«Σοκ και δέος» στις τράπεζες για τα επιχειρηματικά δάνεια

«Με τα στελέχη των τραπεζών έχουμε γνωριστεί πλέον πολύ καλά τα τελευταία χρόνια, καθώς συχνά συζητάμε για τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει ο όμιλός μας. Συνεχώς φωνάζουμε, τσακωνόμαστε και τελικά τα βρίσκουμε. Μέχρι πριν από δύο εβδομάδες, εγώ ήμουν αυτός που αγωνιούσε και έτρεμε. Τις τελευταίες μέρες η κατάσταση έχει αναστραφεί: αυτοί είναι που τα έχουν βάψει μαύρα...», δήλωσε στο Euro2day.gr υψηλόβαθμο στέλεχος εισηγμένης, θέλοντας να περιγράψει την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει πλέον το τραπεζικό σύστημα της χώρας.

Οικονομικός διευθυντής άλλης εισηγμένης εταιρίας που διαπραγματεύεται την αναχρηματοδότηση-επιμήκυνση των δανείων της, παρουσιάζει και αυτός με μελανά χρώματα την τρέχουσα πραγματικότητα: «Εδώ και τρεις εβδομάδες στις τράπεζες έχουν παγώσει τα πάντα. Όσες επιχειρήσεις δεν διαθέτουν ρευστότητα, απλώς δεν πληρώνουν, ενώ γενικότερα οι εκκρεμότητες πολλαπλασιάζονται μέρα με τη ημέρα. Τι θα γίνει με τις επιχειρήσεις που είχαν ρυθμίσει τις υποχρεώσεις τους με τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία και τώρα δεν ανταποκρίνονται στους όρους των ρυθμίσεων; Τι θα γίνει με τις επιταγές που έχουν μαζευτεί στίβα στα χρηματοκιβώτια των εταιριών; Ποιες παρατάσεις θα δοθούν για νέα χρέη προς το δημόσιο που δημιουργήθηκαν για πρώτη φορά, καθώς οι επιχειρήσεις δεν εισπράττουν;».

Γενικότερα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι τράπεζες γνωρίζουν πως σε ό,τι αφορά την πορεία των επιχειρηματικών δανείων, το δεύτερο εξάμηνο του 2015 πολύ λίγο θα μοιάζει με το πρώτο μισό του έτους.

«Το πρώτο τρίμηνο είχαμε μια κατάσταση σταθεροποιητική στην οικονομία και στη συνέχεια κάθε μήνας που ακολουθούσε ήταν χειρότερος από τον προηγούμενο. Ωστόσο, η πτώση του πενταμήνου ήταν περιορισμένη και του εξαμήνου θα έλεγα πως ήταν -υπό προϋποθέσεις- αναστρέψιμη. Ωστόσο, η κατάσταση άλλαξε άρδην μέσα στον Ιούλιο και μάλιστα οι επιπτώσεις από το κλείσιμο των τραπεζών σε μικρό μόνο βαθμό έχουν φανεί μέχρι σήμερα στην πραγματική οικονομία. Οι μήνες που έρχονται θα είναι πολύ δύσκολοι», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Δεν είναι όμως μόνο οι επιπτώσεις από την επιβολή κεφαλαιακών ελέγχων που απασχολούν την οικονομία, τις επιχειρήσεις και κατ' επέκταση τις τράπεζες.

Χαρακτηριστική είναι η θέση του βουλευτή-πανεπιστημιακού Θεόδωρου Φορτσάκη, που θεωρεί θέματα προτεραιότητας: πρώτον, να υπάρξει συμφωνία με την Ευρώπη μέσα στο Σαββατοκύριακο και δεύτερον, να εξεταστεί το πώς θα αντέξει μια «οικονομία-πτώμα» (όπως τη χαρακτήρισε) την επιβολή των τόσο σκληρών δημοσιονομικών μέτρων που θα προκύψουν.

Σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, το πρόβλημα με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των επιχειρήσεων έχει αναμφίβολα επιδεινωθεί: «Εδώ και χρόνια θα έλεγα πως υπάρχει συνεχής επαφή με τις επιχειρήσεις, οι οποίες ζητούν πακέτα διευκολύνσεων-ελαφρύνσεων, συνοδευόμενα συνήθως από προγράμματα αναδιάρθρωσης και από business plans. Η αλήθεια είναι πως σε πολλές περιπτώσεις δεν προχωρήσαμε στη ρύθμιση τέτοιων υποθέσεων μέσα στο 2015 περιμένοντας να δούμε πώς θα εξελιχθεί η γενικότερη κατάσταση. Τώρα, φοβάμαι πως σε πολλές περιπτώσεις τα πράγματα θα πρέπει να εξετασθούν από την αρχή. Θα πρέπει να δούμε όχι μόνο πόσο έχουν ήδη επιβαρυνθεί οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις από τις εξελίξεις των τελευταίων 45 ημερών, αλλά και πόσο θα υποχωρήσει η αγορά στην οποία απευθύνονται μέσα στο δεύτερο φετινό εξάμηνο και φυσικά μέσα στο 2016».

Και συμπληρώνουν: «Σε κανένα από τα business plans δεν προβλεπόταν μια ελληνική οικονομία με αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης, όπως επίσης σε κανένα δεν είχε συνεκτιμηθεί διεύρυνση της μέσης περιόδου πίστωσης προς τους πελάτες, ή αύξηση των επισφαλών απαιτήσεων. Δεν είχε υπολογιστεί τέλος περαιτέρω καθυστέρηση πληρωμών προς τις επιχειρήσεις από το ελληνικό δημόσιο και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Όλα αυτά όμως, έχουν ήδη επανέλθει στο προσκήνιο. Να σημειώσω επίσης πως πολλές επιχειρήσεις μέσα στον Ιούλιο έχουν περιορίσει οικιοθελώς τις πωλήσεις τους προκειμένου να αποφύγουν τις προαναφερόμενες πιθανές παρενέργειες».

Την ανησυχία της για την όλη κατάσταση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας έχει εκφράσει επίσης και η πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών Λούκα Κατσέλη, σημειώνοντας πως «όσο πιο γρήγορα μπούμε σε μια ομαλή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα οποιουδήποτε κουρέματος».

Προφανώς, οι ελληνικές τράπεζες αποβλέπουν στην ουσιαστική περαιτέρω στήριξη από την ΕΚΤ, όπως επίσης και σε μια σειρά αποφάσεων και πράξεων από την κυβέρνηση, ώστε να αποκατασταθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα το κλίμα στην πραγματική οικονομία.

Το μόνο βέβαιο είναι πως στην παρούσα φάση οι τράπεζες δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις επιχειρήσεις και γι' αυτό θα χρειαστεί τάχιστα να προσελκυστούν δανειακά και επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα μπορούσαν να δουλέψουν τα νέα προϊόντα που έχει λανσάρει το Χρηματιστήριο της Αθήνας και το οξύμωρο είναι πως ένα τέτοιο συνέδριο είχε δρομολογηθεί (τελικά αναβλήθηκε...) λίγες ημέρες πριν από την εξαγγελία του δημοψηφίσματος και το κλείσιμο των τραπεζών.