Τράπεζες: Tριπλό μέτωπο των ιδιωτών με την ΕΚΤ

Ένα πρωτόγνωρο σκηνικό ενστάσεων και πιέσεων, που φθάνει έως και την αιωρούμενη απειλή χρήσης νομικών μέσων, στήνεται γύρω από την εν εξελίξει συνολική αξιολόγηση των εγχώριων τραπεζών, καθώς από το αποτέλεσμά της θα κριθεί, πέραν της απαραίτητης για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης ανακεφαλαιοποίηση, το dilution που θα υποστούν υφιστάμενοι μέτοχοι, αλλά και η δυνατότητα συμμετοχής νέων ιδιωτικών κεφαλαίων.

Σε σχέση με τις προηγούμενες τρεις αξιολογήσεις της τελευταίας τετραετίας, η φετινή έχει δύο νέα χαρακτηριστικά: είναι η πρώτη που διενεργείται αποκλειστικά από την ΕΚΤ και τον Ενιαίο Μηχανισμό Εποπτείας (SSM), μια και από τις 4 Νοεμβρίου του 2014 οι συστημικές εγχώριες τράπεζες έχουν περιέλθει υπό την εποπτεία της ΕΚΤ, και την ίδια στιγμή η άσκηση τρέχει, λόγω του έκτακτου χαρακτήρα της, με διαδικασίες-εξπρές.

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι δύο προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις (2013 και 2014) κρίνονται ως εκ του αποτελέσματος ανεπιτυχείς, είναι πιθανόν, σύμφωνα με αναλυτές, να οδηγήσουν στην υιοθέτηση ακραία συντηρητικής στάσης από την ΕΚΤ. Όλα αυτά εξηγούν την ένταση που λαμβάνει το lobbying από πλευράς ξένων μετόχων και ενδιαφερόμενων για την αναδοχή των αυξήσεων κεφαλαίων επενδυτικών τραπεζών.

Ήδη, από τον περασμένο Αύγουστο, στελέχη ξένων επενδυτικών κεφαλαίων που συμμετείχαν στις ΑΜΚ του 2014 (Fairfax, W. Ross and Co, Baupost, Paulson and Co) συναντήθηκαν, όπως αποκάλυψε η στήλη Χαμαιλέων, με τη διοίκηση της ΤτΕ, θέτοντας θέμα διαφορετικής κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών που προκύπτουν από την αξιολόγηση ποιότητας στοιχείων ενεργητικού (AQR) και το βασικό σενάριο του stress test, με αυτές που προκύπτουν με βάση το δυσμενές σενάριο της άσκησης.

Ακολούθησε μπαράζ επιστολών και συναντήσεων με αντικείμενο την άμβλυνση των κεφαλαιακών αναγκών και μια δομή ανακεφαλαιοποίησης η οποία να είναι ελκυστική για τους ιδιώτες επενδυτές.

Στο τραπέζι έπεσε μέχρι και πρόταση για εισφορά των θυγατρικών της ΝΑ Ευρώπης στο νέο Ταμείο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας και Εγγυοδοσίας, με αντάλλαγμα μετοχές του, η οποία δεν ήταν καν σε γνώση των τραπεζών.

Το μεγαλύτερο μέρος των παραπάνω προτάσεων, όπως συμβαίνει πάντα, δεν εξετάζεται σοβαρά.

Την ίδια στιγμή, όμως, η ομάδα των αμερικανικών funds (Fairfax, Ross, Paulson) εντείνει την τακτική των πιέσεων. Με δύο συνεντεύξεις του ο W. Ross, ιδρυτής του ομώνυμου fund, έδειξε την κατεύθυνση της ακολουθούμενης επιχειρηματολογίας προς τους θεσμούς, την ΕΚΤ και την ΤτΕ, η οποία έχει αναπτυχθεί με επιστολή τους προς την ΕΚΤ εδώ και μερικές εβδομάδες.

Ηπιότερες παραδοχές για την ύφεση φέτος και το 2016

Όπως αποκάλυψε ο W. Ross υπάρχουν ενστάσεις για τις παραδοχές του βασικού σεναρίου της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων.

Σημειώνεται ότι οι τέσσερις συστημικές τράπεζες με κοινό τους υπόμνημα στην ΕΚΤ εκτιμούν ότι η ύφεση θα είναι φέτος και το 2016 χαμηλότερη από αυτή που προβλέπει η Κομισιόν και υιοθετεί η ΕΚΤ για το βασικό σενάριο του stress test, ενώ αναμένουν και ηπιότερη ανάκαμψη το 2017. Την άποψή τους υιοθετεί και το υπουργείο Οικονομικών, όπως φάνηκε από το τελευταίο Eurogroup.

Οι ηπιότερες παραδοχές ως προς την εξέλιξη της ύφεσης, εφόσον υιοθετηθούν, θα οδηγήσουν σε αναπροσαρμογή επί τα βελτίω των εκτιμήσεων για τις νέες καθυστερήσεις έως το 2017 και την πτώση των τιμών στα εμπορικά και οικιστικά ακίνητα, επηρεάζοντας θετικά το αποτέλεσμα του AQR και του βασικού σεναρίου.

Δεν είναι τυχαίο ότι για το θέμα της πορείας της ελληνικής οικονομίας υπήρξε εκτενής συζήτηση στην πρόσφατη συνάντηση εκπροσώπων της ίδιας ομάδας μετόχων με την εκπρόσωπο του ΔΝΤ, Ντέλια Βελκουλέσκου.

Η στόχευση της ξένων μετόχων είναι εμφανής. Να περιοριστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες με το βασικό σενάριο, ώστε να μειωθεί το dilution σε περίπτωση που γίνει αποδεκτή η πρόταση για διαχωρισμό στον τρόπο κάλυψης των κεφαλαιακών αναγκών που προκύπτουν με το βασικό και το δυσμενές σενάριο.

Να συνυπολογιστεί το νέο πλαίσιο για τη διαχείριση των NPLs

Προς την ίδια κατεύθυνση έχει τεθεί και θέμα συνυπολογισμού της επί τα βελτίω αναθεώρησης του πλαισίου διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs), που προβλέπει το Μνημόνιο. Πρόκειται, σύμφωνα με αναλυτές, για κομβικό ζήτημα που θα επιτρέψει να μειωθεί ο λογαριασμός για τα κεφάλαια που υπολογίζονται ότι θα χρειαστούν οι τράπεζες έως το τέλος του 2017, για νέες προβλέψεις και διαγραφές.

Αν στα δύο παραπάνω ζητήματα επέλθουν βελτιώσεις, ανοίγει ο δρόμος για να γίνει και πρακτικά εφικτή η πρόταση για συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών με κάλυψη μέσω κοινών μετοχών των κεφαλαιακών αναγκών που προκύπτουν, βάσει του AQR και του βασικού σεναρίου.

Ο περιορισμός της κρατικής βοήθειας σε CoCos...

Όπως έχει εκτενώς αναπτύξει το Euro2day.gr, οι κεφαλαιακές ανάγκες που προκύπτουν με το δυσμενές σενάριο προτείνεται να καλυφθούν από το ΤΧΣ, αφού μετατραπούν υποχρεωτικά σε μετοχές πριν τις ΑΜΚ οι υβριδικοί τίτλοι και τα ομόλογα μειωμένης εξασφάλισης. Η μετατροπή τους (αναδιάρθρωση παθητικού- bail in) θα μειώσει τις ανάγκες του δυσμενούς και όχι του βασικού σεναρίου.

Στο σημείο αυτό διαπιστώνεται διαχωρισμός στόχευσης μεταξύ των νυν μετόχων και όσων επιδιώκουν να βάλουν φρέσκο χρήμα.

Οι νυν μέτοχοι προκρίνουν το σενάριο κρατικής βοήθειας μέσω έκδοσης υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (Contingent Convertible bonds- CoCos).

...και το σενάριο κοινών μετοχών για το ΤΧΣ με πρόβλεψη επαναγοράς

Το «φρέσκο» χρήμα, αντίθετα, θα μπορούσε να συζητήσει το ενδεχόμενο το ΤΧΣ να πάρει κοινές μετοχές, οι οποίες όμως θα ενέχουν δικαίωμα επαναγοράς από τις εκδότριες τράπεζες, στην περίπτωση που η οικονομία και οι νέες καθυστερήσεις κινούνται καλύτερα από τις προβλέψεις του δυσμενούς σεναρίου και επομένως προκύπτει κεφαλαιακό πλεόνασμα.

Η παραπάνω πρόταση επιχειρεί να συνδυάσει τη θέση που εκπέμπουν κύκλοι της ΕΚΤ, ότι πρέπει να εδραιωθεί άμεσα η αντίληψη περί ισχυρής κεφαλαιακής θωράκισης των τραπεζών και την άποψη της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού περί αναγκαιότητας συμμετοχής ιδιωτών, ώστε να ενθαρρυνθεί η διαδικασία πλήρους ιδιωτικοποίησης των τραπεζών.

Η αιωρούμενη απειλή για νομικά μέτρα

Ο W. Ross επισήμανε ότι οι αυξήσεις κεφαλαίου που θα πραγματοποιηθούν πρέπει να βασιστούν σε πραγματικά δεδομένα και όχι σε γνώμες, επιδιώκοντας να προλάβει την επικράτηση πολύ απαισιόδοξων παραδοχών που θα οδηγήσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες σε αδικαιολόγητα υψηλά επίπεδα.

Η θέση του έχει σημασία καθώς χωρίς να λέγεται ευθέως, αιωρείται η απειλή νομικών ενεργειών στην περίπτωση που οι κεφαλαιακές ανάγκες κριθούν αδικαιολόγητα υψηλές.

Η διαρκής υπενθύμιση των διαβεβαιώσεων εκ μέρους του Μάριο Ντράγκι και της Ντ. Νουί για τη φερεγγυότητα των ελληνικών τραπεζών διενεργείται, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, σκοπίμως, αφήνοντας να διαφανεί ότι ενδέχεται να αποτελέσει βάση για νομικά μέτρα κατά του εποπτικού μηχανισμού.