξης του 0,5%. Ήδη, ανεπίσημα, οι περισσότεροι εκτιμούν ότι φέτος το ΑΕΠ θα υποχωρήσει κατά 0,8% με 0,9%, ελαφρώς χειρότερα του στόχου της Κομισιόν (0,7%) και αυτό χάρη στα εκτιμώμενα αυξημένα έσοδα από τον τουρισμό.

Ο πραγματικός φόβος, όμως, τραπεζών και αγοράς αφορά στο 2017. «Αν η αξιολόγηση «σπάσει» στα δύο, με το μεγαλύτερο μέρος των μέτρων να ψηφίζεται άμεσα και το υπόλοιπο να μεταφέρεται για το φθινόπωρο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι αναλυτές θα αναθεωρήσουν καθοδικά τις εκτιμήσεις τους για την πορεία του ΑΕΠ την επόμενη χρονιά», εκτιμά τραπεζικό στέλεχος.

Μια τέτοια εξέλιξη σε συνδυασμό με αύξηση του ρυθμού δημιουργίας νέων επισφαλειών στα επιχειρηματικά δάνεια θα επαναφέρει τον προβληματισμό αναφορικά με την προοπτική οριστικής εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος από τα κόκκινα δάνεια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το σύνολο της οικονομίας.

Οι νέες επισφάλειες στα επιχειρηματικά δάνεια αυξήθηκαν το α' τρίμηνο της φετινής χρονιάς με ρυθμό αυξημένο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό, ενώ ο ρυθμός δημιουργίας καθυστερήσεων εντάθηκε τις πρώτες ημέρες του τρέχοντος μήνα.

Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος των εταιρικών δανείων που «κοκκινίζουν» έχουν ρυθμισθεί στο πρόσφατο παρελθόν δείχνει αφενός την επιδείνωση των συνθηκών ρευστότητας και αφετέρου την επάνοδο της αβεβαιότητας.

«Οι επιχειρήσεις σταματούν την εξυπηρέτηση ρυθμισμένων δανείων είτε γιατί περιορίζονται οι ταμειακές τους ροές και δίνουν προτεραιότητα σε πληρωμές που εξασφαλίζουν την ομαλή ροή των εργασιών τους, είτε γιατί φοβούνται για την επόμενη ημέρα», εξηγεί στέλεχος Γενικής Διεύθυνσης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων.